Այս տարվա առաջին եռամսյակում Հայաստանը լքել ու չի վերադարձել ավելի քան 55 հազար մարդ, նույն ցուցանիշն անցյալ տարի 11 հազար էր, իսկ 2019-ին՝ ընդամենը 3000։
Միգրացիոն ծառայությունում կարծում են՝ Հայաստանի սահմանները հատած ու չվերադարձած մարդկանց նման թիվը պայմանավորված է հիմնականում աշխատանքային միգրացիայիով։
«2020 թվականի ամբողջ ընթացքում մեր աշխատանքային միգրացիայի պոտենցիալը, որն ավանդաբար յուրաքանչյուր տարի ուղղվում է հիմնականում Ռուսաստանի Դաշնություն, 20 թվականի ոչ մի տեղ չէր գնացել և 21 թվականին այդ հնարավորության բացման հետ զուգահեռ ակնհայտորեն այդ խոսքն ուղղվեց դեպի Ռուսաստանի Դաշնության», - ասաց Միգրացիոն ծառայության պետ Արմեն Ղազարյանը:
Ռուսաստանից Միգրացիայի ծառայությանն են տրամադրել նաև իրենց վիճակագրությունը, թե առաջին եռամսյակում քանի հայաստանի քաղաքացի է մուտք գործել այդ երկիր, պարզվում է Հայաստանի հեռացածների մեծ մասը մեկնել է Ռուսաստան, հայտնում է ծառայության պետ Արմեն Ղազարյանը։ Ընդհանուր առմամբ 2021-ի առաջին եռամսյակում Հայաստանից մեկնել է 127 հազար մարդ, որի կեսից ավելին նշել է, որ գնում է Ռուսաստան աշխատելու նպատակով։
«72 տոկոսը մեկնել է Ռուսաստանի Դաշնություն, իսկ Ռուսաստանի Դաշնություն մեկնած այդ 72 տոկոսի 82 տոկոսը նշել է որպես մուտքի նպատակ Ռուսաստանի Դաշնությունում աշխատանքը, դա կազմում է շուրջ 60-70 հազարի կտրվածք», - ասաց ծառայության պետը:
Արմեն Ղազարյանի խոսքով՝ այս թվերի վերաբերյալ մասնագետները դեռ պետք է վերլուծություններ անեն, բայց մինչ այդ, առաջին հայացքից, ըստ նրա, ակնհայտ է, որ 2020-ին աշխատելու նպատակով երկրից մեկնելու հնարավորություն չունեցած մարդիկ օդային սահմանների բացվելուն պես գնացել են։ Այնուամենայնիվ, այս տարվա առաջին եռամսյակում ժամանածների և մեկնածների բացասական տարբերությունը 5 անգամ ավելի է 2020 թվականի նույն ժամանակահատվածից։ Բացի այդ 2018-ի հեղափոխությունից հետո սահմանահատումների տարեկան դինամիկան դրական է եղել բոլոր տարիներին, օրինակ, եթե 2017 թվականին ժամանածների ու մեկնածների տարբերությունը բացասական 26 հազար էր, ապա 2018-ին դրական 15 հազար էր, 2019-ին՝ մոտ դրական 10 հազար, անցյալ տարի՝ 2020-ին դրական 12 հազար։
«Մեր հաշվարկների պատմության ընթացքում դրական տարբերություն մուտքերի և ելքերի եղել է մեկ էլ 2004-2006 թվականներին», - ներկայացրեց Ղազարյանը:
Այնուամենայնիվ, սահմանահատումների թվերը միգրացիայի ցուցանիշներ չեն, նկատում են մասնագետները։ Անցյալ տարվանից հետաձգված ուղևորություններից ու աշխատանքային միգրացիայից բացի, ըստ Ղարզարյանի, 2021-ին սահմանների՝ բացվելուց հետո ակտիվացած մեկնումների պատճառներից է նաև պատերազմից հետո առաջացած սոցիալ-հոգեբանական վիճակը, սակայն այս մասին վստահ կարելի է խոսել հետազոտություններից հետո։
«Հիմա այդ հետազոտությունը կլինի, արդեն մենք կտեսնենք քովիդի և պատերազմի ազդեցությունը մարդկանց միգրացիոն վարքի վրա», - նշեց նա:
Աշխատանքային միգրանտները սովորաբար վերադառնում են Հայաստան, հետևաբար թվերը պետք է ամփոփել տարվա վերջին, նկատում է ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը, սակայն նա ևս կարծում է, որ միգրացիայի վրա չի կարող ազդեցություն չունենալ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը։
«Այս պահին ընդհանրապես դատողություններ դժվարանում եմ ամփոփիչ ասել, բայց ես չեմ տեսնում հիմա ընտանիքներով արտագաղթ, ընտանիքներով մեկնումներ, որոնք կարող էին արտագաղթի ընդհանուր պատկերին մոտ լինել, և դրա մասին կարեի է խոսել տարեվերջին», - ընդգծեց Խառատյանը:
Մինչ մասնագետները դեռ պատրաստվում են ուսումնասիրել աղետալի 2020 թվականի ազդեցությունը հանրության տրամադրության, երկրից արտագաղթելու կամ այստեղ մնալու որոշումների վրա, վիճակագիրներն անցյալ տարվա բացասական ազդեցություններից մեկն արդեն արձանագրել են։ 2020-ին Հայաստանում բնական աճը, որը մահացածների ու ծնվածների տարբերությունն է, ընդամենը 1100 էր՝ պայմանավորված պատերազմով և քովիդով, իսկ 2019-ին բնական աճ կազմել է 9800՝ գրեթե 9 անգամ մեծ։ Ընդ որում ԱՎԾ ժողովրդագրության բաժնի պետն ասում է, այս թիվը դեռ ենթակա է փոփոխման:
«35 հազար 371 մահվան դեպք 19 թվականի 26 հազար 186 դեպքի համեմատ: Պիտի նշեմ, որ սրանք նախնական տվյալներ են, որովհետև հաջորդ ժամանակահատվածում ևս և՛ քովիդի, և՛ պատերազմական իրավիճակով արձանագրված որոշ դեպքեր ուշ գրանցումների հետևանքով արձանագրվել են հունվար- փետրվար ամիսներին, և բնականաբար, դրանք պետք է տեղափոխվեն՝ ըստ մահը տեղի ունեցած ժամկետների», - ԱՎԾ ժողովրդագրության բաժնի պետը: