Քամալ Խարազի. «Իրանը կարող է ստեղծել ատոմային ռումբ, բայց նման որոշում դեռ չի կայացրել»

ԻԻՀ արտաքին հարաբերությունների ռազմավարական խորհրդի ղեկավար Քամալ Խարազի, արխիվ

Իրանի Իսլամական Հանրապետության գերագույն առաջնորդ, այաթոլա Ալի Խամենեիի ավագ խորհրդական, արտաքին հարաբերությունների ռազմավարական խորհրդի ղեկավար, նախկին արտգործնախարար Քամալ Խարազին Al-Jazeera արաբական հեռուստակայանին նախօրեին տված հարցազրույցում ասել է, թե իր երկիրն ունի միջուկային զենք ստեղծելու հնարավորություն, սակայն նման որոշում դեռ չի ընդունել:

Դա ատոմային ռումբի վերաբերյալ Իրանի ավանդական ժխտողական դիրքորոշման որոշակի փոփոխություն է: Թեհրանը մշտապես պնդել է, որ իր միջուկային ծրագիրը սոսկ խաղաղ նպատակ է հետապնդում: Իսլամական երկրի ղեկավարներն աշխարհին հավաստիացրել են, որ միջուկային զենքի տիրանալու մտադրություն չունեն:

Խարազին նոր երանգ է հաղորդել այդ մոտեցմանը: Հուլիսի 17-ին նա ասել է, որ եթե Իրանի մասնագետները կարողացել են ընդամենը մի քանի օրում ուրանի հարստացման աստիճանը հասցնել 60 տոկոսի, ապա առանց դժվարությունների կկարողանան այն նաև 90 տոկոսի հասցնել:

Այդ աստիճանի զտված ուրանն անվանում են «մարտական»: Դրա մոտ 70 կիլոգրամի պայթյունի հետևանքով 1945 թվականի օգոստոսի 6-ին ճապոնական Հիրոշիման մի քանի վայրկյանում ավերակների է վերածվել:

Մինչդեռ, քիմիական բարդ գործընթացների և ճառագայթման արդյունքում ուրանից կարելի է ստանալ նույնքան պլուտոնիում: 70 կիլոգրամ պլուտոնիումից հնարավոր է ստեղծել առնվազն 10 միջուկային ռումբ՝ յուրաքանչյուրը 20 կիլոտոննա հզորությամբ:

Իրանը միջուկային կենտրոններում գազային ցենտրիֆուգներով 60 տոկոսի հարստացված ուրան է արտադրում: Դա ավելի քան 16 անգամ գերազանցում է 2015 թվականի միջազգային պայմանագրով համաձայնեցված շեմը:

Իրանն այդ պայմանագրով պարտավորվել է արտադրել առավելագույնը 3.67 տոկոսի հարստացված ուրան, ինչը բավական է խաղաղ հետազոտություններ անցկացնելու համար:

2018 թվականին Միացյալ Նահանգները նախագահ Դոնալդ Թրամփի վճռով դուրս է եկել միջազգային պայմանագրից, ինչին ի պատասխան Իրանը ոչ միայն վերականգնել, այլև ավելացրել է հարստացված ուրանի արտադրության ծավալը և մաքրության աստիճանը:

Քամալ Խարազին ասել է, թե իր երկիրը տեխնիկապես պատրաստ է ռումբ ստեղծել, բայց օրակարգում նման խնդիր դեռ չկա:

Այդ մեկնաբանությամբ նա արձագանքել է Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենին, ով օրերս Իսրայել և Սաուդյան Արաբիա կատարած այցերի ընթացում վստահեցրել է, թե Վաշինգտոնն ամեն ինչ կանի միջուկային զենք ձեռք բերելու Թեհրանի փորձերը կանխելու համար:

Բայդենի փոխանցմամբ, Միացյալ Նահանգները պատրաստ է ծայրահեղ դեպքում նաև զենքի ուժով դա ապահովել:

Խարազին հայտարարել է, թե «հարձակման ենթարկվելու պարագայում Իրանը կոշտ պատասխան կտա, և այն անպայման հասցեագրված կլինի նաև Իսրայելին»: