Երկուշաբթի օրը, Ազգային ժողովի գիտության, կրթության եւ մշակույթի հարցերով մշտական հանձնաժողովի նախաձեռնությամբ, տեղի ունեցած լսումների ընթացքում գիտնականները կրկին բարձրացրին տարիներ շարունակ ապարդյուն բարձրացվող հարցերը:
Խորհրդարանի պատգամավորների եւ գիտական մտավորականության ներկայացուցիչների մասնակցությամբ լսումների բանախոսներից Հայաստանի կրթության եւ գիտության փոխնախարար Արտակ Սահրադյանը եւ Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի փոխնախագահ, ակադեմիկոս-քարտուղար Էդվարդ Ղազարյանը ներկայացրին այսօրվա գիտական հիմնախնդիրները՝ ուրվագծելով նաեւ դրանց լուծման հեռանկարները՝ գիտակրթական բարեփոխումների ճանապարհով:
Գիտության բնագավառում այսօր տիրող իրավիճակը, սակայն, այնքան բարդ ու խճճված է, որ այդ գորդյան հանգույցը կտրելու ուժ, քաջություն ու կամք է հարկավոր ոչ միայն գիտնականների, այլեւ, եւ առաջին հերթին, պետության կողմից:
Բավական է հիշել գիտության ֆինանսավորման հարցը. տրամադրվող գումարները բավարար չեն ո’չ նորմալ աշխատավարձ վճարելու, ո’չ գիտական աշխատանքի համար նորմալ պայմաններ, անհրաժեշտ նյութատեխնիկական բազա ստեղծելու համար: Գիտնականներից շատերը, մինչդեռ, համոզված են, որ ցանկության դեպքում կարելի է գտնել այդ ամենը ապահովելու համար անհրաժեշտ գումարները:
«Մեր պատգամավորները պետք է իրենց շատ վատ զգան, որ իրենք իրենց նշանակել են այնպիսի աշխատավարձ, որը առնվազն տասն անգամ ավելի է գիտության դոկտորի աշխատավարձից», - ասաց Մեխանիկայի ինստիտուտի տնօրեն Լենսեր Աղալովյանը եւ դիմեց լսումներին ներկա պատգամավորներին. - «Ի՞նչ եք ուզում դրանով ապացուցել... Որ դուք շատ ավելի գիտելիքներ ունե՞ք, թե՞ ձեր գործը ավելի ծանր է»:
Ակադեմիկոս Ռաֆայել Ղազարյանի կարծիքով, ում բնորոշմամբ, մեր գիտությունն այսօր «ողբալի վիճակում է», գիտական նոր նվաճումներ կարելի է ակնկալել միայն՝ սերտացնելով գիտության եւ տնտեսության կապը:
«Գիտության պատվիրատուն բոլոր զարգացած երկրներում արդյունաբերությունն է ու արտադրությունը, որը մեզ մոտ հայտնվել էր կոլապսի վիճակում եւ, ցավոք, այս 10-12 տարիների ընթացում շատ քիչ է արվել, որ վերականգնվի», - ասաց նա:
Ժամանակակից ամենազարգացած երկրներում գիտության բյուջեի 40-80 տոկոսը ապահովում են արդյունաբերական, արտադրական ընկերությունները: Հենց դրանց շնորհիվ է, ըստ Ղազարյանի, ապահովվում գիտության փորձարարական, գիտատեխնիկական բազան, իսկ մեզանում այն «միջնադարյան վիճակում է»:
Գայանե Դանիելյան
Խորհրդարանի պատգամավորների եւ գիտական մտավորականության ներկայացուցիչների մասնակցությամբ լսումների բանախոսներից Հայաստանի կրթության եւ գիտության փոխնախարար Արտակ Սահրադյանը եւ Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի փոխնախագահ, ակադեմիկոս-քարտուղար Էդվարդ Ղազարյանը ներկայացրին այսօրվա գիտական հիմնախնդիրները՝ ուրվագծելով նաեւ դրանց լուծման հեռանկարները՝ գիտակրթական բարեփոխումների ճանապարհով:
Գիտության բնագավառում այսօր տիրող իրավիճակը, սակայն, այնքան բարդ ու խճճված է, որ այդ գորդյան հանգույցը կտրելու ուժ, քաջություն ու կամք է հարկավոր ոչ միայն գիտնականների, այլեւ, եւ առաջին հերթին, պետության կողմից:
Բավական է հիշել գիտության ֆինանսավորման հարցը. տրամադրվող գումարները բավարար չեն ո’չ նորմալ աշխատավարձ վճարելու, ո’չ գիտական աշխատանքի համար նորմալ պայմաններ, անհրաժեշտ նյութատեխնիկական բազա ստեղծելու համար: Գիտնականներից շատերը, մինչդեռ, համոզված են, որ ցանկության դեպքում կարելի է գտնել այդ ամենը ապահովելու համար անհրաժեշտ գումարները:
«Մեր պատգամավորները պետք է իրենց շատ վատ զգան, որ իրենք իրենց նշանակել են այնպիսի աշխատավարձ, որը առնվազն տասն անգամ ավելի է գիտության դոկտորի աշխատավարձից», - ասաց Մեխանիկայի ինստիտուտի տնօրեն Լենսեր Աղալովյանը եւ դիմեց լսումներին ներկա պատգամավորներին. - «Ի՞նչ եք ուզում դրանով ապացուցել... Որ դուք շատ ավելի գիտելիքներ ունե՞ք, թե՞ ձեր գործը ավելի ծանր է»:
Ակադեմիկոս Ռաֆայել Ղազարյանի կարծիքով, ում բնորոշմամբ, մեր գիտությունն այսօր «ողբալի վիճակում է», գիտական նոր նվաճումներ կարելի է ակնկալել միայն՝ սերտացնելով գիտության եւ տնտեսության կապը:
«Գիտության պատվիրատուն բոլոր զարգացած երկրներում արդյունաբերությունն է ու արտադրությունը, որը մեզ մոտ հայտնվել էր կոլապսի վիճակում եւ, ցավոք, այս 10-12 տարիների ընթացում շատ քիչ է արվել, որ վերականգնվի», - ասաց նա:
Ժամանակակից ամենազարգացած երկրներում գիտության բյուջեի 40-80 տոկոսը ապահովում են արդյունաբերական, արտադրական ընկերությունները: Հենց դրանց շնորհիվ է, ըստ Ղազարյանի, ապահովվում գիտության փորձարարական, գիտատեխնիկական բազան, իսկ մեզանում այն «միջնադարյան վիճակում է»:
Գայանե Դանիելյան