«Ղարաբաղ մեկնած սիրիացիների խոսքով՝ այնտեղ դժոխք է», - Իդլիբի բնակիչներից մեկի խոսքերն է մեջբերում ամերիկյան Wall Street Journal թերթը՝ պնդելով, որ Թուրքիայի կողմից հայկական ուժերի դեմ մարտնչելու նպատակով հավաքագրված վարձկանների մի մասը ցանկանում է վերադառնալ կամ արդեն իսկ վերադարձել է հայրենիք։
«Ադրբեջանում գտնվող զինյալներից 200-ը խնդրել է, որպեսզի իրենց հետ ուղարկեն տուն», - գրում է թերթը, որի թղթակիցը զրուցել է այս պահին Սիրիայի հյուսիսում գտնվող և Ադրբեջան մեկնելուն պատրաստվող զինյալների հետ։
«Ադրբեջան մեկնածների թվում անվնաս մնացածները բացառություն են կազմում։ Մեծ մասը կամ զոհվել է, կամ էլ այս կամ այն աստիճանի վիրավորում ստացել», - Wall Street Journal-ի թղթակցին ասել է Սիրիայի հյուսիսում գործող թուրքամետ խմբավորումներից մեկի մի անդամ։
38-ամյա մեկ այլ զինյալ, որն արդեն իսկ պայմանագիր է կնքել և սպասում է, թե երբ են իրեն ուղարկելու ղարաբաղյան հակամարտության գոտի՝ ամսական 1500 դոլար աշխատավարձի դիմաց, ամերիկյան թերթի հետ զրույցում ավելի է անկեղծացել:
«Մեզ մեռնելու են ուղարկում, բայց մենք դրանով մեր ընտանիքների օրվա հացն ենք ապահովում», - ասել է սիրիացին՝ պատմելով նաև, որ վարձկանների խումբը, որում ինքն է ընդգրկված Ադրբեջան է մեկնելու Թուրքիայի տարածքով։
Սիրիացիների հավաքագրման և Ադրբեջան ուղարկելու գործընթացներում ներգրավված մեկ այլ զինյալ էլ Wall Street Journal-ի թղթակցի հետ զրույցում նշել է, որ վարձկաններին սկսել են Ադրբեջան ուղարկել սեպտեմբերի կեսերից՝ 100 հոգանոց խմբերով։
«Մարդկանց արդեն միևնույն է, թե ում հետ միասին կամ ում դեմ են իրենք կռվում։ Միակ բանը, որ նրանք ցանկանում են, փողն է։ Կլինի գումար՝ կմեկնեն կռվելու», - ասել է զինյալը։
«Թուրքիայից բացի մեզ որևէ մեկը Սիրիայի տարածքում չաջակցեց։ Այդ դեպքում ինչո՞ւ մենք չպետք է աջակցենք Թուրքիային որևէ տեղ, որտեղ նրան է անհրաժեշտ», - Wall Street Journal-ին ասել է սիրիացի դաշտային հրամանատարներից մեկը։
Ամերիկյան պարբերականի տեղեկություններով, ի դեպ, զինյալների շարժը դեպի ղարաբաղյան պատերազմի գոտի երկկողմանի է։
«Հարյուրավոր մարդիկ գնացել են, բայց տասնյակ զինյալներ էլ վերադարձել են՝ կատաղի մարտերից տագնապած», - նշում է թերթի զրուցակիցներից մեկը։
Զինյալների շրջանում մեծաթիվ կորուստների մասին է հաղորդում նաև Մեծ Բրիտանիայում գործող «Մարդու իրավունքների դիտարկման սիրիական կենտրոնը»։
Սիրիական քաղաքացիական պատերազմի ընթացքին հետևող այս կառույցի ներկայացուցիչները պնդում են, որ Լեռնային Ղարաբաղում զոհված սիրիացիների թիվը երեկվա դրությամբ 119 էր։
«Մարդու իրավունքների դիտարկման սիրիական կենտրոնը» նշում է, որ Սիրիայի հյուսիսում գործող թուրքական հետախուզության աշխատակիցները վերջին օրերին նոր զինյալների հավաքագրման հարցում որոշակի բարդությունների են սկսում բախվել։ Չնայած դրան՝ Լեռնային Ղարաբաղ մեկնել ցանկացողներ դեռ կան։
«Թուրքական հետախուզությունն ու անվտանգության ոլորտի թուրքական մասնավոր ընկերությունները շարունակում են զինյալների նոր խմբեր մարզել՝ Ադրբեջան ուղարկելու նպատակով։ Դրանք հիմնականում Սիրիայի հյուսիսում գործող թուրքամետ խմբավորումների՝ «Ալ Համզաթ» դիվիզիայի և «Սուլթան Մուրադի» անդամներն են, որոնց գերակշիռ մասն ազգությամբ թուրքմեն է», - ասված է «Մարդու իրավունքների դիտարկման սիրիական կենտրոնի» տարածած հաղորդագրության մեջ։
Սիրիայի հյուսիսի թուրքամետ զինյալների շրջանում նկատվող խմորումների մասին տեղեկացնում է նաև ամերիկյան հետաքննող լրագրող Լինդսի Սնելը։ Նա, ի դեպ, առաջիններից էր, որ դեռ մինչև ռազմական գործողությունների մեկնարկը գրել էր զինյալների Ադրբեջան վերատեղակայման մասին։ Այժմ ահա նա, Twitter-ի իր էջում արված գրառմամբ, պնդում է, որ թուրքամետ խմբավորումներին միավորող «Սիրիական ազգային բանակի» կազմում գործող ստորաբաժանումներից մեկի՝ «Ալ Համզա» դիվիզիայի 300 զինյալներ երեկ երեկոյան վերադարձել են հայրենիք։
«Սիրիական ազգային բանակին մոտ կանգնած երկու աղբյուրներ պնդում են, որ նրանք հրաժարվել են կռվել Քաֆր Հալաբի շրջանից սերող իրենց մարտական ընկերներից մեկի զոհվելուց հետո։ «Զինյալների հասանելիք գումարը չի վճարվել, չեն բուժվում նաև մարտի դաշտում ստացած նրանց վերքերը», - պնդում է Սնելը։
Հետաքննող լրագրողի տվյալներով՝ բացը լրացնելու համար առաջիկայում սիրիական թուրքամետ մեկ այլ խմբավորման՝ «Շահ Սուլեյմանի» զինյալները կարող են դուրս բերվել Լիբիայից և ուղարկվել Ադրբեջան։