Հայաստանի երրորդ քաղաք Վանաձորն արդեն 1 ամիս է՝ ապրում է առանց գլխավ որ ճարտարապետի: 7 տարի պաշտոնավարած Սուրեն Աբովյանը կալանքի տակ է կաշառք վերցնելու գործով, որը դեռ նախաքննության փուլում է, շատ բան հայտնի չէ:
Սուրեն Աբովյանի անունը ոչ միայն որպես գլխավոր ճարտարապետ է կապվում Վանաձորում ընթացող շատ շինաշխատանքների հետ: Վերջին տարիներին Վանաձորում համայնքի ու պետության միջոցներով իրականացված գրեթե բոլոր շինարարական նախագծերն իրականացրել է «Շինէքսպրտ» ընկերությունը, որը 2010-ին հիմնադրել է հենց ինքը՝ քաղաքի գլխավոր ճարտարապետ Սուրեն Աբովյանը։ Համայնքապետարանը շինարարության այդ նախագծերը «Շինէքսպրտ»-ին պատվիրել է մեծամասամբ առանց մրցույթի՝ մեկ անձից գնման ընթացակարգով։ Ընկերությունը 2020-ին 950 հազար դրամի պատվեր է ստացել Վանաձորի քաղաքապետարանից, 2021-ին արդեն՝ 12 միլիոնի, 2022-ին՝ գրեթե նույնքան։
Ընկերության համագործակցությունը համայնքապետարանի հետ է՛լ ավելի է խորացել անցած տարի, «Շինէքսպրտ»-ին նախորդ տարվա համեմատ երեք անգամ ավելի շատ պատվեր է տրվել՝ համայնքային բյուջեից վճարելով ընդհանուր մոտ 33 միլիոն դրամ, ևս 5,5 միլիոն էլ՝ կառավարությունից։
Ինչո՞վ է «Շինէքսպրտ»-ը գրավել Վանաձորի համայնքապետարանի վստահությունը. ինչո՞ւ են տարիներ շարունակ քաղաքում կառուցվող մանկապարտեզների, պուրակների, մշակույթի պալատների ու մարզադպրոցների, ամրացվող տանիքների և այլ պետական ու համայնքային ծրագրերի նախագծերը հենց այդ ընկերությանը վստահել, և որքանով է այդ որոշումների կայացման վրա ազդել ընկերության հիմնադիր, Վանաձորի գլխավոր ճարտարապետ Սուրեն Աբովյանը՝ քաղաքապետարանից չեն հստակեցնում, հղում են անում պետական գնումների մասին հասանելի տեղեկություններին։
Բաց տեղադրված արձանագրություններից տեսնում ենք, որ մրցութային հանձնաժողովի կազմերում շատ հաճախ ճարտարապետի անմիջական ենթականերն են։ Օրինակ, նրա տեղակալ Արմեն Ալավերդյանը, բաժնի գլխավոր մասնագետ Միհրան Պառավյանը, Նաիրա Հովակիմյանը, առաջատար մասնագետներ Նոնա Եղիազարյանն ու Լիլիթ Միքայելյանը:
Փաստացի, թղթերով ամեն ինչ կարգին է. Վանաձորի գլխավոր ճարտարապետի պաշտոնն ստանձնելուց մեկ տարի անց՝ 2017-ին, Աբովյանը դուրս է եկել «Շինէքսպրտ» ընկերության կառավարումից, 100 տոկոս բաժնեմասը փոխանցվել է, ըստ մեր տեղեկությունների, ընկերության աշխատակիցներին:
Աբովյանի կապն իր ընկերության հետ սրանով չի ավարտվել: Այս մասին ուշագրավ փաստեր կան ընկերության ֆեյսբուքյան էջում: 2021-ին բացված էջում տեղադրված նախագծերի գերակշիռ մասում որպես ճարտարապետ հենց Սուրեն Աբովյանի անունն է նշված:
Օրինակ, մանկապարտեզի այս գունագեղ նախագիծը, որ, Աբովյանի ենթակա հանձնաժողովականների որոշմամբ, տրվել է հենց «Շինէքսպրտ» ՍՊԸ-ին:
ԿԱՐԴԱՑԵՔ ՆԱԵՎ Վանաձորում շինարարական խոշոր ծրագրերը թղթի վրա են մնացել, նորոգվող ճանապարհները՝ կիսատ
Հիմա էլ համայնքապետարանում նույն Աբովյանի ղեկավարած բաժինը վերահսկում է նույն այդ մասնաշենքի նախագծման ու շինարարության գործընթացը։ Հարցին՝ կոռուպցիոն ռիսկեր չե՞ն տեսնում՝ համայնքապետարանից սրան էլ չեն արձագանքել։ «Շինէքսպրտ»-ից ևս հրաժարվեցին մեկնաբանել։
Միայն գնումների փաստաթղթերում մրցութային հանձնաժողովի բոլոր անդամներն ստորագրել են, որ հաղթող ճանաչված ընկերության հիմնադիրների ու բաժնետերերի հետ մերձավոր ազգական չեն, խնամիական կապեր չունեն, հետևաբար շահերի բախում էլ չկա։
Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանն «Ազատության» հարցին ի պատասխան ասաց՝ հարյուրավոր ծրագրերի դեպքում դժվար է հետևել համայնքային գնումների բոլոր գործարքներին։ Կդիտարկեն՝ արդյոք Վանաձորում եղել է խախտում, թե՝ ոչ։
«Ձեզ թվում է մնացել էր ես գնայի նախագծող ընկերությունների անուններով զբաղվեի: Բոլոր հանձնաժողովների, բոլոր մրցույթների, բոլոր ընկերությունների համար կան գրված կանոններ, նորմեր, որոշումներ: Հիմա եթե այդ որոշումերով են շարժվել մարդիկ, նորմալ է, եթե որոշումները խախտել են, նորմալ չի, էդ դեպքում այլ դաշտ է, իրավական տիրույթում գտնվող հարց է», - ասաց Սանոսյանը:
Առայժմ այս հարցով հստակ պատասխան չունեն նաև Հակակոռուպցիոն կոմիտեից։ Թեև Աբովյանը մեկ ամիս է՝ կալանքի տակ է մեկ այլ՝ կաշառքի գործով, իրավապահները չեն հստակեցնում՝ արդյոք քննության են առել նաև նրա հիմնադրած ընկերության ակտիվ մասնակցությունը պետական ու համայնքային ծրագրերին։ Նրա փաստաբանը հրաժարվեց մեկնաբանել, միայն ասաց՝ կալանավորված Աբովյանը մեղադրանքը չի ընդունում: