Միջազգային իրավական հարցերով Հայաստանի ներկայացուցիչը հրաժարվում է մեկնաբանել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունն, ըստ որի Հայաստանն Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի կնքման դեպքում պատրաստ է միջազգային ատյաններից փոխադարձության սկզբունքով հայցերը հետ կանչել: Եղիշե Կիրակոսյանը վստահեցնում է՝ այժմ նման հարց չի քննարկվում:
«Չեմ ուզում արտահայտել իմ դիրքորոշումը, որովհետև կստացվի՝ կմեկնաբանեմ, ճիշտ կլինի այս պահի դրությամբ զերծ մնալ: Հիմա աշխատում են, այս պահին նման հարց չկա դրված, շարունակվում են գործերի քննությունը, շարունակվում են ընթացակարգային քայլերը, որ անհրաժեշտ են հայցերի քննությունն ապահովելու համար», - ասաց Միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը:
Միջազգային ատյաններից հայցերը հետ կանչելու պահանջ Բաքուն է ներկայացնում, հարցն, ըստ ադրբեջանական կողմի, խաղաղության պայմանագրի կետերից է, հայկական կողմը սա չի հերքել: Ավելին՝ վարչապետն ասել է, որ համաձայնագրի կնքման դեպքում պատրաստ են դրան:
«Կարծում եմ, որ կարելի է գնալ նման գործարքի, ինչը նշանակում է, որ ո՛չ իրենք մեր նկատմամբ, ո՛չ մենք իրենց նկատմամբ հայցեր՝ նախորդիվ տեղի ունեցած իրադարձությունների վերաբերյալ, պետք է չներկայացնենք և հրաժարվենք հայցերից փոխադարձաբար, ապագայում էլ նախորդի հետ կապված հայցեր չներկայացնենք և հույս ունենալ, որ ապագայում հայց ներկայացնելու առիթ չի լինի», - հայտարարել է վարչապետը:
Ավելի վաղ մամուլում տեղեկություններ էին շրջանառվում, որ Եղիշե Կիրակոսյանը դեմ է հայցերը հետ կանչելու կառավարության մոտեցմանը, լրատվամիջոցներն անգամ նրա հնարավոր հրաժարականի մասին էին գրում: Արդյոք Կիրակոսյանն այս հարցով վարչապետ Փաշինյանի հետ վեճ ունեցե՞լ է և եթե ի վերջո Հայաստանի բանակցողները նման որոշում կայացնեն՝ հնարավո՞ր է հրաժարական ներկայացնի:
«Չեմ մեկնաբանում այդ հարցերը», - պատասխանեց նա:
Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի 4 միջպետական գանգատ է ներկայացվել ՄԻԵԴ, առաջինը վերաբերում է 44-օրյա պատերազմին և դրանից անմիջապես հետո եղած խախտումներին, երկրորդը՝ տարբեր փուլերում գերեվարված մարդկանց դատավարություններին և ապօրինի բանտարկության հարցերին, երրորդը՝ Հայաստանի սուվերեն տարածքում ադրբեջանցիների զինված ստորաբաժանումների ներկայությանը և դրա հետևանքով մարդու իրավունքների խախտումներին, իսկ չորրորդը՝ Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում տեղի ունեցած բոլոր խախտումներին, այն ներառում է նաև 2023 թվականի սեպտեմբերի արցախահայերի բռնի տեղահանության փուլը:
Տարիներ շարունակ այս ուղղությամբ աշխատանք կատարած Կիրակոսյանը ներգրավվա՞ծ է հայցերը հետ կանչելու քննարկումներին, այս հարցը ևս չմեկնաբանեց:
Եվս մեկ գանգատ էլ ընդդեմ Ադրբեջանի քննվում է ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարանում, որը ներկայացվել է ռասսայական խտրականության բացառման կոնվենցիայի հիմքով։ Մոտ մեկ տարի է՝ Հայաստանը վավերացրել է նաև Հռոմի կանոնադրությունը և դարձել Միջազգային քրեական դատարանի անդամ: Այն վավերացնելիս կառավարության անդամները, նաև Կիրակոսյանը, պնդում էին, թե դա ենթադրում է նաև նոր հայցեր, այդ թվում՝ արցախցիների բռնի տեղահանման հարցով:
Եղիշե Կիրակոսյանն այսօր առաջարկեց կենտրոնանալ միայն կանոնադրությունը վավերացնելու փաստի վրա, միևնույն ժամանակ չբացառեց, որ հետագայում հայցեր լինեն: Ի դեպ՝ Հռոմի կանոնադրությունը վավերացնելուց և Միջազգային քրեական դատարանի անդամ դառնալուց հետո գլխավոր ինտրիգներից մեկն էլ այն է, թե ինչ կլինի, երբ Ռուսաստանի նախագահը ժամանի Հայաստան: Հենց այս դատարանն է Պուտինին ձերբակալելու օրդեր տվել: Երևանը հնարավոր այս սցենարը շրջանցելու համար Մոսկվային առաջարկներ էր արել, սակայն ռուսական կողմը մերժել է դրանք: Սա արդյոք ենթադրո՞ւմ է, որ Պուտինի այցի դեպքում Հայաստանը կկատարի ստանձնած պարտավորությունը. - «Եկեք սահմանափակվենք՝ ինչ ժամանակի ասել եմ, որովհետև ճիշտ չի նոր բան ասելը»:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ամիսներ առաջ պնդել էր, թե Հայաստանում Պուտինի հնարավոր ձերբակալությունը իրավապահների որոշելիքն է:
