Տաթևի երկար մազերը ծնողները կտրել էին, որովհետև քիմիաթերապիայի ընթացքում դրանք թափվում էին․ երկու տարի առաջ, բժիշկները նրա մոտ արյան սուր լեյկոզ էին հայտնաբերել: Նա 45 օր բուժվել է երևանյան հիվանդանոցում, բայց ապրելու միակ շանսը՝ ոսկրածուծի փոխպատվաստումն էր, ինչն այդ ժամանակ Հայաստանում չէր արվում:
Տաթևի ծնողներին հենց հիվանդանոցում տեղեկացրել են՝ Հայաստանում կա մի հիմնադրամ, որին հազարավոր անհատ քաղաքացիներ են փոխանցումներ անում, այդ գումարներն էլ ուղղվում են բուժման կարիք ունեցող երեխաների բժշկական ծախսերը հոգալուն:
Համացանցից բոլորին «Արմոս» անունով հայտնի Արմեն Մարտիրոսյանն է հիմնել «Հայաստանի երեխաների առողջության հիմնադրամը»:
Սկզբնական շրջանում նա իր Ֆեյսբուքի անձնական էջով էր տարիներ շարունակ դրամահավաքներ կազմակերպում քաղցկեղով հիվանդ երեխաներին աջակցելու համար, իսկ արդեն 2021-ից բացեց հիմնադրամը:
Այս երեք տարիներին հիմնադրամն ավելի քան 1 միլիարդ դրամի աջակցություն է տրամադրել շուրջ 2 հազար 700 երեխայի, նրանցից միայն շուրջ 3 տասնյակն է արտերկիր մեկնել, մնացածը բուժվել են Հայաստանում: Սա Արմեն Մարտիրոսյանը մեծ ձեռքբերում է համարում:
Արմեն Մարտիրոսյան, Տաթև
«Քաղցկեղի և արյան խնդիրների մասով արդեն, կարելի է ասել, բավականին մեծ բան փակ է, ու հիմնական միջամտությունները Հայաստանում իրականացվում են։ Կարելի է ասել՝ ամենամեծ խնդիրը վիրահատություններն են․ այստեղ մենք ունենք փայլուն մասնագետներ, բայց լինում են դեպքեր, երբ 10-12 սանտիմետրանոց ուռուցք է լինում երեխայի մոտ և այնպիսի վատ դիրքում է լինում, որ ոչ մի բժիշկ հանձ չի առնում դա կազմակերպել և իրենք են անգամ առաջարկում, որ երեխային տեղափոխենք լավագույն վիրաբուժների մոտ», - «Ազատության» հետ զրույցում ասաց Մարտիրոսյանը։
Հիմնադրամը ստացել է ավելի քան 35 հազար նվիրատվություն: Իսկ Տաթևի բուժման համար հայտարարված դրամահավաքը դեռ ընթացքի մեջ էր, երբ Հայաստանից ու Վատիկանից տարբեր պաշտոնյաներ հոգացել են Հռոմում նրա բուժման բոլոր ծախսերը: Քաղաքացիների փոխանցած գումարներով էլ 9-ամյա Տաթևն ու ծնողները մեկնել են Հռոմ, մեկ տարի ապրել այնտեղ ու ընթացիկ այլ ծախսեր վճարել:
«Ընթացքում տարբեր ընկեր-գործընկերների հետ հարաբերվելով հասկացանք, որ հնարավորություն ունենք երեխային ուղարկել Վատիկանի գլխավոր հիվանդանոց, որը շատ հայտնի է Եվրոպայում և բավականին մեծ փորձ ունի և շատ տարբեր գործընկերների օգնությամբ հնարավոր դարձավ այդ տեղափոխումը և երեխայի բուժումը կազմակերպել, կարող ենք ասել անվճար ամբողջը», - ասաց Մարտիրոսյանը։
Հիմնադրամն իր միջոցներով 6 բուժսարքավորում է նվիրել հիվանդանոցներին, 12 բժիշկների է վերապատրաստել արտերկրում, արյունաբանական կենտրոնում ստեղծել է քաղցկեղի կանխարգելման կենտրոն։
Տաթևը՝ Հռոմից վերադառնալուց հետո
«Մենք չենք ուզում երկու-երեք խոշոր գործարարից կախված լինենք, որ ամեն անգամ ինչ-որ գումարներ տան, խնդիրներ փակեն, մեզ համար ավելի կարևոր է նաև էդ մարդասիրական մշակույթի ձևավորումն ու էլ ավելի զարգացումը», - ասաց հիմնադրամի ղեկավարը՝ նշելով՝ այսպես նաև փորձում են համակարգային բացերը լրացնել։
Հիմնադրամը հաջողված համագործակցություն ունի նաև պետական մարմինների հետ: Այդուհանդերձ Արմեն Մարտիրոսյանն ասում է՝ այս ոլորտում բաց են մնում գիտական ուսումնասիրություններն ու լուրջ վիճակագրությունը՝ խնդրի մասշատբները հասկանալու համար, բացի այդ, նրա խոսքով, նաև ախտորոշումն է դեռ կաղում։
«Ամենամեծ առաջնահերթությունը մեր հիմնադրամի առջև, որ դրված է պագայում, դա վաղ հայտնաբերում և կանխարգելումն է», - ասաց Մարտիրոսյանը։
Հռոմում ոսկրածուծի փոխպատվաստում ստացած Տաթևը դեռ բժիշկների հսկողության տակ է: Հռոմում իտալերեն է սովորել։
Հայաստանում այս պահին քաղցկեղի դեմ բուժում է ստանում 125 երեխա։ Առողջապահության նախարարության տվյալներով՝ ամեն տարի Հայաստանում քաղցկեղով հիվանդանում է շուրջ 100 երեխա։ Առողջապահության նախարարությունից ասում են՝ նրանց անվճար դեղերով ապահովումը սկսել է 2018 թվականից։ Վերջին հինգ տարիներին 40 դեղ պետական պատվերի շրջանակում է տրվել։ 2018-ից մինչև 2023 թվականների ընթացքում պետական պատվերով մատուցվել է մանկական ուռուցքաբանական և արյունաբանական 8 հազար 74 ծառայություն, Հայաստանում ստեղծվել է մանկական քաղցկեղի առաջին պալեատիվ ծառայությունը և ամոքիչ բժշկական օգնության ծառայությունը։ Այստեղ ապրելու նվազագույն շանսեր ունեցող երեխաներն են բուժվում։