Միացյալ Նահանգների նախագահ Բարաք Օբաման երկուշաբթի ուշ երեկոյան Սպիտակ տանն ընդունել է Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանին։ «Ազատություն» ռադիոկայանի թղթակից Էնդրյու Թուլլին Վաշինգտոնից հաղորդում է, որ Հայաստանի թեման իր տեղն է ունեցել երկու ղեկավարների հանդիպման օրակարգում։ Հանդիպման ընթացքում երկու ղեկավարները անդրադարձել են նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանը։
Միացյալ Նահանգների ղեկավարը դրվատանքով է խոսել Կովկասյան տարածաշրջանում Թուրքիայի դիվանագիտական նախաձեռնությունների մասին։
Սպիտակ տան մամլո ծառայության փոխանցմամբ, նախագահ Բարաք Օբաման հանդիպումից հետո տեղի ունեցած ճեպազրույցում ասել է, որ ինքը ողջունել է հայ - թուրքական հարաբերությունների բարելավման խնդրում վարչապետ Էրդողանի կատարած խիզախ քայլերը եւ հորդորել է առաջ շարժվել այդ ուղղությամբ:
Ճեպազրույցում, որին ներկա էր նաեւ Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն, Ռեջեփ Էրդողանը ասել է, որ հայ - ադրբեջանական հարաբերությունները չափազանց կարեւոր են հայ - թուրքական հարաբերությունների համատեքստում։
«Մենք քննարկել ենք Մինսկի խմբի գործունեությունը, խոսել ենք այն մասին, թե ինչ կարող են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները, Ֆրանսիան եւ Ռուսաստանն անել բանակցություններին նոր լիցք հաղորդելու համար: Դա շատ դրական կազդի ամբողջ գործընթացի վրա, որովհետեւ հայ - թուրքական կապերի բարելավումը էական առնչություն ունի այդ հարցերի հետ», - ասել է Թուրքիայի վարչապետը։
APA լրատվական գործակալության փոխանցմամբ, Ռեջեփ Էրդողանը Բարաք Օբամային ասել է, որ տարածաշրջանում հարատեւ խաղաղություն ապահովելու համար անհրաժեշտ է լուծել բոլոր չկարգավորված խնդիրները, եւ եթե չլուծվի Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը` երկարատեւ խաղաղության հնարավորություն չի լինի։
Խոսելով հայ - թուրքական արձանագրությունների վավերացման մասին` Էրդողանը, ըստ APA-ի, ասել է, թե ոչ ինքը եւ ոչ էլ կառավարությունը չեն կարող որեւէ բան թելադրել խորհրդարանին, եւ ավելացրել է. - «Սակայն ես ենթադրում եմ, որ Ղարաբաղը շատ զգայուն խնդիր է մեր խորհրդարանի համար»։
Նրա խոսքերով` երբ արձանագրությունները ստորագրվել են, որեւէ նախապայման չի եղել, սակայն խորհրդարանում դրանք անցկացնելու համար ինչ-որ պայման է պետք. - «Այդպիսի բան է, հավանաբար, Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը»։
«Եթե Մինսկի խումբը որքան հնարավոր է արագացնի հակամարտության կարգավորումը, մենք կկարողանանք բարելավել մեր հարաբերությունները Հայաստանի հետ», - ասել է Թուրքիայի վարչապետը։
Ադրբեջանական մեկ այլ` «Թրենդ» գործակալության փոխանցմամբ, Օբամայի հետ հանդիպումից հետո Էրդողանը ելույթ է ունեցել Ջոն Հոփքինսի համալսարանում, որտեղ ասել է, թե ինքը Միացյալ Նահանգների ղեկավարին հայտնել է Ադրբեջանի տեսակետն այս հարցում։
«Ես տեսնում եմ, որ լիդերները դրսեւորում են քաղաքական կամք, որն անհրաժեշտ է հարցի կարգավորման համար։ Հիմա Մինսկի խումբը պարտավոր է իր կամքը ցույց տալ», - ասել է Էրդողանն ու ավելացրել. - «Ղարաբաղից զատ` Ադրբեջանը նաեւ իր տարածքի զգալի մասն է կորցրել։ Այժմ հինգ շրջան` գումարած Լաչինն եւ Քելբաջարը, պետք է վերադարձնել Արդբեջանին։ Ես այս բանն ասել եմ նաեւ Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդեւին` մեր վերջին հանդիպման ժամանակ»։
Նշելով, որ Թուրքիայում ներկայումս ապրում է շուրջ 170 հազար հայ, Էրդողանը շեշտել է, որ նրանցից շատերը Թուրքիայի քաղաքացի չեն։
«Մենք նրանց հետ չենք ուղարկել Հայաստան, որովհետեւ հասկանում ենք, որ նրանք եկել են` իրենց երկրում վատ վիճակից ելնելով։ Մենք արտոնել ենք օդանավերի թռիչքները Հայաստան, վերանորոգել ենք Վանում հայկական եկեղեցին։ Դա մեր բարի կամքի դրսեւորումն էր, բայց նրանք էլ պետք է քայլեր անեն», - ասել է Թուրքիայի վարչապետը։
Երկու երկրների ղեկավարների հանդիպման օրակարգում առանցքային հարցերից էին Աֆղանստանի իրավիճակը եւ Իրանի միջուկային ծրագրի թեման։ Օբաման ասել է, որ Թուրքիան կարեւոր դերակատար է Իրանի հետ կապված խնդիրներում։ Էրդողանը, իր հերթին, հավաստիացրել է, որ Անկարան պատրաստ է ամեն կերպ նպաստել Իրանի միջուկային խնդրի դիվանագիտական կարգավորմանը։
«Ռոյթերզ» գործակալությունը նշել է, որ երկու ղեկավարների հանդիպումը տեղի է ունեցել մերձավորարեւելյան քաղաքականության եւ Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցներ սահմանելու հարցերի շուրջ Վաշինգտոնի եւ Անկարայի միջեւ առկա ակնհայտ տարաձայնությունների ժամանակաշրջանում։
Սպիտակ տան մամլո ծառայության փոխանցմամբ, նախագահ Բարաք Օբաման հանդիպումից հետո տեղի ունեցած ճեպազրույցում ասել է, որ ինքը ողջունել է հայ - թուրքական հարաբերությունների բարելավման խնդրում վարչապետ Էրդողանի կատարած խիզախ քայլերը եւ հորդորել է առաջ շարժվել այդ ուղղությամբ:
Ճեպազրույցում, որին ներկա էր նաեւ Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն, Ռեջեփ Էրդողանը ասել է, որ հայ - ադրբեջանական հարաբերությունները չափազանց կարեւոր են հայ - թուրքական հարաբերությունների համատեքստում։
«Մենք քննարկել ենք Մինսկի խմբի գործունեությունը, խոսել ենք այն մասին, թե ինչ կարող են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները, Ֆրանսիան եւ Ռուսաստանն անել բանակցություններին նոր լիցք հաղորդելու համար: Դա շատ դրական կազդի ամբողջ գործընթացի վրա, որովհետեւ հայ - թուրքական կապերի բարելավումը էական առնչություն ունի այդ հարցերի հետ», - ասել է Թուրքիայի վարչապետը։
APA լրատվական գործակալության փոխանցմամբ, Ռեջեփ Էրդողանը Բարաք Օբամային ասել է, որ տարածաշրջանում հարատեւ խաղաղություն ապահովելու համար անհրաժեշտ է լուծել բոլոր չկարգավորված խնդիրները, եւ եթե չլուծվի Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը` երկարատեւ խաղաղության հնարավորություն չի լինի։
Խոսելով հայ - թուրքական արձանագրությունների վավերացման մասին` Էրդողանը, ըստ APA-ի, ասել է, թե ոչ ինքը եւ ոչ էլ կառավարությունը չեն կարող որեւէ բան թելադրել խորհրդարանին, եւ ավելացրել է. - «Սակայն ես ենթադրում եմ, որ Ղարաբաղը շատ զգայուն խնդիր է մեր խորհրդարանի համար»։
Նրա խոսքերով` երբ արձանագրությունները ստորագրվել են, որեւէ նախապայման չի եղել, սակայն խորհրդարանում դրանք անցկացնելու համար ինչ-որ պայման է պետք. - «Այդպիսի բան է, հավանաբար, Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը»։
«Եթե Մինսկի խումբը որքան հնարավոր է արագացնի հակամարտության կարգավորումը, մենք կկարողանանք բարելավել մեր հարաբերությունները Հայաստանի հետ», - ասել է Թուրքիայի վարչապետը։
Ադրբեջանական մեկ այլ` «Թրենդ» գործակալության փոխանցմամբ, Օբամայի հետ հանդիպումից հետո Էրդողանը ելույթ է ունեցել Ջոն Հոփքինսի համալսարանում, որտեղ ասել է, թե ինքը Միացյալ Նահանգների ղեկավարին հայտնել է Ադրբեջանի տեսակետն այս հարցում։
«Ես տեսնում եմ, որ լիդերները դրսեւորում են քաղաքական կամք, որն անհրաժեշտ է հարցի կարգավորման համար։ Հիմա Մինսկի խումբը պարտավոր է իր կամքը ցույց տալ», - ասել է Էրդողանն ու ավելացրել. - «Ղարաբաղից զատ` Ադրբեջանը նաեւ իր տարածքի զգալի մասն է կորցրել։ Այժմ հինգ շրջան` գումարած Լաչինն եւ Քելբաջարը, պետք է վերադարձնել Արդբեջանին։ Ես այս բանն ասել եմ նաեւ Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդեւին` մեր վերջին հանդիպման ժամանակ»։
Նշելով, որ Թուրքիայում ներկայումս ապրում է շուրջ 170 հազար հայ, Էրդողանը շեշտել է, որ նրանցից շատերը Թուրքիայի քաղաքացի չեն։
«Մենք նրանց հետ չենք ուղարկել Հայաստան, որովհետեւ հասկանում ենք, որ նրանք եկել են` իրենց երկրում վատ վիճակից ելնելով։ Մենք արտոնել ենք օդանավերի թռիչքները Հայաստան, վերանորոգել ենք Վանում հայկական եկեղեցին։ Դա մեր բարի կամքի դրսեւորումն էր, բայց նրանք էլ պետք է քայլեր անեն», - ասել է Թուրքիայի վարչապետը։
Երկու երկրների ղեկավարների հանդիպման օրակարգում առանցքային հարցերից էին Աֆղանստանի իրավիճակը եւ Իրանի միջուկային ծրագրի թեման։ Օբաման ասել է, որ Թուրքիան կարեւոր դերակատար է Իրանի հետ կապված խնդիրներում։ Էրդողանը, իր հերթին, հավաստիացրել է, որ Անկարան պատրաստ է ամեն կերպ նպաստել Իրանի միջուկային խնդրի դիվանագիտական կարգավորմանը։
«Ռոյթերզ» գործակալությունը նշել է, որ երկու ղեկավարների հանդիպումը տեղի է ունեցել մերձավորարեւելյան քաղաքականության եւ Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցներ սահմանելու հարցերի շուրջ Վաշինգտոնի եւ Անկարայի միջեւ առկա ակնհայտ տարաձայնությունների ժամանակաշրջանում։