Սահմանադրական դատարանը երեկ ավարտեց ընտրությունների արդյունքների վիճարկման հարցով գործի քննությունը և որոշում կայացնելու համար հեռացավ խորհրդակցական սենյակ։
Գործընթացի մասին «Ազատությունը» զրուցել է արդարադատության նախարարի պաշտոնակատար Ռուսատամ Բադասյանի հետ:
Ստորև ներկայացնում ենք հատված հարցազրույցից.
«Ազատություն» - Արդյոք փարատվեցի՞ն օրինակ` ատելության խոսքի, սպառնալիքների մասով կասկածները, որ վարչապետն այդ հռետորաբանությամբ ազդել է ընտրողների, ընդհանրապես նախընտրական մթնոլորտի վրա:
Ռուստամ Բադասյան - Կարծում եմ` փարատվեցին այն իմաստով, որ ընտրությունների արդյունքների վիճարկման տեսանկյունից որևէ կերպ բխեցնել, որ դա ոչ իրավաչափ վարքագիծ է, որն ազդել է ընտրության արդյունքի վրա, որովհետև ընտրողը, նայեք, որ փորձում եք ձևակերպել նախադասությունը, ինքներդ սկսում եք հասկանալ` քանի որովհետև կա, քանի եթե, քանի կարող է, հետևաբար ինքնին տեսականորեն այդ փաստարկները, կարծում եմ, ընդհանրապես Սահմանադրական դատարանում դատավարության տեսանկյունից հետաքրքիր չեն, իսկ ինչ վերաբերում է բուն ելույթներին, բուն ելույթները կոնտեքստից էականորեն կտրված էին, և մենք Բարձր դատարանում ներկայացրինք այն կոնտեքստը, որում այդ ելույթները տեղի են ունեցել, և ելույթների բուն բովանդակությունը, որտեղ ամեն նախադասությունից հետո շեշտվում է, որ հանկարծ չհասկանաք, որ սա ֆիզիկական հաշվեհարդարի մասին է խոսքը գնում, խոսքը գնում է օրենքի շրջանակներում գործողությունների մասին, հասարակությունը տեսնում է կարիքը, որ երկրում կարգուկանոն լինի: Այսինքն` բոլոր դեպքերում շեշտադրվում է, և մյուս կոնտեքստը կարծում եմ, որ մեր հասարակությունը տեսավ, որ այն ամենից հետո, ինչ տեղի ունեցավ Հայաստանում` բռնության գործադրում, զանգվածային անկարգություններ, սպանության փորձ ընդհուպ, այդ ամենը, ինչ որ մենք տեսանք….
«Ազատություն» - Նկատի ունեք խորհրդարանի խոսնակի՞ դեպքը:
Ռուստամ Բադասյան - Այո, այդ ամենից հետո խոսել նրա մասին, որ ընտրողի վրա ոչ իրավաչափ ներգործություն է եղել սպառնալիքների, բռնության կոչերի տեսքով, կարծում եմ` այդ համատեքստն էլ հասարակությունը տեսավ:
«Ազատություն» - Սեփական պարտականությունների կատարումը` որպես նախընտրական խոստում մատուցելը վարչական ռեսուրսի կիրառում չէ՞, ասենք` Պապիկյանը կողքը կանգնած է վարչապետի, ասում է` այս գյուղի ասֆալտի հարցն ինչո՞ւ չի լուծվել: Նա էլ ասում է` մյուս ամիս, պարոն վարչապետ, արդեն լուծված կլինի այդ հարցը:
Ռուստամ Բադասյան - Ես շատ ուշադիր հետևել եմ բոլոր Ձեր նշված դրվագներին, և բոլոր տեղերում, եթե նկատել եք, վարչապետն ասում է` եթե մենք հիմա սկսենք խոսել կոնկրետ որևէ ծրագրից, կստացվի, որ մենք նախընտրական խոստում ենք տալիս, մենք խոստումներ չենք տալիս կոնկրետ, բայց դուք իմացեք, որ կառավարությունն ունի ծրագիր` օրինակ ձեր գյուղում մանկապարտեզը կամ դպրոցը վերանորոգվել է, կամ ձեր գյուղի կողքի ճանապարհը վերանորոգվել է, և մեր ծրագրով արդեն իսկ նախատեսված էր, որ հաջորդ տարիներին արվելու է սա, սա, սա: Այսինքն` խոսվում էր բացառապես այն ծրագրերի մասին, որոնք կամ կատարվել եմ, կամ արդեն կառավարության ընդունած փաստաթղթերի հիման վրա պետք է կատարվեն:
Բնականաբար, նախընտրական խոստում չի կարող դիտվել, որովհետև ցանկացած կառավարություն պարտավոր է ենթակառուցվածքներով զբաղվել, ճանապարհաշինությամբ զբաղվի, այսինքն` ամբողջը տեղավորվել է նորմալ գործընթացի շրջանակներում:
«Ազատություն» - Պարգևավճարներ բաժանվե՞լ են հունիսի երկրորդ տասնօրյակում, մասնավորապես «Հայաստան» դաշինքն է անում այսպիսի պնդում:
Ռուստամ Բադասյան - Զարմանում եմ, որ մենք դեռ պարգևավճարներ բաժանել կամ այդ պարգևավճարների մասին այդքան խոսում ենք: Կարծում եմ` անընդհատ մեկնաբանվել է, որ դա վարձատրության մաս է, այո, միգուցե ոչ ամենահաջող ֆորմատն է, ուղղակի կարելի է մի անգամ ընդհանրապես վերանայել վարձատրության համակարգը:
«Ազատություն» - Աշխատավարձի հետ ամսվա սկզբում կամ վերջում այլ բան է, հունիսի 17, 18, 19-ին` այլ բան:
Ռուստամ Բադասյան - Ամեն ամիս ստացել ենք այնքան, որքան ստացել ենք նախորդ ամիսներին, որևէ փոփոխություն նախընտրական շրջանի կամ հետընտրական շրջանի, կամ ընտրական շրջանի հետ կապված չի եղել:
«Ազատություն» - Իրավապահները համարժե՞ք են գործում, օրինակ` Մարդու իրավունքների պաշտպանն ահազանգում է, որ ձեր հավաքին էլ են մարդկանց բերել: Խոսքը հունիսի 17-ի «Քաղպայմանագրի» հանրահավաքի մասին է, ես կարող եմ վկայակոչել «Հայէկոնոմբանկի» աշխատակիցներին, «Սևան» հոգեկան առողջության կենտրոնը, դատաիրավական մարմինները, Արտակարգ իրավիճակների նախարարության: Այ թող «Հայաստան» դաշինքի մասին մի այսպիսի ահազանգ լինի, թեկուզ գյուղապետը 2-3 հոգու բերած լինի հանրահավաքի, դրա հետքերով իրավապահ համակարգը գնում է:
Ռուստամ Բադասյան - Քանի՞ ահազանգ է եղել «Հայաստան» դաշինքի հետ կապված, մի հատ վերհիշենք, և քանիսո՞վ է, որ մենք ունենք իրավական գործընթաց: Դուք` որպես քաղաքացի կհիշե՞ք:
«Ազատություն» - Այնուամենայնիվ, կան, «Քաղպայմանագրի» մասով չկան:
Ռուստամ Բադասյան - Այո, ես նույն հարցադրումն արեցի` իսկ հնարավո՞ր է, որ «Քաղաքացիական պայմանագիրը» ոչ իրավաչափ գործողություններ չի կատարել, և հնարավո՞ր է, որ դրա հետևանքն է:
«Ազատություն» - Դրա համար էլ ես Մարդու իրավունքների պաշտպանին վկայակոչեցի:
Ռուստամ Բադասյան - Շատ լավ, Մարդու իրավունքների պաշտպանը վկայակոչել է որոշ հանգամանքներ...
«Ազատություն» - Ահազանգեր, այսպես ասենք:
Ռուստամ Բադասյան - Շատ լավ, ես եթե չեմ սխալվում, օրինակ` մի մասով հրապարակել էր, հետո հերքվեց այդ տեղեկատվությունը, այսինքն` բոլոր գործընթացները կարող են ստուգվել: Ես չեմ կարող, բնականաբար պատասխանել, թե հարյուր տոկոսով բացառված է, բայց ակնհայտ է, այսինքն` մեզ` քաղաքացիներիս համար ակնհայտ է, բոլորս ապրում ենք նույն երկրում, բոլորս ունենում ենք պատկերացում` որ քաղաքական ուժն ինչ չափով է լծակներ օգտագործում, որոնք թույլատրելի են, և որոնք թույլատրելի չեն: Ինձ համար, լրիվ օբյեկտիվ քաղաքացու տեսանկյունից եմ ասում, ակնհայտ է, թե ինչու մի դեպքում կան հարուցված քրեական գործեր, մյուս դեպքում չկան:
«Ազատություն» - Պարո՛ն Բադասյան, վերադասի ցուցումով քվեարկած զինվորականը, շարքայինը կունենա՞ համարձակություն` պատմելու այդ մասին, որ իրեն ասել են` անպայման կգնաս, երրորդ համարին ձայն կտաս, որովհետև այդ ահազանգերն ապացուցելը բավական բարդ է, փակ կառույց է բանակը:
Ռուստամ Բադասյան - Փակ կառույցներում ես դժվարանում եմ, մի կողմից հոգեբանական հարց է, մյուս կողմից մթնոլորտի հարց է: Ես կարծում եմ, որ 2018 թվականի փոփոխություններից հետո Հայաստանում այնպիսի երևույթների ենք ականատես եղել, որոնք նախկինում անհնարին էին, հետևաբար այդ կոնտեքստում կարծում եմ, որ եթե զինվորականի իրավունքները խախտված լինեն, կարծում եմ, որ որոշ դեպքերում կբարձրաձայնեին դա, միգուցե որոշ դեպքերում լռեն:
«Ազատություն» - Քանի որ «Հայաստան» դաշինքն էլի ահազանգ էր հնչեցրել, որ մի տեղից մի տեղ են տեղափոխել զինվորականներին հատուկ «Քաղպայմանագրի» օգտին քվեարկելու համար, ես այս համատեքստում այդ հարցը տվեցի:
Ռուստամ Բադասյան - Հնարավորություն եղել է այդ ամբողջ պրոցեսում, իսկ իրենք բազմաթիվ իրավական պրոցեսներ են գեներացրել թե Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովում, թե Վարչական դատարանում, թե հանդես են գալիս Բարձր դատարանում: Դժվա՞ր էր այդպիսի մի դեպք, օրինակ, հիմնավոր ներկայացնել հանրությանը, որ ահա, այսպես է եղել:
«Ազատություն» - Իրավապահների գործողությունների մասին ես վերջին օրինակով բերեմ, որ էլի քննադատություն է հնչում, օրինակ` Սյունիքի մարզի քաղաքապետերին, որ գալիս, ձերբակալում, տանում են: Ինչո՞ւ է բռնություն գործադրվում, դա նկարահանվում, ասֆալտին պառկեցնում, եթե հիմնականում նրանք կասկածվում են նախկինում գործված ինչ-ինչ հանցանքների մեջ, չեն փախչում քննությունից, կարծես: Ինչո՞վ է պայմանավորված անհրաժեշտությունը այս գործիքները կիրառել:
Ռուստամ Բադասյան - Կարծում եմ` քննությունը պետք է այդ հանգամանքները պարզի, և այդ հարցերին պետք է պատասխանեն այն մարմինները, որոնք ներգրավված են այդ պրոցեսում: Ես չեմ կարող մի բան մեկնաբանել, որի ոչ ականատեսն եմ, ոչ մասնակցել եմ որպես կողմ:
«Ազատություն» - Կառավարությունում հետագա Ձեր պաշտոնավարման հարցը քննարկվե՞լ է:
Ռուստամ Բադասյան - Ո՛չ, այդ հարցը չի քննարկվել:
«Ազատություն» - Ցանկություն ունե՞ք շարունակել պաշտոնավարել:
Ռուստամ Բադասյան - Կարծում եմ` ցանկությունն այդտեղ չի կարևոր, կարևոր է քաղաքական թիմի որոշումը, և ես այդ մասով որևէ նորություն կամ որևէ քննարկման չեմ մասնակցել:
Ամբողջությամբ կարող եք դիտել այստեղ.