ԱԺ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանը «Ազատության» հետ զրույցում ասում է, որ կառավարությունն իրավիճակի դրամատիզմին ոչ համահունչ աջակցություն է ցուցաբերում քաղաքացիներին, և որ իրավիճակին ադեկվատ արձագանք չկա:
Ներկայացնում ենք հատված հարցազրույցից.
«Ազատություն».- Պարո՛ն Մարուքյան, շուրջ 15 ծրագիր է գործարկվել սոցիալական, տնտեսական աջակցության, և «Լուսավոր Հայաստանը», հայտնի է, ակտիվ մոնիտորինգ է անում: Ովքե՞ր են դուրս մնացել այս խմբերից:
Էդմոն Մարուքյան.- Կոնկրետ չեմ կարող ասել, բայց ես ասում եմ հետևյալը, որ պետք չէր ընկնել շատ նրա հետևից, թե ինչպես անենք, որ որևէ կարիք չունեցող չստանա աջակցություն: Այսինքն` այդ ճանապարհով գնալով` բազմաթիվ կարիքավորներ մշակված չափանիշների պատճառով զրկվել են աջակցությունից, և ամերիկյան արդարադատությունն ունի հայտնի կանոն, որ ասում է` «ավելի լավ էր` մեկ մարդասպան մնա դրսում, քան մեկ անմեղ դատապարտվի»: Հետևաբար, ավելի լավ էր` մեկ ունևոր ստանար այս աջակցությունից, էլի ծախսելու էր տնտեսության մեջ, քան թե այս չափանիշներն այնպես են մշակվել, որ այն հանկարծ որևէ կարիք չունեցողի չհասնի, բայց դրա արդյունքում հազարավոր կարիքավորների այն ընդհանրապես չի հասնում, որովհետև չափանիշներն իրապես շատ վատ են մշակված, համակարգն էլ շատ վատ է աշխատում: Մենք օրական մոտավորապես սպասարկում ենք մինչև 2 հազար զանգ, նաև նամակներ և բախվում ենք իրավիճակների, որ մարդը որևէ չափանիշի տակ չի, կամ այնպիսի իրավիճակներ կան, որ այնպիսի փաստաթղթեր են պահանջել, որ անհնար է այդ փաստաթղթերն ուղղակի ունենալ, մուտքագրել: Նման իրավիճակներ կան, և անդադար այս տեղեկատվությունը մենք հրապարակում ենք կամ փոխանցում ենք համապատասխան մարմիններին:
Հետևաբար, պետք է ավելի ներառական լինել, և այստեղ կարևոր հանգամանք կա. տեսեք, երբ նայում ենք, թե որ երկրները որքան գումար են տրամադրում, մենք նայում ենք ՀՆԱ-ով, որ որևէ մեկը չասի` դե հարուստ երկիր է, տրամադրում են: Ուրեմն աշխարհում ՀՆԱ-ի մինչև 10 տոկոսը անվերադարձ բաշխում են ժողովրդին, Հայաստանում այս պահի հաշվարկները ցույց են տալիս, որ մոտավորապես ՀՆԱ-ի 0.84 տոկոսն է բաշխվում: Սա նշանակում է, որ իրավիճակի դրամատիզմին ոչ համահունչ աջակցություն է ցուցաբերվում, մինչդեռ այդ գումարները կան, այդ գումարները առկա են, բայց այդ աջակցությունը չի ցուցաբերվում, որովհետև ինձ թվում է` իրավիճակին ադեկվատ արձագանք չկա: Այսինքն` ադեկվատ չի կառավարությունն այս իրավիճակում: Իրենք չեն պատկերացնում, թե ինչ է կատարվում:
«Ազատություն».- Պարո՛ն Մարուքյան, իշխանությունների հիմնական փաստարկը սա է, որ եթե գրանցված չի, «մենք ի՞նչ իմանանք` աշխատել է, չի աշխատել, ինչքան աշխատավարձ է ստացել, որ հիմա էլ օգնենք»:
Էդմոն Մարուքյան.- Իսկ ի՞նչ կարևոր է հիմա խորանալ և մտնել այդ վեճի մեջ` գրանցված է, թե գրանցված չէ: Թող ինչ-որ թիվ որոշեին, օրինակ` որոշեին, որ ամեն ընտանիքի ուղարկում ենք 100 հազար դրամ և ամեն տուն ուղարկեին 100 հազար դրամ: Անպայմա՞ն է` խորանան, տեսնեն` գրանցված է, թե գրանցված չէ: Վերջին հաշվով այդ 100 հազար դրամը մարդը կվերցներ, մեկը իր բնակարանի վարձը կտար, մյուսը սնունդ կառներ, այն մյուսը կծախսեր այլ կարիքի վրա, և այդ ամեն ինչը տնտեսության մեջ կգեներացվեր: Հիմա մենք ունենք ընտանիքներ, ում տնից վտարում են վարձերը չվճարելու համար, ունենք իրավիճակ, որ կոմունալի համար են գազ, լույս անջատում, ունենք իրավիճակ, երբ տոտալ սովի են մատնված:
Այս վիճակներից բա ո՞նց ենք դուրս գալու. պետք չէր խորանալ` ով է գրանցված, ով չի գրանցված, ով է վարձով ապրում, ով չի վարձով ապրում: Անհնար է, հասկանո՞ւմ եք, այս ժամանակահատվածում այդքան տվյալներ մշակել: Մինչդեռ աջակցությունը կարևոր է, որ ժամանակին հասնի, արագ հասնի, այստեղ արագությունն է կարևոր, ոչ թե թե ով է գրանցված, ով` չէ: Մինչև դուք իմանաք` ով է գրանցված, ով` չէ, մարդիկ սովի կմատնվեն: Չափանիշ մշակել, որ օրինակ` անպայման տան նրանց, ովքեր որ գրանցված են եղել և արդար ու ճիշտ հարկատուներ են եղել, հիմա դրա՞ ժամանակն է: Պարզ է, որ այդ չգրանցված լինելու հանգամանքն այլևս դարձավ մեծ դաս բոլորի համար: Այսուհետ քաղաքացիները պահանջելու են, որ բոլորը հրամանագրված և գրանցված լինեն, եթե կճարեն նորմալ աշխատատեղ: Պարզ է` սա մեծ դաս էր, և դասը քաղեցին, բայց հիմա շարունակել կենտրոնանալ այդ հանգամանքի վրա, աբսուրդ է: Պետք է արագություն ապահովել, պետք է արագ աջակցությունը հասցնել մարդկանց տներ, շատ արագ, ոնց որ ցույց է տալիս միջազգային փորձը` Միացյալ Նահանգներ, այլ երկրներ, կարող եմ թվարկել, տարբեր երկրների փորձ մենք ուսումնասիրել ենք` Նահանգներից մինչև Գերմանիա:
«Ազատություն».- Վարչապետի երեկվա ելույթը հիասթափության մոդելավորման մասին Դուք ակնարկներ Ձեր մասին այդ տեքստում գտա՞ք, մասնավորապես երբ խոսում էր քաղաքական ուժերի մասին, որ մի սեգմենտի կառուցած պլաններն են փլուզվել, կամ որ քաղաքական ասելիքից եք զրկվել և այլն:
Էդմոն Մարուքյան.- Ես նայեցի, կարծում եմ` մեզ չի անդրադարձել վարչապետը, մեզ չգտա այդ հիասթափվածների մեջ, և նաև ես հասկանում եմ, թե ինչու մենք չկանք դրա մեջ. երբ մեկ տարի առաջ` փետրվար ամսին, այս շենքում հաստատվում էր կառավարության ծրագիրը, և մենք դեմ էինք խոսում, դեմ էինք դրան և ասում էինք, որ կադրային քաղաքականությունը խայտառակություն է ուղղակի, և չլսեցին մեզ, արեցին այնպես, ինչպես իրենք գիտեին, մենք որևէ վառ ակնկալիքներ չունեինք, որ հիմա էլ հիասթափվածների մեջ լինեինք: Իմ տպավորությամբ` վարչապետը զգում է, որ կա դժգոհություն կառավարության գործունեությունից, վարչապետը զգում է, որ կառավարության, իշխանության և անձամբ վարչապետի վարկանիշի նվազում կա, և փորձում է այդ նվազումը, դրա անունը դնել հիասթափություն:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ կարող եք դիտել ստորև.
