«Ասել, թե ներկայումս Հայաստանում խոսքի ազատության առումով բարվոք վիճակ է, այնքան էլ ճիշտ չէր լինի, թեեւ եթե համեմատում ենք նախընթաց շրջանների հետ, իհարկե, կարող ենք որոշակի առաջընթաց արձանագրել», - մեկնաբանելով նախագահ Սերժ Սարգսյանի` Հայաստանում խոսքի ազատության ոլորտում տեղի ունեցած լուրջ առաջընթացի մասին հայտարարությունը` ասաց Խոսքի ազատություն պաշտպանության կոմիտեի (ԽԱՊԿ) նախագահ Աշոտ Մելիքյանը:
Նոյեմբերի 3-ին Սերժ Սարգսյանը հանդիպում էր ունեցել Հանրային խորհրդի անդամների հետ, որի ընթացքում այլ հարցերի թվում անդրադարձել էր Հայաստանում խոսքի ազատության վիճակին:
«Լուրջ առաջընթաց ունենք խոսքի ազատության բնագավառում. մեզ հաջողվեց այս հարցում առաջ անցնել շատ ու շատ երկրներից, այդ թվում եւ զարգացած երկրներից: Մի բան, որով կարելի է հպարտանալ, եւ որը պետք է ամեն գնով պահպանել», - ասել էր Սերժ Սարգսյանը:
Մելիքյանը ասում է. - «Իհարկե, եթե համեմատենք սովետական ժամանակաշրջանի հետ, ավելի բարձր մակարդակ է, բայց մենք դրա հետ երեւի պետք է չհամեմատենք: Եթե համեմատենք նախորդ նախագահի շրջանի հետ, այո, այստեղ պետք է որոշ առաջընթաց արձանագրենք, որովհետեւ նախորդ նախագահը փակում էր այն լրատվամիջոցը, որի եթերային բովանդակությունը չէր համապատասխանում պաշտոնականին»:
ԽԱՊԿ-ի նախագահը նկատում է` ներկայումս, երբ տարբեր լրատվամիջոցներ սպասարկում են քաղաքական կամ տնտեսական տարբեր խմբերի շահերը, այդուհանդերձ, ոչ իշխանական լրատվամիջոցը չի փակվում:
««Բարգավաճ Հայաստանին» սպասարկող հեռուստաընկերությունը չի փակվում, կամ Դաշնակցությանը սպասարկող հեռուստաընկերությունը չի փակվում: Aյս առումով գուցե կարելի է ասել, որ առաջընթաց կա, բայց առաջընթաց բառը այստեղ հեգնանքով պետք է ասել», - ասաց Մելիքյանը:
«Հայացք» թերթի գլխավոր խմբագիր Աշոտ Աղաբաբյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում խորհուրդ տվեց ամեն ինչ գնահատել որոշակի ժամանակային համատեքստում: Ըստ նրա` եթե անգամ կա ինչ-որ առաջընթաց, ապա դա ժամանակի թելադրանքն է, այլ ոչ թե որոշակի քաղաքականության արդյունք:
«Իհարկե, առաջընթաց կա, եւ ես կասեի, որ դա իշխանություններից չի գալիս, աշխարհում ամեն ինչ միշտ դեպի առաջընթաց է գնում, այդ թվում եւ խոսքի ազատությունը: Իհարկե, չի կարելի հավասարեցնել վերջին հինգ տարին նախորդ տաս տարուն: Որ ասես մեծ մամլիչ կա իշխանությունների կողմից առաջվա նման, իհարկե, ոչ, տարբերություն կա», - ասաց Աղաբաբյանը:
«Հայացք»-ի խմբագիրն, այդուամենայնիվ, ճիշտ է համարում ոլորտը գնահատելիս առավել տարբերակված մոտեցում ցուցաբերել: Ըստ նրա այդ առաջընթացը բոլոր ուղղություններով չէ:
«Մամուլի ոլորտում, խոսքի ազատության մասին խոսելիս, պիտի շերտավորենք… օրինակ, հեռուստատեսության մասին չէի ասի այդպիսի բան: Նույնն է մնացել բացարձակ, բացի 1-2 հեռուստաալիքից, որ կուսակցական են, իրենց իրենք գիծն են տանում», - շեշտեց խմբագիրը:
ԽԱՊԿ-ի նախագահը եւս հակված է ոլորտը գնահատել ժամանակային համատեքստում` հատկապես հաշվի առնելով հանգամանքը, որ օբյեկտիվորեն զարգացել են ինտերնետային լրատվամիջոցները:
«Ժամանակաշրջանը, իհարկե, այլ է, եւ տեխնոլոգիաների զարգացումը արդեն թույլ չի տալիս, որ որեւէ ինֆորմացիա չհրապարակվի կամ թաքցվի հանրությունից: Կարծում, որ այսօր իշխանությունները շատ լավ հասկանում են դա, եւ արդեն մոտեցումները այլ են: Ուղղակի հանդուրժելով այլ քաղաքական ուժին ենթարկվող լրատվամիջոցին` նրանք զարգացնում են իրենց լրատվամիջոցները, որոնք գերիշխում են ոլորտում», - ասաց փորձագետը:
Մելիքյանի ամփոփմամբ` այս ամենով հանդերձ Հայաստանը դեռեւս հեռու է խոսքի ազատության առումով առաջատարների շարքը դասվելուց, ինչի մասին վկայում են տարբեր միջազգային մասնագիտական կազմակերպությունների զեկույցները:
Նոյեմբերի 3-ին Սերժ Սարգսյանը հանդիպում էր ունեցել Հանրային խորհրդի անդամների հետ, որի ընթացքում այլ հարցերի թվում անդրադարձել էր Հայաստանում խոսքի ազատության վիճակին:
«Լուրջ առաջընթաց ունենք խոսքի ազատության բնագավառում. մեզ հաջողվեց այս հարցում առաջ անցնել շատ ու շատ երկրներից, այդ թվում եւ զարգացած երկրներից: Մի բան, որով կարելի է հպարտանալ, եւ որը պետք է ամեն գնով պահպանել», - ասել էր Սերժ Սարգսյանը:
Մելիքյանը ասում է. - «Իհարկե, եթե համեմատենք սովետական ժամանակաշրջանի հետ, ավելի բարձր մակարդակ է, բայց մենք դրա հետ երեւի պետք է չհամեմատենք: Եթե համեմատենք նախորդ նախագահի շրջանի հետ, այո, այստեղ պետք է որոշ առաջընթաց արձանագրենք, որովհետեւ նախորդ նախագահը փակում էր այն լրատվամիջոցը, որի եթերային բովանդակությունը չէր համապատասխանում պաշտոնականին»:
ԽԱՊԿ-ի նախագահը նկատում է` ներկայումս, երբ տարբեր լրատվամիջոցներ սպասարկում են քաղաքական կամ տնտեսական տարբեր խմբերի շահերը, այդուհանդերձ, ոչ իշխանական լրատվամիջոցը չի փակվում:
««Բարգավաճ Հայաստանին» սպասարկող հեռուստաընկերությունը չի փակվում, կամ Դաշնակցությանը սպասարկող հեռուստաընկերությունը չի փակվում: Aյս առումով գուցե կարելի է ասել, որ առաջընթաց կա, բայց առաջընթաց բառը այստեղ հեգնանքով պետք է ասել», - ասաց Մելիքյանը:
«Հայացք» թերթի գլխավոր խմբագիր Աշոտ Աղաբաբյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում խորհուրդ տվեց ամեն ինչ գնահատել որոշակի ժամանակային համատեքստում: Ըստ նրա` եթե անգամ կա ինչ-որ առաջընթաց, ապա դա ժամանակի թելադրանքն է, այլ ոչ թե որոշակի քաղաքականության արդյունք:
«Իհարկե, առաջընթաց կա, եւ ես կասեի, որ դա իշխանություններից չի գալիս, աշխարհում ամեն ինչ միշտ դեպի առաջընթաց է գնում, այդ թվում եւ խոսքի ազատությունը: Իհարկե, չի կարելի հավասարեցնել վերջին հինգ տարին նախորդ տաս տարուն: Որ ասես մեծ մամլիչ կա իշխանությունների կողմից առաջվա նման, իհարկե, ոչ, տարբերություն կա», - ասաց Աղաբաբյանը:
«Հայացք»-ի խմբագիրն, այդուամենայնիվ, ճիշտ է համարում ոլորտը գնահատելիս առավել տարբերակված մոտեցում ցուցաբերել: Ըստ նրա այդ առաջընթացը բոլոր ուղղություններով չէ:
«Մամուլի ոլորտում, խոսքի ազատության մասին խոսելիս, պիտի շերտավորենք… օրինակ, հեռուստատեսության մասին չէի ասի այդպիսի բան: Նույնն է մնացել բացարձակ, բացի 1-2 հեռուստաալիքից, որ կուսակցական են, իրենց իրենք գիծն են տանում», - շեշտեց խմբագիրը:
ԽԱՊԿ-ի նախագահը եւս հակված է ոլորտը գնահատել ժամանակային համատեքստում` հատկապես հաշվի առնելով հանգամանքը, որ օբյեկտիվորեն զարգացել են ինտերնետային լրատվամիջոցները:
«Ժամանակաշրջանը, իհարկե, այլ է, եւ տեխնոլոգիաների զարգացումը արդեն թույլ չի տալիս, որ որեւէ ինֆորմացիա չհրապարակվի կամ թաքցվի հանրությունից: Կարծում, որ այսօր իշխանությունները շատ լավ հասկանում են դա, եւ արդեն մոտեցումները այլ են: Ուղղակի հանդուրժելով այլ քաղաքական ուժին ենթարկվող լրատվամիջոցին` նրանք զարգացնում են իրենց լրատվամիջոցները, որոնք գերիշխում են ոլորտում», - ասաց փորձագետը:
Մելիքյանի ամփոփմամբ` այս ամենով հանդերձ Հայաստանը դեռեւս հեռու է խոսքի ազատության առումով առաջատարների շարքը դասվելուց, ինչի մասին վկայում են տարբեր միջազգային մասնագիտական կազմակերպությունների զեկույցները: