«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության նախագահ Էդմոն Մարուքյանը կարծում է, որ Հայաստանը միջանցք չի տանու Ադրբեջանին, ինչի մասին շարունակում են խոսել Բաքուն և Անկարան: Ըստ Մարուքյանի` ապաշրջափակում եթե լինի էլ, ապա նույնիսկ դա Ադրբեջանը կներկայացնի որպես միջանցք:
Հարցազրույցից հատվածներ` ստորև.
«Ազատություն». - Օր չկա` Բաքուն, Անկարան «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին չխոսեն, ընդ որում հաճախ նաև արդեն որպես իրողություն: Ձեզ բավարա՞ր են Երևանի հավաստիացումները, որ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում միջանցք չի լինելու:
Էդմոն Մարուքյան. - Ես մի անգամ ասել եմ, որ հավատում եմ մեր իշխանություններին, մինչև հիմա ինձ մեղադրում են, երբ որ ժամանակին Լավրովը հայտարարություն էր արել, և ես վարչապետ Փաշինյանին կանչել էի, և ես հարցնում էի: Հետո ասում էի` ես հավատում եմ, որ շահարկումներ են հողերը հանձնելու հանձնելու վերաբերյալ, բայց իրականում այդպես էր. որևէ մեկը հող չէր պատրաստվում հող հանձնել, նաև հիմա էլ մեղադրում են, ասում են, որ եթե շուտ հանձնեինք, պատերազմ չէր լինի:
Այս իմաստով ես միշտ հակված եմ վստահել իմ ազգային իշխանություններին, բայց նաև ազգային իշխանությունների հայտարարությունից զատ, որ սուվերեն միջանցք չի տրվելու Ադրբեջանին, նաև կա ռուսական կողմի հայտարարությունը, նաև կա իրանական կողմի վերաբերմունքը, նաև այստեղ Հնդկաստանի առաջարկությունը: Այսինքն` տարածաշրջանում բոլոր երկրները, կարելի է ասել, ոչ թուրք-ադրբեջանական տանդեմից դուրս շահագրգռված չեն, որ նման բան լինի, և ռուսական կողմն էլ է հստակ ասում:
Ես կարծում եմ, որ չի լինելու միջանցք:
«Ազատություն». - Ինչպե՞ս է դրսևորվել ռուսական կողմի այդ վերաբերմունքը:
Էդմոն Մարուքյան. - Հստակ հայտարարվել է, որ սուվերեն միջանցքի հարց չի քննարկվում` փոխվարչապետի մակարդակով և մի քանի անգամ: Ամեն նիստից առաջ լրագրողները որ հարցնում են, Ռուսաստանի փոխվարչապետն ասում է, որ այդ հարցը չի քննարկվում:
Ես կարծում եմ, որ Ադրբեջանն ինչ էլ, որ ստանա, անգամ ապաշրջափակում, որը մենք էլ ենք ուզում, որ լինի, նա ասելու է, որ տեսաք` ստացանք միջանցք, այսինքն` ճանապարհները բացվեն, իրենք սկսեն օգտագործել, այդ թվում` մենք էլ, իրենք իրենց ժողովրդին ասելու են, որ տեսաք, մենք ստացանք միջանցքը:
Մեր դիրքորոշումը պետք է լինի հետևյալը` ինձ համար, մեր պետության համար, ես կարծում եմ, պետք է լինի կարմիր գիծ, որ մենք ՀՀ տարածքով սուվերեն ու մեր վերահսկողությունից դուրս ճանապարհ կամ որևէ այլ բան` կլինի երկաթգիծ, ճանապարհ, չենք կարող տալ և չպիտի տանք: Դա կլինի կործանարար մեզ համար:
«Ազատություն». - Շրջանառվում է դրա միջանկյալ տարբերակը, պարո՛ն Մարուքյան, էլի հսկում են հայերը ճանապարհը, ադրբեջանցիները գնում, գալիս են, բայց կասեն` անվտանգության նկատառումներով թող ռուսներն իրենց ուղեկցեն:
Էդմոն Մարուքյան. - Գիտեք, այդ տարբերակը չգիտեմ` հիմա ինչ ձևակերպում կստանա իրավաբանորեն, ինձ համար կարևորը մեր վերահսկողությունն է, և որ նշված ճանապարհը շարունակվելու է համարվել իրավաբանորեն և բոլոր առումներով Հայաստանի Հանրապետության տարածք, և հետևաբար մեր օրենսդրությունը կիրառելի է լինելու, մեր մաքսային օրենսդրությունն է կիրառելի լինելու, և մեր բոլոր մարմիններն իրավունքներ են ունենալու այդ տարածքի վրա:
Ինչ վերաբերում է ռուսական կողմի ներկա լինելուն, ապա ակնհայտ է, որ մենք հաշտություն չունենք, հաշտ կողմեր չենք, և հնարավոր է, որ իրենք մեր բեռների նկատմամբ ինչ-որ ոտնձգություններ անեն մեր կողմից, մենք իրենց բեռների նկատմամբ ինչ-որ ոտնձգություններ անենք, և դրա համար կարիք լինի երրորդ կողմի ներկայությունը: Դա այլ հարց է, դա սուվերեն միջանցքի հետ կապ չունի, սուվերեն միջանցք իրենք ի՞նչ նկատի ունեն, որ այդ տարածքը տրվում է իրենց, իրենք են օգտագործում իրենց կանոններով: Սա անթույլատրելի է:
«Ազատություն». - Սահմանազատման մասին. Հայաստանի արևմտամետ ուժերը պնդում են, որ եռակողմ ձևաչափը հայանպաստ չէ, պետք է դա անել Մինսկի խմբի ձևաչափում և ոչ թե միայն Պուտինի ասած քարտեզներով:
Էդմոն Մարուքյան. - Պուտինի ասած քարտեզներ ասելով` մենք նկատի ունենք այն քարտեզները, որ Խորհրդային Միությունից են մնացել, Հայաստանը չի եղել ամերիկյան կամ ֆրանսիական գաղութ, որ քարտեզները լինեն Ամերիկայում կամ Ֆրանսիայում: Հայաստանը հետխորհրդային երկիր է, սա է տրամաբանությունը:
«Ազատություն». - Բայց ՄԱԿ-ի անդամ է...
Էդմոն Մարուքյան. - Նայեք` որևէ երկիր ՄԱԿ-ի անդամ չի դառնում քարտեզներով: ՄԱԿ-ը ճանաչում է, որ դու պետություն ես, իսկ ՄԱԿ-ը չի որոշում քո սահմանները:
Ես կողմ եմ, որ համաձայնությունը լինի բազմակողմ, օրինակ` Ֆրանսիան էլ այդտեղ մասնակցի, Միացյալ Նահանգներն էլ այդտեղ մասնակցի, և այդ առումով մենք կունենանք բալանսավորված մոտեցումներ: Բայց եթե դա, օրինակ, չստացվի, եթե Ֆրանսիան և Միացյալ Նահանգները շահագրգիռ չլինեն ներգրավվել, ի՞նչ ենք անելու: Օրինակ` պատերազմի ժամանակ որևէ ձևով Ֆրանսիայի կամ ԱՄՆ-ի միջամտությամբ չի կանգնել չէ՞ պատերազմը, պատերազմը վերջում կանգնել է ռուսական միջնորդությամբ:
Սա պետք է հաշվի առնել, հիմա դա իր ազդեցությունն ունենալու է նաև նույն դեմարկացիայի դելիմիտացիայի վրա: Որքան էլ մենք ուզենանք` Միացյալ Նահանգները մասնակցի, կամ Ֆրանսիան մասնակցի, որևէ ձևով ակտիվություն կա՞, որ այդ դեմարկացիային, դելիմիտացիային իրենք մասնակցեն: Ես տեղեկություններ չունեմ: Եթե մարդիկ ունեն, թող ասեն, թող ներգրավվեն: Մյուս կողմից նաև հաշվի առեք, որ Ռուսաստանը նույնպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկիր է:
