Տնտեսագետ․ Քաղաքապետարանի գնումները կասկածների տեղիք են տալիս

Երևանի քաղաքապետարանի կողմից նախորդ տարի իրականացված գնումներում առկա են զգալի կոռուպցիոն ռիսկեր, այսօր ներկայացնելով Տարոն Մարգարյանի գլխավորած կառույցի գնումների մշտադիտարկման արդյունքները՝ հայտարարեց տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանը:

Ըստ հետազոտության, 2017-ի ընթացքում պետգնումների վրա ծախսված 7.8 միլիարդ դրամի շուրջ կեսը բաժին է հասել տասը կազմակերպությունների․ - «Երբ որ կա փոքր արժեքով մրցույթ, այստեղ կարելի է ակնկալել մրցակցություն, հենց մի քիչ տորթի արժեքը բարձրանում ա, հստակ էդ նույն խաղացողներն են, որոնք շահում եմ այս մրցույթը: Սրանցից համարյա ութը նույնիսկ Ֆեյսբուքում ներկայացվածություն չունի: Այսինքն, պատկերացրեք, մարդիկ գալիս են 700 միլիոն դրամներով պատվերներ են հաղթում, բայց նույնիսկ Ֆեյսբուքի միջավայրում, էլ չեմ խոսում կայքի մասին, նրանց մասին տեղեկություններ չկան», - ասաց հավելեց տնտեսագետը:

«Երևանի քաղաքապետարանի գնումներում կոռուպցիոն ռիսկերը բացառվում են», - վստահեցնում է փոխքաղաքապետ Վահե Նիկոյանը: Նրա պնդմամբ՝ ցանկության դեպքում էլ իրենք չեն կարող միջամտել գնումների գործընթացին․ - «Քաղաքապետարանի որևէ աշխատող, որ շատ մեծ ցանկություն էլ ունենա ինչ-որ մեկին աջակցի, ուղղակի դա տեխնիկապես հնարավոր չի, որովհետև մրցութային գործընթացն իրականացվում է հստակ սահմանափակված ծրագրային համակարգով»:

Արտակ Մանուկյանի գլխավորած «Հանրային քաղաքականության հետազոտությունների ազգային կենտրոն» հասարակական կազմակերպության իրականացրած ուսումնասիրության համաձայն, Երևանի քաղաքապետարանի ամենախոշոր գնումներում հաղթող տասը կազմակերպություններից ութը ծառայություններ են մատուցում բացառապես միայն քաղաքապետարանին:

«Դավիթշին», «Նարիմանյան», «Սահակյանշին» ու խոշոր պատվերներ ստացող մյուս յոթ կազմակերպությունների սեփականատերերի հարցը ևս, ըստ Մանուկյանի, կասկածների տեղիք է տալիս․ - «Այս տասի շատ հիմնադիրների մասնակցությունը դադարեցված է: Բայց հարց է առաջանում․ լավ, որ մասնակցությունը դադարեցվել է, առաջինը՝ ի՞նչ հիմքերով, դա պարզ չի, և երկրորդը, ով ա էն սեփականատերը, որը որ գրանցված ա»:

«Խոշոր պատվերներ ստացող կազմակերպությունների մի մասը համայնքային է ու այլ կառույցներին ծառայություն մատուցել չեն էլ կարող», - պարզաբանում է փոխքաղաքապետը: Իսկ սեփականատերերին ստուգելու գործառույթ իրենք չունեն․ - «Մեզ չի էլ հետաքրքրում, ճիշտն ասած, թե սեփականատերերը ովքեր են, որովհետև նախ նման պահանջ չկա, երկրորդն էլ՝ սեփականատերերի ով լինելը մեզ բացարձակ ոչ օգնում, ոչ խանգարում ա գործընթացին»:

Այսօր հրապարակված հետազոտության համաձայն, 7.8 միլիարդ դրամ ընդհանուր արժեքով գնումներից քաղաքապետարանն ամենաշատ միջոցներն ուղղել է շինարարության, աղբահանության ու այլ ծառայությունների, մեքենաների ու հուշանվերների ծախսերի վրա: Չնայած, որ բոլոր գնումներում հաղթել է 276 կազմակերպություն, այդուհանդերձ գնումների գումարի 85 տոկոսը բաշխվել է 50 կազմակերպությունների միջև: Բացի այդ, մշտադիտարկումը վերհանել է ևս 42 կազմակերպություններ, որոնց հետ իրականացված գնումները գնահատվել են ռիսկային:

«Երևի մոտ 80 տոկոսը դուք սրա հետևում կտեսնեք անուղղակիորեն փոխկապակցված կամ ԶԼՄ-ների նույնիսկ ասածներով, որ նախկինում բարձրաձայնվել են, ինչ-որ կապեր», - նշեց տնտեսագետը՝ շարունակելով․ - «Հյուրասիրության ծառայությունները, հուշանվերներ են առել: Ռիսկային ուղղություն ա․․․ Մի հատ էլ որոնում ես տալիս, տեսնում ես, որ իրա հետևը կանգնած ա քաղաքապետարանի [աշխատակցի] ենթադրենք կնոջ ստեղծած ֆիրման և այլն: Իհարկե ռիսկային ա»:

«Մեկ անձի ընթացակարգով՝ առանց բաց մրցույթի, քաղաքապետարանը գնում իրականացրել է հազվադեպ, միայն ներկայացուցչական ծառայությունների դեպքում», - վստահեցնում է փոխքաղաքապետ Նիկոյանը: Նա նաև խնդիր չի տեսնում, եթե, օրինակ, քաղաքապետարանի աշխատակցի ընտանիքի անդամին պատկանող ընկերությունը ծառայություն մատուցի քաղաքապետարանին․ - «Ես, անկեղծ ասած, չեմ բացառում, որևէ մեկը որևէ մեկի հետ փոխկապակցված լինել, առավել ևս էն պարագայում, երբ որ գնումների դաշտը ազատ ա, և մենակ քաղաքապետարանի գնումները չի: Յուրաքանչյուր գրանցված կազմակերպություն կարող է մասնակցել բոլոր տիպի գնումներին: Մենք մի բան պիտի հստակ պատկերացնենք․ եթե ակնհայտ կա թափանցիկ գնումների դաշտ, և յուրաքանչյուրն իրավունք ունի մասնակցի, մենք պիտի հստակ նայե՞նք որի սեփականատերն ով ա, ի՞նչ անենք, միջամտենք չմասնակցե՞ն․․․ Եթե մենք չենք կարա որևէ գործառույթ իրականացնել՝ օգնելու կամ չօգնելու, ապա ինչո՞ւմ ա խնդիրը ով ում հետ ա փոխկապակցված: Եթե դա իրականացվել է մրցույթով և [շահողը] ամենացածր գին առաջարկողն է, և դա իրականացվել է էլեկտրոնային մրցույթով, ես ինքս որևէ խնդիր չեմ տեսնում»: