Ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակը կիրառվում է այն դեպքերում, երբ լինում է փախստականության զանգվածային ներհոսք, ասաց Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության պետ Արմեն Ղազարյանը՝ «Ազատությանը» տված հարցազրույցում պատասխանելով հարցին՝ ինչո՞ւ որոշվեց արցախցիներին այդ կարգավիճակը տալ:
«Մենք ունեցանք այդպիսի իրավիճակ, և հոկտեմբերի 20-ի դրությամբ մենք ունեինք արդեն հաշվառված 101 հազար 845 անձ նույնականացված, և զանգվածային ներհոսքերի պարագայում ընդհանրապես ընդունված պրակտիկա է և միջազգային իրավունքի տեսանկյունից՝ նաև ընկալելի և ընդունելի, ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակի կիրառումը», - նշեց Ղազարյանը՝ շարունակելով. - «Այդ կարգավիճակը ներկայումս կիրառվում է նաև Եվրոպական միությունում, օրինակ՝ Ուկրաինայից փախստականների նկատմամբ, և վերջին շրջանում սկսել է առավել հաճախ կիրառվել տարբեր նմանատիպ իրավիճակներում»:
«Բայց մի տարբերությամբ, որ նրանք էթնիկ հայեր են, ունեն Հայաստանի կապույտ անձնագրեր և փաստորեն ունեին այդ պաշտպանության վայրը, այդպես է, չէ՞՝ Հայաստանը», - այս դիտարկմանը Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության ղեկավարն արձագանքեց. - «Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը Հայաստանի անձնագրերը տրամադրվել են որպես ճամփորդական փաստաթղթեր: Նմանատիպ դիրքորոշում արտահայտել է նաև Հայաստանի կառավարությունը՝ Եվրոպական դատարանում, որ կապույտ անձնագրերը տրամադրվել են Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը որպես ճամփորդական փաստաթղթեր և ոչ որպես քաղաքացիության հավաստում»:
«Տեղյակ ենք անշուշտ, որ բազմաթիվ խոսակցություններ կան այն մասին, թե Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը զրկել են քաղաքացիությունից, կամ նմանատիպ այլ եզրութաբանություն է կիրառվում, որը կարծում ենք, որ բացառապես ռելևանտ չէ նմանատիպ իրավիճակում», - նշեց Ղազարյանը՝ ընդգծելով. - «Հայաստանում չկա քաղաքացիությունից զրկման ինստիտուտ, և երկրորդ հանգամանքը՝ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությունը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունը հավաստող փաստաթղթեր չի ունեցել՝ ունեցել է ճամփորդական փաստաթղթեր: Այդ փաստաթղթերը տրամադրվել են Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը նրանց ազատ տեղաշարժի իրավունքը իրացնելու հնարավորություններ ապահովելու համար, կամ այլ՝ առողջապահական, սոցիալական տեսակի իրավունքները իրացնելու ճանապարհներ բացելու նպատակով»:
2020 թվականին Շուշիից և Հադրութից տեղահանված արցախցիներին փախստականի կարգավիճակի չտրամադրումը, ըստ Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության պետի, «երբեք չի փաստարկվել այն պատճառաբանությամբ, թե նրանք Հայաստանի քաղաքացիներ են»: «Ոչ, փաստարկվել է այն հանգամանքով, որ 2023 թվականին 2020 թվականի համեմատ մենք ունենք իրավիճակի կտրուկ փոփոխություն այս առումով: Զանգվածային ներհոսքի, բռնագաղթի իրողությունը ունենք, և երկրորդը՝ վերադարձի հեռանկարների ներկա պահին անհստակությունը: Նախորդ պարագայում դեռևս գոյություն է ունեցել այն միավորը, որտեղ կարող էին վերադառնալ տվյալ անձինք», - հայտարարեց Արմեն Ղազարյանը՝ հավելելով, որ Հադրութից, Շուշիից տեղահանվածները հիմա արդեն կարող են օգտվել այս կարգավորումից:
«Արդյո՞ք այստեղ խզում չի առաջանում և նաև բանակից խուսափելու հնարավորություն առաջացնում՝ այն իմաստով, որ Հայաստանի քաղաքացիություն ընտրողները կզորակոչվեն բանակ, իսկ նրանք, ովքեր չեն ցանկանա դա անել, կասեն՝ մենք Հայաստանի քաղաքացիություն էլ չենք ուզում, թող մնանք փախստական», - այս հարցին Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության պետը պատասխանեց. - «Ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակի տարբերությունը ստանդարտ ընթացակարգով անհատական դիմումով փախստականի կարգավիճակի տրամադրումից հենց առանձնանում է իր ժամանակավորության բնույթով: Այսինքն՝ ներկայումս Կառավարության որոշումը սահմանել է, որ ժամանակավոր պաշտպանությունը տրամադրվում է մեկ տարի ժամկետով՝ երկարաձգման հնարավորությամբ: Կառավարությունն է որոշելու յուրաքանչյուր դեպքում՝ ինչ ժամանակահատվածով է երկարաձգելու ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակը»:
«Որևէ իրավական կարգավիճակի հստակեցում պետք է տեղի ունենա: Ներկայումս մենք հստակեցրել ենք կարգավիճակը՝ փախստականի կարգավիճակ է: Դրանից հետո պետք է տեղի ունենան այլ գործընթացներ, որոնցով արդեն անձը պետք է հստակեցնի իր իրավական կարգավիճակը առավել երկար ժամանակահատվածի համար», - նշեց Ղազարյանը:
Հարցին էլ՝ փախստականները կենսաթոշակ ստանո՞ւմ են, Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության ղեկավարն արձագանքեց. - «Փախստականների և ապաստանի մասին օրենքով նրանք հավասարեցված են կենսաթոշակի իմաստով ՀՀ քաղաքացիներին, սակայն ընթացակարգային մասով կարող են լինել որոշակի տարբերություններ»:
Դիմողների մեծ հոսք դեռևս չկա, դեռ թվերը շատ մեծ չեն, ասաց Արմեն Ղազարյանը: Ընդհանուր, ըստ նրա, շուրջ 150 հազար մարդու մասին է խոսքը:
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ
«Պիտի Հայաստանի քաղաքացիությունը հանձնեմ և ստանամ ՀՀ քաղաքացիություն». «Հանուն Հադրութի» ՀԿ նախագահՓախստականի կարգավիճակ՝ Արցախից տեղահանվածներին. կառավարությունն ընդունեց որոշումըԿառավարությունը Արցախից տեղահանվածներին ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակ կտա. Փաշինյան
Ստորև՝ հարցազրույցն ամբողջությամբ.
Your browser doesn’t support HTML5
Արցախցիներին Հայաստանի անձնագիր տրվել է որպես ճամփորդական փաստաթուղթ, ոչ թե քաղաքացիության հավաստում