Քաղաքագետները տեղաշարժ չեն ակնկալում հայ-թուրքական հարաբերություններում

Հայաստանում իշխանափոխությունից և Թուրքիայում երեկ կայացած ընտրություններից հետո քաղաքագետները տեղաշարժ չեն ակնկալում հայ-թուրքական հարաբերություններում։

«Թուրքիայի դիրքորոշումը բոլորիս հայտնի է, հատկապես հիմա, երբ Թուրքիայում Էրդողանը վերահաստատում է իր իշխանությունը: Միաժամանակ այնտեղ ազգայնական կուսակցությունը բավական մեծ դերակատարում ստացավ խորհրդարանում, կոալիցիոն մեծամասնություն է փաստորեն լինելու, այսինքն Էրդողանի կուսակցությունը ազգայնականների հետ է մեծամասնություն կազմելու: Էստեղ կարծում եմ, որ Թուրքիայի դիրքորոշումը ավելի կկարծրանա կապված հայ-թուրքական հարաբերությունների հետ, Արցախի նախապայմանը, որ դնում են թուրքերը», - ասաց վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանը:

Հակոբ Բադալյան

2003 թվականից Թուրքիայի նախ վարչապետ, ապա նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը արտահերթ ընտրություններում վերընտրվել է նախագահի պաշտոնում: Նույն օրը անցկացված խորհրդարանական ընտրություններում հաղթել է նրա ղեկաված «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը, որը ընտրությանը մասնակցում էր դաշինքով՝ «Ազգայնական շարժում» կուսակցության հետ: Ընդ որում 2-րդ տեղում հայտնված ընդդիմադիր Ժողովրդահանրապետական կուսակցությունը ևս ընտրությանը մասնակցեց դաշինքով՝ մեկ այլ ազգայնական կուսակցության հետ։

Ազգայնական պատգամավորների թվի ավելացումը խորհրդարանում ենթադրում է, ըստ Բադալյանի, որ Հայաստանի հանդեպ դիրքորոշումն առնվազն չի փոխվելու․ - «Իհարկե, այստեղ մի այլ բան կա՝ թե ինչպես կփոխվի աշխարհաքաղաքական վիճակը, և գուցե դա ինչ-որ մի պահի բերի Թուրքիայի իշխանության դիրքորոշման փոփոխության: Սրա նախադրյալ առայժմ տեսանելի չէ»:

Իր դիրքորոշումը չի փոխել պաշտոնական Երևանը. վարչապետի պաշտոնը ստանձնելուց անմիջապես հետո Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Հայաստանը պատաստ է դիտարկել Թուրքիայի հետ հարաբերությունների հաստատումը առանց նախապայմանների:

«Էս տեսանկյունից Երևանի դիրքորոշումը չի փոխվել», - նշեց Բադալյանը: - «Թուրքիայի դիրքորոշումն է, որ չի փոխվում, այսինքն Թուրքիան շարունակում է նախապայման դիտարկել Արցախի խնդիրը»:

Թուրքագետ, լրագրող Տիրան Լոքմագյոզյանի խոսքով՝ Թուրքիայում նախագահի վերընտրությունը և խորհրդարանում ուժերի վերադասավորությունը, ինչպես նաև նոր կուսակցությունների խորհրդարան անցնելը առանձնապես ազդեցություն չի ունենալու նաև տեղի հայկական համայնքի կյանքի վրա․ - «Տեղաշարժ չի լինի հայերի հետ կապված: Ինչպես տեսնում եք, շատ մեծ տարբերություն չկա․ Էրդողանը կար, Էրդողանը էլի էկավ, Ժողովրդահանրապետականը նույն դիրքում է և քրդամետ կուսակցությունն էլ նույն դիրքում է: Բայց միակ բանը՝ որ ազգայնականները ավելացան, և դա արդեն վատ կանդրադառնա [հայ-թուրքական հարաբերությունների վրա], որովհետև, օրինակ, Էրդողանի հետ կոալիցիա կազմող ազգայնականները պիտի իհարկե ազդեն նաև Էրդողանի քաղաքականության վրա»:

Թուրքիայի նոր խորհրդարանում ազգությամբ հայ 2 պատգամավորներ կլինեն՝ իշխող «Արդարություն և զարգացումից» ընտրված Մարգար Եսայանը, և քրդամետ Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցության կողմից առաջադրված Գարո Փայլանը։

Տիրան Լոքմագյոզյան

Սակայն, ըստ Լոքմագյոզյանի, թուրքական Մեջլիսում հայ պատգամավորների ներկայությունը մեծ նշանկություն չունի համայնքի համար, քանի որ պատգամավորները չեն շեղվում սեփական կուսակցությունների ուղեծրից․ - «Չեն կարող շեղվել ընդհանուր քաղաքականությունից: Մի քիչ Կարո Փայլանին ազատություն էին տվել հայկական հարցերին անդրադառնալու: Սակայն, ասենք թե, անդրադարձավ, ի՞նչ արդյունք: Ընդհակառակը, դրա արդյունքում արգելվեցին մի շարք բաներ: Օրինակ, Ցեղասպանության մասին էլ ոչ մեկը չի կարող խոսի, քրդական հարցի մասին ոչ մեկը չի կարող խոսի»: