Ալեքսանդր Իսկանդարյանը համոզված է՝ «սա լինելու է միջանցք»
«Սա լինելու է միջանցք, որն անցնելու է Մեղրիի շրջանում այդ 40 կիլոմետրի վրա։ Առայժմ խոսքը երկաթուղու մասին է՝ գնացքներն այնտեղով անցնելու են առանց կանգառի», - հայտարարեց Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը «Ազատության» «Կիրակնօրյա վերլուծական Հրայր Թամրազյանի հետ» հաղորդման եթերում։
«Խոսքը Մեղրիից հարևան գյուղ ապրանք տանելու մասին չէ։ Այս գնացքների անվտանգությունն ապահովելու են, այսպես ասենք, ոչ հայերը։ Սկզբում, ինչպես ես եմ հասկանում, Ադրբեջանից ու Թուրքիայից եղել են առաջարկներ, որ դա լինեն թուրքերը։ Ամենայն հավանականությամբ, կարծում եմ, դա ռուսներն են լինելու», - նաև ասաց Իսկանդարյանը՝ պատասխանելով միջանցքի մասին հարցին, որի «վերաբերյալ ինչ-որ փաստաթուղթ է նախապատրաստվել ստորագրման համար, ի վերջո ի՞նչ է տրամադրելու Հայաստանը և ի՞նչ էին պահանջում Թուրքիան ու Ադրբեջանը՝ միջանցք է, որը դո՞ւրս է լինելու Հայաստանի վերահսկողությունից, թե՞ անվտանգ ճանապարհային անցման հնարավորություն Հայաստանի վերահսկողության տակ»։
«Համաշխարհային պրակտիկայում նման կարգի միջանցքներ, որոնք արտատարածքայնության նշաններ ունեն, եթե չկա արտատարածքայնություն, ապա Հայաստանի տարածք մտնող բեռնատարի պարագայում վարորդը պիտի ստանա վիզա, եթե գործում է վիզային ռեժիմը, մաքսայինը ստուգում է ապրանքները, հավանություն է տալիս, այնուհետև կնքվում է ապահովագրության պայմանագիր, և ապրանքը շարժվում է երկրի տարածքով... այս ամենը չի լինելու, նման է լինելու նրան, թե ինչպես են երթևեկում Լաչինի կամ Բերձորի միջանցքով։ Երբ մենք՝ հայերս, երթևեկում ենք այդ տարածքով, այնտեղ չկան նման կարգի ստուգումներ ադրբեջանցիների կողմից», - ընդգծեց Կովկասի ինստիտուտի տնօրենը։
«Ադրբեջանցիները դա կանվանեն միջանցք, մերոնք դա կանվանեն ճանապարհի, ուղի, ինչ կուզեն կանվանեն։ Բայց դա լինելու է այնպիսի մի հնարավորություն՝ Ադրբեջանից ապրանքներ հասցնելու ոչ այնքան Նախիջևան, որքան՝ Թուրքիա։ Իրականում դա դեպի Թուրքիա ճանապարհ է», - ասաց Իսկանդարյանը՝ շեշտելով, որ սա ամենևին էլ տնտեսական նախագիծ չէ․ - «Ինչ էլ ասվի, այն քաղաքական նախագիծ է»։
«Սա այսպիսի մի քաղաքական նախագիծ է, որն, ըստ ամենայնի, կիրագործվի, ըստ ամենայնի, բավականին շուտով կլինի ինչ-որ հայտարարություն, չգիտեմ, ինչ-որ համաձայնագիր, նման մի բան։ Սա հեշտ գործընթաց չէ՝ ճանապարհը դեռ պետք է կառուցվի, այն իրականում գոյություն չունի։ Բայց առաջընթաց կլինի՝ որքան որ ես եմ հասկանում, այստեղ խնդիրը քիչ թե շատ լուծված է, քիչ թե շատ համաձայնեցված, փնտրվում են դեմք փրկելու տարբերակները։ Կարծում եմ՝ դա լինելու է այնպես, ինչպես միշտ՝ Ադրբեջանում այն կանվանեն մի բան, Հայաստանում՝ այլ բան, բայց ըստ ամենայնի դա լինելու է», - հայտարարեց Կովկասի ինստիտուտի տնօրենը։
Նյուանսները, ըստ Ստեփան Գրիգորյանի, «միշտ կարևոր են»
Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի տնօրեն Ստեփան Գրիգորյանը նույնպես համարում է՝ «շատ հավանական է, որ ինչ-որ բան կստորագրվի, կամ հայտարարության տեսքով կլինի», բայց, ընդգծեց նա, «այստեղ միշտ նյուանսները կարևոր են»։
«Մեր դժբախտությունն այն է, որ մենք մտածում ենք՝ վերջ, մենք թույլ ենք, ուրիշները լուծում են, բայց նյուանսներ միշտ կան։ Երբ որ ես ասում եմ դելիմիտացիայի մասին, ի՞նչ է, ես չե՞մ հասկանում, որ եթե Ռուսաստանն էլ ուզում է, մեզ կպարտադրեն՝ այո, կպարտադրեն, ընդունում եմ։ Բայց նյուանս կա՝ եթե 20-ական թվերի քարտեզներով արեց, մի բան կստանաս, եթե 70-ական թվերի՝ այլ բան կստանաս։ Ու նորից դիմելով միջազգային, օրինակ՝ արբիտրաժային դատարան, դու կարող է մի քիչ այնտեղ շահես», - ասաց քաղաքագետը՝ ընդգծելով․ - «Այսինքն՝ այնպես չէ, որ դատապարտված ես»։
«Նույնը՝ այս ճանապարհը։ Ես համարում եմ՝ մեզ համար կարմիր գիծը՝ այդ ճանապարհը մե՛նք պետք է վերահսկենք։ Ռուսաստանի սահմանապահները այդպես էլ կան, ո՞վ է դա վիճարկում, բայց դո՛ւ պետք է քո ճանապարհները վերահսկես, մեր ոստիկանությունը կապահովի՝ զորքեր պետք չի դնել այդ ճանապարհների վերահսկողության ժամանակ, մաքսակետեր կդնենք, ու մենք էլ, այո, պետք է ինչ-որ հարցեր շահենք այլ ճանապարհներ մեզ բացելով», - նշեց Գրիգորյանը։
Այդուհանդերձ, շեշտեց նա, «կան կարմիր գծեր»․ - «Հիմա եթե մենք ասում ենք՝ գիտե՞ք ինչ, դե իրենք էլ կվերահսկեն՝ թուրքերը ռուսների հետ, կամ միայն ռուսները, և այլն, և այլն, եկեք անկեղծ խոսենք՝ մենք ասում ենք, որ մենք սուվերենությունը տալիս ենք, քանի որ դա ուղղակի կապված է սուվերենության հետ։ Հասկանում եք, չէ՞, ով վերահսկողություն ունի այդ ճանապարհին՝ եթե մենք չունենք վերահսկողության, ուրեմն՝ կառաջանան սուվերենության հետ խնդիրներ»։
