Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցությունից սահմանին արյունալի սրացումներից հետո իշխանությանը կոչ է հնչում՝ դիմել ՀԱՊԿ-ին։ Պատգամավոր Արամ Վարդևանյանը չի մոռացել Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի հայտարարությունը, թե ղազախական դեպքերի ժամանակ կառույցում նախագահող Հայաստանը առաջին անգամ աշխատեցրել է ՀԱՊԿ մեխանիզմները։
«Ցույց ենք տվել, թե ինչպես պետք է աշխատի և հույս ունենք, որ հետագայում, եթե Հայաստանը նման իրավիճակում հայտնվի, ապա կստանա համապատասխան օգնություն», - նշել է Գրիգորյանը:
Պաշտոնապես հայտարարվել է՝ Հայաստանի ինքնիշխան տարածք ներթափանցել են ադրբեջանական ուժեր, դատախազությունը տարածքային ամբողջականությունը խախտելու փաստի առթիվ քրեական գործ է հարուցել, ՀԱՊԿ-ին դիմելու իրավական բոլոր հիմքերը կան, պնդում է Վարդևանյանը։
«Երբ դիտարկում ենք Ղազախստանի իրավիճակը, այնտեղ ամեն դեպքում դեռևս հստակ չէ, թե որ պետության, կամ պետությունների միավորումն է, որ այդ միջամտությունը կատարել է Ղազախստանի տարածքում, իսկ ՀԱՊԿ պայմանագրի համաձայն, 4-րդ հոդվածը շատ հստակ ասում է՝ եթե կա որևէ տեսակ ագրեսիա, մի հատ էլ բացահայտում են, թե ագրեսիան որն է, օրինակ՝ «զինված ներխուժում, հարձակում», այդ դեպքում ՀԱՊԿ անդամ պետություններից մեկը կարող է դիմել, և դա իրենից ենթադրելու է կոնկրետ անհապաղ գործողություններ, այդ թվում՝ նույնիսկ զինվորական օժանդակությունը: Հիմա Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները այս դեպքում տվել են գնահատական, թե ինչ է տեղի ունեցել Հայաստանի Հանրապետության դեպքում, այն է՝ ապօրինի ներխուժում: Եթե սա չի ագրեսիան, կներեք, ուրեմն մենք ագրեսիա բառը չգիտենք՝ ինչ է: Մենք երեկ ունեցան հերթական ցավալի դեպքը, երբ երեք զինծառայողներ զոհվել են թշնամու կրակից», - ասաց «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորը։
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ Երեկ վիրավորված զինծառայողների կյանքին վտանգ չի սպառնում. սահմանին վիճակը կայուն է«Բա խոսքի արժեքը ո՞ւր մնաց», - հայտարարում է Վարդևանյանը՝ դիտարկելով չդիմելու սցենարը, - «կներեք էլի, այսինքն մեր պաշտոնյաները ավելի սրտացավ են ղազախ բնակիչների կամ Ղազախստանի սահմանադրական կարգի նկատմամբ, քան Հայաստանի Հանրապետության պետականության, տարածքների անձեռնմխելիության և հայ մարդու կյանքի նկատմա՞մբ»:
Կա ՀԱՊԿ-ին դիմելու պաշտոնական գործընթաց, թե՝ ոչ, գերատեսչություններից հնարավոր չեղավ ճշտել, թե՛ ԱԳՆ-ն, թե՛ Անվտանգության խորհրդի մամուլի քարտուղարները հեռախոսազանգերին չպատասխանեցին։
Ռազմական գործողությունները «լոկալ» բնույթի էին
Իշխանական «Քաղաքացիական պայմանագրից», ԱԺ պաշտպանության հանձնաժողովի անդամ Արմեն Խաչատրյանի համար ընդդիմադիրների առաջարկությունն ընդունելի չէ, որևէ կառույցի, այդ թվում՝ ՀԱՊԿ-ի կարիքը չի տեսնում։ Երեկվա ռազմական գործողությունները, որոնց ընթացքում, ըստ Պաշտպանության նախարարության, երեք զինվոր զոհվեց, ադրբեջանցիներն էլ ԱԹՍ-ներ դրեցին գործի, Խաչատրյանի խոսքով, «լոկալ» բնույթի էին։
«ՀԱՊԿ-ին դիմելու անհրաժեշտություն, ըստ ինձ, կլինի այն դեպքում, երբ այնպիսի ագրեսիա կլինի, որի դեպքում երկրի զինված ուժերը ի զորու չեն լինի: Նման լոկալ միջադեպին, երեկ տեղի ունեցած, հայկական զինված ուժերը բավականին համարժեք, մեղմ ասած, արձագանք են տվել», - ասաց Խաչատրյանը:
ՀԱՊԿ-ը ոչ միայն 44-օրյա պատերազմի ընթացքում չարձագանքեց, այլև Հայաստանից պաշտոնական դիմումի պայմաններում՝ անցած տարվա մայիսին Հայաստանի տարածք ադրբեջանական զինուժի ներխուժման օրերին։ Միայն ընդհանրական հայտարարություններ եղան, թե ուշադիր հետևում են իրավիճակին։
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ ՀԱՊԿ-ը ուշադրությամբ հետևում է հայ-ադրբեջանական սահմանին ստեղծված իրադրությանը. Զասը՝ ՓաշինյանինՀավաքական անվտանգության խորհրդում այդ ժամանակ Տաջիկստանն էր նախագահում, հիմա՝ հենց Հայաստանը։
Իսկ մայիսից իրավիճակ չի փոխվել, հիշեցրեցինք Խաչատրյանին, Հայաստանի վարչապետը անգամ հայտարարել է 41 քառակուսի կիլոմետր հայկական տարածք օկուպացնելու մասին։
«Ոչ, մայիսին և հիմա նույնը չէ, մայիսին կար ագրեսիա կոնկրետ, ակտիվ գործողություններ և վտանգ կար, որ կարող է ծավալվել պատերազմական գործողություններ, այս պահի դրությամբ պասիվ իրավիճակ է: Խնդիրն այժմ փորձ է արվում լուծել դիվանագիտական ճանապարհով», - արձագանքեց Արմեն Խաչատրյանը:
Սոչիում անցած տարեվերջին կայացած՝ Փաշինյան-Ալիև-Պուտին հանդիպումից հետո ընդունված եռակողմ հայտարարությամբ էր ամրագրվել, թե պայմանավորվել են քայլեր ձեռնարկել հայ-ադրբեջանական սահմանին կայունության և անվտանգության մակարդակը բարձրացնելու ուղղությամբ։
Իսկ Փաշինյան-Ալիև բրյուսելյան դեմ առ դեմ հանդիպումից հետո Եվրոպական խորհրդի ղեկավարը հայտարարել էր, թե հնարավոր միջադեպերը կանխելու համար իր միջնորդությամբ Հայաստանի և Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարների միջև կապ է հաստատվել։ Իշխանական պատգամավոր Արմեն Խաչատրյանն ասում է՝ կապը գործում է, իսկ պարբերաբար հայտարարված, բայց չհաստատված խաղաղությունը խախտելու համար մեղքի սլաքն ուղղում է Ադրբեջանի կողմը։
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարներին հաջողվել է համաձայնության հասնել երկաթգծի, բայց ոչ ավտոմոբիլային հաղորդակցությունը բացելու հարցում«Ազատության» հարցին՝ այդպե՞ս երեկվա միջադեպը կանխվեց, Խաչատրյանը պատասխանեց. «Չեմ կարող ասել՝ ում հետ ինչ կապ և ինչ միջամտություն էր, բայց, իհարկե, ցանկացած դեպքում այդ կապը գործի է դրվում և փորձվում է դիվանագիտական ճանապարհով հարցը լուծել, ոչ թե ռազմական էսկալացիայի տանել»:
Հայաստանի իշխանությունները սխալվում են, եթե կարծում են, որ Ադրբեջանը կամ Թուրքիան խաղաղության կգնան. Աբրահամյան
«Եթե Հայաստանի իշխանությունները կարծում են, որ Ադրբեջանը կամ Թուրքիան խաղաղության կգնան, սխալվում են»,- կարծում է ընդդիմադիր մյուս՝ «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունից Տիգրան Աբրահամյանը, միևնույն ժամանակ անհրաժեշտ համարելով բանակցությունները ։
«Բավականին մեծ հաճոյախոսություն կանեմ, եթե նշեմ, որ այս իշխանությունում գտնվող որոշում կայացնողները անլուրջ մարդիկ են և ի վիճակի չեն տեր կանգնելու գոնե այն հայտարարություններին, որոնք որևէ ձևով հնչեցրել են: Իրականության մեջ պետք է հասկանալ, որ Ադրբեջանի հետ գոնե այս փուլում նորմալ հարաբերություններ կարգավորելու հնարավորություն չկա», - ասաց Աբրահամյանը:
ՀԱՊԿ-ի միջամտության անհրաժեշտություն կա, թե՝ ոչ, ընդդիմադիր «Պատիվ ունեմ»-ի պատգամավորն ձեռնպահ մնաց կոնկրետ պատասխան տալ, ասաց՝ դրա համար պետք է գնահատել սպառնալիքները, իսկ շատ հարցեր, օրինակ, կա՞ն արդյոք ադրբեջանական հատվածում զորքի կուտակումներ, պարզ չեն։