Հանքի շահագործմանը դեմ արտահայտվողների ազատ խոսքը ճնշելու խնդիր չկա. Աննա Հակոբյան

«Ազատությունը» «Ֆեյսբուքյան ասուլիս» հաղորդման շրջանակներում այսօր զրուցել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի տիկին Աննա Հակոբյանի հետ:

Ստորև ներկայացնում ենք հատված հարցազրույցից.

«Ազատություն». - Օգտատերերից մեկը հարցնում է՝ «դե՞մ եք, թե՞ կողմ, որպեսզի Ամուլսարը շահագործվի»: Քիչ առաջ կառավարության շենքի դիմացից բերման ենթարկվեցին իրավապաշտպաններ Նինա Կարապետյանցը և Արա Ղարագյոզյանը, նրանք ասում են, որ խաղաղ ցույցեր են անում: Տիկին Հակոբյան, ի՞նչ եք կարծում, ինչո՞ւ պետք է մարդիկ այսօր իրենց ձայնը բարձրացնելու, խաղաղ ցույց անելու համար բերման ենթարկվեն:

Աննա Հակոբյան. - Ցավում եմ, որ պետք է հիասթափեցնեմ, բայց չեմ կարող կարծիք արտահայտել նշված հարցի վերաբերյալ այս պահին՝ իմ կարգավիճակից և դիրքից ելնելով և հաշվի առնելով հարցի սրությունը և կարծում եմ՝ նաև այն քաղաքական ենթատեքսը, որ դրված է կոնկրետ ներկայում այդ հարցի տակ, ճիշտ կլինի, որ ձեռնպահ մնամ և որևէ կարծիք չհայտնեմ:

Բերման ենթարկելու փաստին ծանոթ չէի, հենց նոր լսեցի, բայց ինչ վերաբերում է հարցին, թե ինչո՞ւ պետք է Հայաստանի քաղաքացիները բերման ենթարկվեն խաղաղ ցույցեր անելու համար, կոնկրետ այսօրվա պարագայում, իմ կարծիքով, չգիտեմ՝ ինչ հանգամանքներում է դա տեղի ունեցել, բայց եթե չեմ սխալվում, հիմա երկրում արտակարգ դրություն է, և որը ենթադրում է նաև սահմանափակումներ այդ թեմայով, այսինքն` հավաքներ, ցույցեր անելու հետ կապված: Հայաստանի քաղաքացիները արտակարգ դրության պայմաններում պետք է ձեռնպահ մնան այդ գործողություններից, դրանով էլ պայմանավորված է գուցե, իմ կարծիքով դա է պատճառը:

«Ազատություն». - Ամուլսարի շահագործման դեմ դուրս եկած ակտիվիստներն ասում են, որ արտակարգ իրավիճակի երկարաձգումը միտումնավոր է արվում, որ ճնշվի իրենց բողոքի, ազատ խոսքի իրավունքը:

Աննա Հակոբյան. - Հնարավոր չէ այդպիսի բան, ուղղակի բացառվում է նման սցենար, հանքի շահագործման դեմ արտահայտվողների ազատ խոսքը ճնշելու խնդիր չկա: Արտակարգ դրությունը երկարաձգելը կապել այս կամ այն իրադարձության հետ, այս կամ այն քաղաքական կամ քաղաքացիական միավորի որևէ գործողության հետ, կարծում եմ, տեղին չէ, որովհետև մենք բոլորս ապրեցինք այս վեց ամիսը մեր երկրում և ամբողջ աշխարհում, և բոլորս բախվեցինք այդ համավարակի խնդրի հետ: Մենք բոլորս տեսանք, թե ինչ տեղի ունեցավ մեր երկրում, ինչքան կյանքեր խլեց այդ համավարակը: Առաջին անգամ չէ, որ նման կարծիքներ են հնչում, նախկինում տարբեր քաղաքական խմբեր, տարբեր շահեր հետապնդող մարդկանց խմբեր, կուսակցություններ, ամեն մեկը յուրովի` սեփական օրակարգով պայմանավորված, այդ հայտարարությունն արել է, որ կոնկրետ արտակարգ դրությունը երկարաձգվում է հենց իրենց ճնշելու համար, բայց կարծում եմ` իրադարձությունները և կառավարության ձեռնարկած հակաճգնաժամային գործողություններն ու դրանց արդյունքները ապացուցում են հակառակը, այսօր արդեն ցույց են տալիս իրենց արդյունավետությունը: Հույս ունեմ ընթացքը նաև այսպես կշարունակվի:

Հետևել եմ իրադարձություններին, լսել եմ հարցազրույցներ, մի հարցի պատասխան [Ամուլսարի հետ կապված] այդպես էլ չհայտնաբերեցի, թե ի՞նչ տեղի ունեցավ վարչապետի անցյալ տարվա լայվից հետո, երբ որ լայվի ընթացքում հայտարարություններ արվեցին, գործընթացը կասեցվեց և որոշակի պրոցես կանգնեց և շարունակությունը պետք է սպասել: Իմ կարծիքով՝ ոչինչ այդ կետից սկսած չի փոխվել, և ինձ համար ուղղակի հարց առաջացավ, թե ինչո՞ւ այս հերթական բռնկումը տեղի ունեցավ, ո՞րն էր դրա պատճառը և ի՞նչ կարիք կար, եթե բուն պրոցեսը կանգնած է: Գրեթե մեկ տարի ոչինչ չի փոխվել, ոչ մի պրոցես չի ընթացել, այս մեկ տարվա դադարից հետո ի՞նչ պատճառով այս ամենը առաջացավ, դա մի հարց է, որի պատասխանը ես չկարողացա գտնել:

«Ազատություն». - Օգտատերերից մեկն էլ հետաքրքրվում է. «Ըստ Ձեզ, Ձեր զինվորական կերպարն ինչքանո՞վ ընկալվեց հասարակության կողմից: Առաջիկայում պատրաստվո՞ւմ եք կրկին հանդես գալ զինվորականի կերպարով»:

Աննա Հակոբյան. - Առաջիկայում պատրաստվում եմ կրկին հանդես գալ զինվորական կերպարով:

Քննարկման առարկա շատ է դառնում, շահարկումներ կրկին շատ են լինում, բայց ուզում եմ հիշեցնել, որ ես միակ կինը չեմ կամ քաղաքացիական անձ հանդիսացող միակ կինը չեմ, որ զինվորական համազգեստ է կրել: Նախկինում, նախկին իշխանության օրորք եղել են պատգամավորներ, նույնիսկ լրագրողներ, ովքեր որ գտնվելով դիրքերում կամ որևէ միջոցառման՝ կապված Զինված ուժերի հետ, այդ ընթացքում կրել են զինվորական համազգեստ: Շատ սովորական երևույթ է, երբ մեր երգչուհիները գնում են մեր զինվորների համար ելույթ ունենալու, կրում եմ զինվորական համազգեստ, այնպես որ դա այնքան էլ անսովոր երևույթ չէ, երբ քաղաքացիական անձ հանդիսացող կինը նաև կրում է համապատասխան վայրում զինվորական համազգեստ:

Ինչ վերաբերում է իմ կրելուն, կարծում եմ, որ որոշակի ուժեր շատ սիրում են ամեն դետալ մեծ աղմուկի վերածել և փորձել յուրաքանչյուր քայլի երևում գործողություններ, քննարկումներ հրահրել ի վնաս, օրինակ, ինձ և իմ ամուսնու:

«Ազատություն». - Օգտատերերից մեկը հարցնում է. «Ի՞նչ արդյունք տվեց «Կանայք հանուն խաղաղության» արշավը: Ենթահարցս վերաբերում է Մեհրիբան Ալիևայի արդեն ավանդույթ դարձած ագրեսիվ արձագանքին Ձեր ցանկացած խաղասիրական ելույթին: Արդյոք սա չե՞ն տեսնում միջազգային հարթակի Ձեր գործընկեր կանայք և չե՞ն պատրաստվում զսպող քայլեր ձեռնարկել այդ ուղղությամբ: Եվ որ ամենակարևորն է, Մեհրիբանի պահվածքն ազդանշան չէ՞ աշխարհին, թե ում հետ գործ ունի Հայաստանը»:

Աննա Հակոբյան. - «Կանայք հանուն խաղաղության» արշավի արդյունքների մասին խոսել դեռ այնքան վաղ է, չի կարելի արդյունքներն ամփոփել, քանի որ այդ արշավն իր ընթացքի մեջ է:

Գործընկեր կանայք ասելով չգիտեմ ում նկատի ունի օգտատերը, ո՞վ պետք է զսպի: «Կանայք հանուն խաղաղության» արշավը հենց նրա մասին է, որ մենք պետք է քայլեր ձեռնարկենք, և եթե կա մեկը, որ պետք է զսպի, դա մենք ենք: Հակամարտության, պատերազմի մեջ ներգրավված ժողովուրդների հատկապես կայանք և մայրերը կարող են հենց զսպողը լինել, իրենք կարող են միջավայրերը փոխողը լինել, և իրենք կարող են քաղաքական որոշումներ կայացնողներին, ղեկավարների ստիպել ռազմական գործոնը մի կողմի թողնել, հետ կանգնել հարցի լուծման ռազմական ճանապարհի մտքից և բանակցությունների սեղանի շուրջ փորձել գտնել հարցի պատասխանը:

Ես չեմ կարծում, որ սա այն դեպքն է, որ որևէ միջազգային կառույց մեզ կօգնի կամ կզսպի կամ որևէ քայլ կանի: Պարզ է, որ կան միջազգային կառույցներ, որոնք կարողանում են միջամտել, բայց նաև պարզ է, որ 30 տարի է այս հակամարտությունը շարունակվում է, այս 30 տարին, կարծում եմ, բավարար էր արձանագելու համար, որ այդ բոլոր գործիքները մեղմ ասած արդյունավետ չեն աշխատում, որովհետև հակամարտությունը շարունակվում է: Ես կարծում եմ՝ 30 տարին բավարար ժամանակ է նոր ճանապարհ փորձելու՝ օրինակ: Չի եղել, որ հակամարտության երկու կողմերի ժողովուրդների մի հատված հանդես գա հակամարտությունը երբեք պատերազմի ճանապարհով չլուծելու պահանջով: Ես առաջարկում եմ անել մի բան, որը չի եղել, որը կարող է ավելի արդյունավետ լինել:

Հաղորդումն ամբողջությամբ կարող եք դիտել այստեղ.