Հայ - ադրբեջանական սահմանին Հայաստանի կողմում դիտորդական առաքելություն իրականացնող Եվրամիությունը դեռ չի հստակեցնում՝ առաքելության ժամկետի ավարտից հետո ավելի քան 200 քաղաքացիական դիտորդները կշարունակե՞ն մնալ այստեղ, թե՞ ոչ։ Այսօր Եվրամիության դեսպան Վասիլիս Մարագոսը, պատասխանելով «Ազատության» հարցին, ասաց՝ դեռ վերջնական որոշում չկա։ Չհստակեցրեց նաև՝ պաշտոնական Երևանն արդյոք դիմել է առաքելության ժամկետը երկարաձգելու խնդրանքով։
«Առաքելության երկարացման մասին որոշումը դեռ վերջնականացված չէ, բայց մենք աշխատում ենք այդ հարցի շուրջ։ Այն Հայաստանի իշխանությունների հետ քննարկման փուլում է», - ասաց Հայաստանում ԵՄ դեսպանը:
2023-ի փետրվարից ի վեր, երբ Հայաստան եկան եվրոպացի դիտորդներ՝ Կապանի, Գորիսի, Ջերմուկի, Եղեգնաձորի, Մարտունու և Իջևանի գրասենյակներից հայ - ադրբեջանական սահմանները դիտարկելու և սահմանամերձ շրջաններում կայունությանը նպաստելու առաքելությամբ, հայկական կողմը կարևորում է նրանց ներկայությունը, Ադրբեջանը՝ պարբերաբար քննադատում անզեն դիտորդներին, անգամ լրտեսության մեջ մեղադրում։ Ադրբեջանի բանակի գլխավոր շտաբի պետն անցած ամիս ևս մեկ անգամ քննադատել էր Հայաստանում տեղակայված եվրոպացի դիտորդներին՝ պնդելով, թե դա սրում է իրավիճակը Հարավային Կովկասում, խոչընդոտում հայ - ադրբեջանական կարգավորմանը, նշել, թե նրանք «լրտեսում են Ադրբեջանի տարածքը՝ հնարավոր նոր սադրանքի» նախապատրաստման համար:
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ
ԵՄ-ը լրջորեն դիտարկում է քաղաքացիական առաքելության մանդատի երկարաձգման հարցը. ՄիրզոյանԵՄ դիտորդական առաքելությունը պատրաստ է համագործակցել նաև Ադրբեջանի հետ«ԵՄ առաքելության տեղակայումը ՀՀ տարածքում պայմանական սահմանին սրում է իրավիճակը»․ Ադրբեջանի ԳՇ պետԱյսօր դեսպանը հակադարձեց Բաքվի մեղադրանքներին, ասաց. - «Եվրամիության առաքելությունը գերազանց աշխատանք է կատարում՝ տեղում ամրապնդելով մարդկանց անվտանգությունը»։
«Այս առաքելության մանդատը շատ պարզ է։ Սա քաղաքացիական առաքելություն է, որը տեղում իր ներկայությամբ օգնում է տարածաշրջանում խաղաղության և վստահության հաստատմանը: Եվրամիությունն աջակցում է Հարավային Կովկասում խաղաղության հաստատմանն ու կարգավորմանն ուղղված ջանքերին։ Եվ այս առաքելությունը, որը շատ պրոֆեսիոնալ է և ԵՄ անդամ բոլոր երկրների աջակցությունն է վայելում, այս առումով հիանալի աշխատանք է կատարում», - ընդգծեց Մարագոսը:
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ
Բաքվից խաղաղության պայմանագրի չհամաձայնեցված կետերն են գաղտնազերծել. Երևանն արձագանքում էԵՄ-ն աջակցում է Հայաստանի ինքնիշխանությանն ու կառավարության «Խաղաղության խաչմերուկ»-ինԱլիևը քննադատել և հեգնել է ՀՀ-ում տեղակայված ԵՄ-ի դիտորդներին և նրանց գործունեությունըԵվրամիությունն անցած ամիս Ադրբեջանի իշխանություններին առաջարկել էր, որ առաքելությունը պատրաստ է համագործակցության նաև Բաքվի հետ. «Ազատության» ադրբեջանական ծառայությանն այդ մասին ասել էր Եվրամիության արտաքին հարաբերությունների և անվտանգության քաղաքականության գծով խոսնակ Պիտեր Ստանոն։
Սակայն դիտորդներին պարբերաբար քննադատող Ադրբեջանը, փորձագետների կարծիքով, չի համաձայնի եվրոպական դիտորդական առաքելություն տեղակայել սահմանին՝ իր տարածքում, քանի դեռ պաշտոնական Բաքուն չի դադարում խոսել իր ռազմավարական նպատակի՝ Թուրքիայի հետ ուղիղ ցամաքային կապի հաստատման մասին անգամ ուժի կիրառման միջոցով։
2023-ի փետրվարին Հայաստան ժամանեցին նախ 100 քաղաքացիական դիտորդներ, ապա ամիսներ անց նրանց թիվը կրկնապատկվեց։ Առաքելության մանդատը երկու տարի է։ Ժամկետը երեք ամսից կավարտվի։
Այսօր Արտաքին գործերի նախարարությունից դեռ չի հաջողվել տեղեկություն ստանալ՝ արդյո՞ք Երևանը պաշտոնապես դիմել է Եվրամիությանը հաջորդ տարվա փետրվարից հետո ևս սահմանային դիտարկումները շարունակելու խնդրանքով։