ԱԺ Սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովի այսօրվա նիստում պարզ դարձավ, որ կուտակային կենսաթոշակային օրենքում կառավարության առաջարկած փոփոխություններն այդպես էլ լուծում չեն տալիս գլխավոր հարցերից մեկին՝ գործատուն պե՞տք է շարունակի պահումներ կատարել իր աշխատողներից, թե՞ ոչ:
Օրենքի նախագիծը, որն այսօր քննարկվում էր հանձնաժողովում, առաջարկում է ընդամենը կասեցնել վճարումներ չկատարելու համար նախատեսված տույժ-տուգանքները: Ստացվում է, որ կառավարության նախագիծն այս տեսքով թույլ տալիս է աշխատավարձերից պահումներ անել․ այլ հարց է, որ կատարված պահումները կարող են և չփոխանցվել ֆոնդերին:
Այս կարևորագույն հանգամանքը թերևս պարզ չէր դառնա, եթե Սոցիալական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Հակոբ Հակոբյանը (ՀՀԿ) չմեկնաբաներ օրենքի նախագիծը և չհայտարարեր, որ գործատուն պետք է շարունակի պահումներ անել:
Պարտադիր բաղադրիչը դե ֆակտո կասեցնելու վերաբերյալ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի հայտարարությունից հետո Հակոբյանի այս մեկնաբանությունը շատերին անակնկալի բերեց:
«Գործատուները պարտադիր պահում պիտի կատարեն՝ 5-10 տոկոս պահումները, հաշվետվություն պետք է ներկայացնեն: Բայց եթե իրենք գումարները չեն փոխանցում, ապա տույժերը չկան», - ասաց Հակոբյանը:
«Դուք հուշում եք, որ այդպես պիտի արվի: Այդ դեպքում ի՞նչ է փոխվում աշխատողի համար», - արձագանքեց ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Լյուդմիլա Սարգսյանը՝ հայտարարելով, որ փաստորեն կառավարության ներկայացրած օրենքի նախագծով որևէ հարց չի լուծվում: Իսկ Հանրապետական պատգամավոր Վրեժ Մարկոսյանն էլ անկեղծացավ, թե փաստորեն նորից բանվորն է տուժում:
Դաշնակցական պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն ասաց, որ այն, ինչ հայտարարել է վարչապետը և այն նախագծիը, որ ներկայացրել է կառավարությունը, իրարից տարբերվում են: Նա հայտարարեց, որ այս նախագծով հարցեր չեն լուծվում, կառավարությունը կիսատ քայլ է անում, ինչն ավելի է բարդացնելու իրավիճակը․ - «Այս տարբերակով ես դեմ եմ լինելու նախագծին: Ես պնդելու եմ քառյակում, որ հարցեր են մնում, և ճիշտ կլինի քառյակը իր նախագիծը դնի արտահերթ նիստով»:
Նախագծի շուրջ քննարկումն ավարտելուց հետո Սոցիալական հարցերի նախարարի պաշտոնակատարը «Ազատության» հարցին՝ ներկայացված նախագծով կրկին ստիպելո՞ւ են աշխատողներից պահումներ անել, թե՞ ևս մեկ անգամ կքննարկեն խնդիրը, պատասխանեց․ - «Այն հարցադրումը, որը հանձնաժողովում հնչեց, մենք լրացուցիչ, նաև վարչապետի հետ կքննարկենք, որպեսզի հստակ ունենանք ձևակերպումը և այդ առումով կարողանանք վերջնական ձևակերպումների ներքո ներկայացնել Ազգային ժողովի քննարկմանը»:
Նշենք, որ կառավարության ներկայացրած նախագծով չի լուծվում ոչ միայն աշխատավարձերից պահումներ անելու, այլ արդեն իսկ մարդկանցից գանձված գումարները վերադարձնելու խնդիրը: Ինչպես նախարարի պաշտոնակատար Արտեմ Ասատրյանը նշեց՝ այդ հարցը առայժմ ժամանակավրեպ է:
«Ես ուզում եմ շատ կոնկրետացնել․ այստեղից մենք հետևություն պետք է անենք, որ մինչև նոր օրենքի կիրառումը որևիցե վերահաշվարկ և գումարների վերադարձ տեղի չի ունենալու», - ասաց Լյուդմիլա Սարգսյանը (ՀԱԿ): Նախարարն արձագանքեց․ - «Այսինքն դրանք պիտի ամբողջական լուծվեն ընդունվելիք օրենսդրական նախաձեռնությունների փաթեթով»:
Ի պատասխան Արծվիկ Մինասյանի (ՀՅԴ) հարցին, թե արդյոք սեպտեմբերի 30 ից հետո կարող է պարտադիր բաղադրիչը լինել օրենքում, Արտեմ Ասատրյանն ասաց, թե Սահմանադրական դատարանի որոշման մեջ չկա պարտադրանք, որ պարտադիր բաղադրիչը չպետք է լինի․ - «Հստակ արձանագրված է Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ սեփականության իրավունքի հետ կապված հակասահմանադրականությունը: Եվ դուք էլ, վստահ եմ, տեղյակ եք, որ եթե, ենթադրենք, այս մեր մեխանիզմների մեջ օրենքով սահմանված լիներ, որ այդ պարտադիր կուտակային վճարները պետական բյուջեում էին արտացոլվելու և նոր գնալու կառավարիչներին, հակասահմանադրականության խնդիրը դուրս էր գալիս: Որովհետև պարտադիր կուտակային վճարը կամ պարտադիր վճար կամ հարկ աշխատավարձից վճարում է քաղաքացին: Խնդիր պարտադիր բաղադրիչի սահմանադրականության հետ կապված Սահմանադրական դատարանի որոշման մեջ չկա»:
Հանրապետական պատգամավոր Վրեժ Մարկոսյանի հարցին, թե ի վերջո մեր երկրում կուտակային համակարգը պարտադի՞ր, թե՞ կամավոր է լինելու, Արտեմ Ասատրյանը յուրօրինակ պատասխան տվեց․ - «Ես կարծում եմ, որ լավ է լինելու»:
Հավելենք, որ այսօր խորհրդարան եկած և քառյակի հանդիպմանը մասնակցած Հովիկ Աբրահամյանը հրաժարվեց պատասխանել «Ազատության» այն հարցին, թե ինչու կառավարության ներկայացրած օրենքի նախագծով այդպես էլ որևէ լուծում չի տրվում պարտադիր կուտակայինի հետ կապված մի շարք խնդիրների:
Օրենքի նախագիծը, որն այսօր քննարկվում էր հանձնաժողովում, առաջարկում է ընդամենը կասեցնել վճարումներ չկատարելու համար նախատեսված տույժ-տուգանքները: Ստացվում է, որ կառավարության նախագիծն այս տեսքով թույլ տալիս է աշխատավարձերից պահումներ անել․ այլ հարց է, որ կատարված պահումները կարող են և չփոխանցվել ֆոնդերին:
Այս կարևորագույն հանգամանքը թերևս պարզ չէր դառնա, եթե Սոցիալական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Հակոբ Հակոբյանը (ՀՀԿ) չմեկնաբաներ օրենքի նախագիծը և չհայտարարեր, որ գործատուն պետք է շարունակի պահումներ անել:
Պարտադիր բաղադրիչը դե ֆակտո կասեցնելու վերաբերյալ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի հայտարարությունից հետո Հակոբյանի այս մեկնաբանությունը շատերին անակնկալի բերեց:
«Գործատուները պարտադիր պահում պիտի կատարեն՝ 5-10 տոկոս պահումները, հաշվետվություն պետք է ներկայացնեն: Բայց եթե իրենք գումարները չեն փոխանցում, ապա տույժերը չկան», - ասաց Հակոբյանը:
«Դուք հուշում եք, որ այդպես պիտի արվի: Այդ դեպքում ի՞նչ է փոխվում աշխատողի համար», - արձագանքեց ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Լյուդմիլա Սարգսյանը՝ հայտարարելով, որ փաստորեն կառավարության ներկայացրած օրենքի նախագծով որևէ հարց չի լուծվում: Իսկ Հանրապետական պատգամավոր Վրեժ Մարկոսյանն էլ անկեղծացավ, թե փաստորեն նորից բանվորն է տուժում:
Դաշնակցական պատգամավոր Աղվան Վարդանյանն ասաց, որ այն, ինչ հայտարարել է վարչապետը և այն նախագծիը, որ ներկայացրել է կառավարությունը, իրարից տարբերվում են: Նա հայտարարեց, որ այս նախագծով հարցեր չեն լուծվում, կառավարությունը կիսատ քայլ է անում, ինչն ավելի է բարդացնելու իրավիճակը․ - «Այս տարբերակով ես դեմ եմ լինելու նախագծին: Ես պնդելու եմ քառյակում, որ հարցեր են մնում, և ճիշտ կլինի քառյակը իր նախագիծը դնի արտահերթ նիստով»:
Նախագծի շուրջ քննարկումն ավարտելուց հետո Սոցիալական հարցերի նախարարի պաշտոնակատարը «Ազատության» հարցին՝ ներկայացված նախագծով կրկին ստիպելո՞ւ են աշխատողներից պահումներ անել, թե՞ ևս մեկ անգամ կքննարկեն խնդիրը, պատասխանեց․ - «Այն հարցադրումը, որը հանձնաժողովում հնչեց, մենք լրացուցիչ, նաև վարչապետի հետ կքննարկենք, որպեսզի հստակ ունենանք ձևակերպումը և այդ առումով կարողանանք վերջնական ձևակերպումների ներքո ներկայացնել Ազգային ժողովի քննարկմանը»:
Նշենք, որ կառավարության ներկայացրած նախագծով չի լուծվում ոչ միայն աշխատավարձերից պահումներ անելու, այլ արդեն իսկ մարդկանցից գանձված գումարները վերադարձնելու խնդիրը: Ինչպես նախարարի պաշտոնակատար Արտեմ Ասատրյանը նշեց՝ այդ հարցը առայժմ ժամանակավրեպ է:
«Ես ուզում եմ շատ կոնկրետացնել․ այստեղից մենք հետևություն պետք է անենք, որ մինչև նոր օրենքի կիրառումը որևիցե վերահաշվարկ և գումարների վերադարձ տեղի չի ունենալու», - ասաց Լյուդմիլա Սարգսյանը (ՀԱԿ): Նախարարն արձագանքեց․ - «Այսինքն դրանք պիտի ամբողջական լուծվեն ընդունվելիք օրենսդրական նախաձեռնությունների փաթեթով»:
Ի պատասխան Արծվիկ Մինասյանի (ՀՅԴ) հարցին, թե արդյոք սեպտեմբերի 30 ից հետո կարող է պարտադիր բաղադրիչը լինել օրենքում, Արտեմ Ասատրյանն ասաց, թե Սահմանադրական դատարանի որոշման մեջ չկա պարտադրանք, որ պարտադիր բաղադրիչը չպետք է լինի․ - «Հստակ արձանագրված է Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ սեփականության իրավունքի հետ կապված հակասահմանադրականությունը: Եվ դուք էլ, վստահ եմ, տեղյակ եք, որ եթե, ենթադրենք, այս մեր մեխանիզմների մեջ օրենքով սահմանված լիներ, որ այդ պարտադիր կուտակային վճարները պետական բյուջեում էին արտացոլվելու և նոր գնալու կառավարիչներին, հակասահմանադրականության խնդիրը դուրս էր գալիս: Որովհետև պարտադիր կուտակային վճարը կամ պարտադիր վճար կամ հարկ աշխատավարձից վճարում է քաղաքացին: Խնդիր պարտադիր բաղադրիչի սահմանադրականության հետ կապված Սահմանադրական դատարանի որոշման մեջ չկա»:
Հանրապետական պատգամավոր Վրեժ Մարկոսյանի հարցին, թե ի վերջո մեր երկրում կուտակային համակարգը պարտադի՞ր, թե՞ կամավոր է լինելու, Արտեմ Ասատրյանը յուրօրինակ պատասխան տվեց․ - «Ես կարծում եմ, որ լավ է լինելու»:
Հավելենք, որ այսօր խորհրդարան եկած և քառյակի հանդիպմանը մասնակցած Հովիկ Աբրահամյանը հրաժարվեց պատասխանել «Ազատության» այն հարցին, թե ինչու կառավարության ներկայացրած օրենքի նախագծով այդպես էլ որևէ լուծում չի տրվում պարտադիր կուտակայինի հետ կապված մի շարք խնդիրների: