Ժողովրդավարության և անվտանգության տարածաշրջանային կենտրոնի նախագահ Տիգրան Գրիգորյանի համոզմամբ՝ կառուցվածքային բազիսը, որը գոյություն ունի Հայաստան-Ռուսաստան հարաբերություններում, «ոչ մի տեղ չի գնացել»։
«Ազատությանը» տված հարցազրույցում հարցին՝ «Ճի՞շտ էր Բիշքեկ չգնալը, ստացվում է, որ Երևանը արդեն բացահայտ խուսափում է ռուսական միջնորդական հարթակից», Գրիգորյանն արձագանքեց․ - «Մի կողմից՝ այդպիսի քայլեր են արվում, հիշում ենք նաև, թե ինչ էր տեղի ունենում սեպտեմբերի առաջին կեսից, բայց մյուս կողմից՝ վարչապետը ինչ-որ հրատապ հարցազրույց է տալիս և շեշտում, որ Հայաստանը չի փոխում արտաքին քաղաքական վեկտորը»։
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ
Մոսկվան հույս ունի, որ Հայաստանն իր արտաքին քաղաքականության վեկտորը չի փոխիՓաշինյան․ Եթե ռուս խաղաղապահները դուրս են գալիս Լեռնային Ղարաբաղից, ուրեմն պետք է գնան Ռուսաստան«Այսինքն՝ հայտարարությունների մակարդակով, ինչ-որ մանր քայլերի մակարդակով մենք տեսնում ենք քայլեր, որոնք կարող են դիտարկվել Ռուսաստանի կողմից որպես հակառուսական, բայց այն կառուցվածքային բազիսը, որը գոյություն ունի Հայաստան-Ռուսաստանի հարաբերություններում՝ տնտեսական կախվածությունը, էներգետիկ կախվածությունը, ոչ մի տեղ չի գնացել։ Ռուսաստանը կոնյակների խմբաքանակը կանգնեցնում է սահմանին, ու վարչապետը մի քանի օր հետո, չնայած ինքը հերքեց, որ դա քաղաքական համատեքստ ունի, բայց կարծում եմ՝ այնուամենայնիվ ունի նմանատիպ համատեքստ, ու վարչապետը արդեն հարցազրույց է տալիս, որտեղ ավելի զուսպ է, որտեղ ավելի լավատեսական է հայ-ռուսական հարաբերությունների հետ կապված», - նշեց փորձագետը՝ հավելելով․ - «Ամիսներ շարունակ օգտագործում էին իրենց վերահսկողության տակ գտնվող այդ էքսպերտային, փորձագիտական շրջանակները՝ ստեղծելու ինչ-որ պատրանք, որ հիմա արտաքին քաղաքական վեկտոր ենք փոխում, ՀԱՊԿ-ից դուրս ենք գալիս, և այլն, ու ընդամենը մի օրվա ընթացքում վարչապետը հարցազրույց է տալիս, որ՝ ոչ, այդ ամենը տեղի չի ունենում»։
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ Հայաստանի կողմից Հռոմի ստատուտի վավերացումը Կրեմլը ճիշտ քայլ չի համարում երկկողմ հարաբերությունների տեսանկյունիցՀարցին, թե կարծում է՝ Ռուսաստանը թույլ կտա՞ հետևաբար այս համատեքստում որևէ փաստաթուղթ ստորագրել Արևմուտքում, Գրիգորյանն արձագանքեց․ - «Դե, փաստաթուղթը կարող է նաև Ռուսաստանում ստորագրվել, որովհետև ինքը Ադրբեջանը կարծես թե այս փուլում հենց հակված է ռուսական ձևաչափերի ներքո, տեսանք, թե ինչպես Ալիևը ծաղրեց նույն Գրանադայի հարթակը՝ քամահրական ինչ-որ մեկնաբանություններ արեց և նույնիսկ բողոքեց, թե ինչու Փաշինյանը չի եկել այս ավելի լուրջ հարթակում հարցերը քննարկելու, և մեղադրեց նույնիսկ Հայաստանին, որ Հայաստանը խաղաղություն չի ուզում»։
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ «Փաշինյանը գնաց Գրանադա՝ անհասկանալի հանդիպման, բայց չկարողացավ գնալ Բիշքեկ»․ Ալիև«Այդ պարագայում, կարծում եմ, հնարավոր է, որ այդ փաստաթուղթը ստորագրվի հենց ռուսական ձևաչափի ներքո, որովհետև արևմտյան ձևաչափերի պարագայում, այնուամենայնիվ, ինչ-որ կոնսենսուս տարբեր հարցերի շուրջ ձևավորվել է։ Օրինակ՝ կա կոնսենսուս, որ դելիմիտացիայի գործընթացի հիմքում պետք է լինի հստակ քարտեզ, որ չի կարելի թույլ տալ, որպեսզի Ադրբեջանը օգտագործի մի շարք քարտեզներ տարբեր հատվածներում իր նկրտումները արդարացնելու համար։ Ու նմանատիպ ինչ-որ սկզբունքներ, կարծես թե, ձևավորվում են նաև այլ հարցերի վերաբերյալ։ Դա է պատճառը՝ ինչու Ադրբեջանը ավելի հակված է կամ երկկողմանի բանակցություններ վարել՝ Վրաստանի սիմվոլիկ մասնակցությամբ, կամ էլ՝ հենց ռուսական հարթակում», - ընդգծեց Տիգրան Գրիգորյանը։
Փորձագետի կարծիքով՝ պետք չէ նաև բացառել այն տարբերակը, որ «այս գործողությունների գինը Ադրբեջանի համար, այսինքն՝ որ ստացել են Ռուսաստանի կանաչ լույսը, ինչը ակնհայտ է, կարող է լինել նաև այդ, որ՝ «այ, մենք աչք ենք փակում այն գործողությունների վրա, որոնք դուք իրականացնում եք Լեռնային Ղարաբաղում, բայց հետագայում պետք է նաև ինչ-որ դիվիդենտներ ստանանք արդեն խաղաղ գործընթացում, խաղաղապահների հետ կապված հարցերում, նույն Զանգեզուրի միջանցքի հետ կապված հարցում, և այլն»։
«Արդյո՞ք իսկապես մոտեցել է խաղաղության պայմանագիրը, եթե Արցախի հարցը, ըստ էության, լուծված է», - այս հարցին Տիգրան Գրիգորյանն արձագանքեց․ - «Դե, եթե մտածենք այդպես, այո, գլխավորագույն խնդիրներից մեկը արանքից դուրս է եկել, և կարելի է ասել՝ գլխավոր տարաձայնությունը հենց Արցախի հետ էր կապված։ Բայց ի հեճուկս դրան՝ տեսնում ենք, որ Ադրբեջանը, այնուամենայնիվ, այլ օրակարգերում ևս շարունակում է մաքսիմալիստական, առավելապաշտական դիրքորոշում ունենալ»։
«Այս փուլում Ադրբեջանը դեռևս չի համաձայնում այդ 75 թվականի քարտեզներին՝ որպես դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի գործընթացի հիմք, ես խիստ կասկածներ ունեմ նաև, որ Ադրբեջանը համաձայնելու է նաև զորքերը հետ քաշել 21 թվականից սկսած Հայաստանի օկուպացված տարածքներից։ Տեսնում ենք, որ նաև Ադրբեջանը կարծես թե փորձում է դիստանցավորվել արևմտյան հարթակներից, այսինքն՝ Ադրբեջանը, ստանալով առավելագույնը արևմտյան այդ հարթակից, այսինքն՝ դիվանագիտական զիջումներ ստանալով Հայաստանից, հետագայում ստացել է իր գործողությունների համար կանաչ լույս արդեն Ռուսաստանից, և հիմա փորձում է կրկին կարծես թե խուսափել այն չնչին ճնշումներից, որոնք, այնուամենայնիվ, արևմտյան հարթակներում կարող են լինել Ադրբեջանի նկատմամբ», - մանրամասնեց փորձագետը։
«Այդ առումով ամեն ինչ կախված է լինելու Միացյալ Նահանգների և Եվրամիության պահվածքից։ Ցավալիորեն, տեսնում ենք, որ մոտեցումը կարծես թե չի փոխվել նույնիսկ Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ զտումից հետո, տարբեր դիվանագետներ խոսում են այն մասին, որ Ադրբեջանի հետ պետք է զգույշ լինել, պետք է այնպես չանել, որպեսզի Ադրբեջանը լքի բանակցությունները կամ նախընտրությունը տա ռուսական ձևաչափին, բայց հենց այդ պահվածքը թույլ է տալիս Ադրբեջանին այսպիսի լկտի գործողությունների դիմել նաև հենց արևմտյան դերակատարների նկատմամբ», - ընդգծեց Տիգրան Գրիգորյանը։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ կարող եք դիտել այստեղ․