Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամից շուտով կարող են օգտվել նաև 2015 և 2016 թվականների ընթացքում մարտական պայմաններում վիրավորված կամ զոհված զինծառայողների ընտանիքները։ Որոշումը դե ֆակտո կայացված է, մնում է դե յուրե ամրագրել այն: Այս մասին կառավորության այսօրվա նիստում հայտարարեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ «Ընթացիկ կարգով շահառու էն համարվում 2017 հուվարի 1-ից հետո տեղի ունեցած դեպքերով զոհված կամ հաշմանդամություն ստացած անձինք կամ նրանց հարազատները: Մենք ՊՆ-ի հետ համատեղ քննարկեցինք հնարավորությունը և պարզեցինք, որ հնարավոր է այդ ամսաթիվը երկու տարով ետ տանել»,- ասաց վարչապետը:
Օրենքի փոփոխությամբ որոշումը կտարածվի նաև 2015 թվականի հունվար 1-ից հետո տեղի ունեցած դեպքերի վրա։ Արդյունքում հիմնադրամի շահառու կդառնա 183 հոգի՝ 156 զովհած զինվորի ընտանիք ու 27 զինհաշմանդամ, տեղեկացրեց պաշտպանության նախարարը։ Ի արձագանք այս թվերի, վարչապետն ասաց՝ այս որոշմամբ լուծվում է նաև կարևոր մի հարց․ «Շատ մեծ քննարկումներ եղան, որ ապրիլյան պատերազմի զոհերը, տուժածներն այս օրենքի շահառու չէին համարվում: Մենք այսպիսով կլուծենք այդ հարցը»:
Կառավարության նիստին հնչած առաջարկն արդեն կեսօրից հետո քննարկման դրվեց պաշտպանության նախարարությունում։ Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամներն առաջարկին կողմ քվեարկեցին ու նկատեցին՝ արժեքավոր որոշում են ընդունում։
Հիշեցնենք՝ 1000-ական դրամների մասին օրենքի և այս հիմնադրամը ստեղծելու գաղափարի հեղինակը պաշտպանության նախկին նախարար Վիգեն Սարգսյանն էր։ 2016-ին ընդունված օրենքը վճարման հստակ մեխանիզմ է սահմանում յուրաքանչյուր շահառուի համար։ Հատուցման գումարների չափերից կախված՝ զինվորը հենց սկզբից միանվագ ստանում է 5 միլիոն դրամ, իսկ գումարի մնացածը մասը հավասարաչափ բաշխվում է 20 տարիների կտրվածքով։ Հիմնադրամի տնօրենը տեղեկացրեց՝ այս 183 ընտանիքի համար իրենք փոխհատուցման այլ ծրագիր են նախատեսել։ Նրանք մինչև այս որոշումն արդեն իսկ պետությունից ամսական օգնություն էին ստանում, որը կշարունակեն ստանալ նաև հետո, իսկ հիմնադրամը կփոխհատուցի դրա ու օրենքով սահմանված գումարի տարբերությունը։
Ըստ նախնական հաշվարկների՝ 2015 թվականի շահառուներին փոխհատուցելու համար տարեկան կպանաջվի 93 միլիոն դրամ, իսկ 2016 -ի դեպքերի համար՝ 206 միլիոն դրամ։ Արդյունքում 20 տարվա կտրվածքով հիմնադրամը ստանձնում է 6 միլիարդ դրամի պարտավորություն, ասաց Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի տնօրեն Վարուժան Ավետիքյանը:
Պաշտպանության նախարարն էլ հստակեցրեց՝ այս փոփոխության շահառուների մեծ մասն ապրիլյան պատերազմի մասնակիցներն են՝ հիմնականում զոհերի ընտանիքները։ Տոնոյանը նաև նկատեց՝ եթե միջոցները հետագայում բավարարեն, հնարավոր է, որ շահառուների ընդգրկվածությունն ավելի ընդլայնվի։ Իսկ այս պահի դրությամբ, ինչպես տեղեկանում ենք հիմնադրամի կայքէջից, 2017 թվականից մինչև այսօր աշխատավարձերից գանձվող 1000 դրամ դրոշմանիշային վճարների ու նվիրատվությունների հաշվին հավաքագրվել է 10 միլիարդ դրամից ավելի գումար, կատարված հատուցումներն էլ կազմել է 632 միլիոն դրամ։
Վարչապետ Փաշինյանն այսօր կառավարության նիստի ժամանակ կարևոր մի հարց էլ բարձրացրեց։ Ըստ գործադիրի ղեկավարի՝ կան ընկերություններ, որոնք չեն վճարում կամ ուշացնում են այդ 1000 դրամները։ Հարցը ստուգելու հանձնարարականը տրվեց ՊԵԿ նախագահին։
Այս մասին օրեր առաջ խոսել էր նաև գնումների փորձագետ, վարչապետի խորհրդական Արտակ Մանուկյանը։ Ուսումնասիրելով ՊՆ գնումների համակարգը, նա նկատել է, որ 76 ընկերություն, որոնք ծառայությունների մատուցման կամ ապրանքների մատակարարման պայմանագիր են կնքել գերատեսչության հետ, զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամում ունեն գրանցված մեկ կամ երկու աշխատող։ Այս մասին հարց ուղղեցինք նախարար Դավիթ Տոնոյանին։ Նրա խոսքով, ոչ թե թաքցնում են, այլ վճարման «ուշացումներ են լինում»:
Բացի չվճարված 1000 դրամներից, գնումների մասնագետը խոսել էր նաև ՊՆ գնումների ոլորոտում առկա կոռուպցիոն ռիսկերի մասին ու նշել, որ 2015 թվականից սկսած թանկարժեք պայմանագրերը մշտապես ստանում են նույն 10 ընկերությունները, որոնց գերակշիռ մասն էլ թիրախավորված աշխատում է միայն այս մեկ գերատեսչության հետ։ Նախարարը Տոնոյանն այսօր համաձայնեց, որ ոլորտում խնդիր կան ու նշեց՝ փորձելու են շտկել դրանք։
ինչ վերաբերում է ղարաբաղա-ադրբեջանական սահմանից եկող խոսակցություններին, թե մոտ ժամանակներս հերթական բախումն է լինելու, նախարարն այդ հարցերը չմեկնաբանեց, միայն նշեց՝ նախահարձակ լինելու տրամադրվածություն ունի։