Միացյալ Նահանգների 45-րդ և 47-րդ նախագահը՝ Դոնալդ Թրամփը կրկին խոսում է երրորդ անգամ առաջադրվելու հնարավորության մասին, թեև դա արգելվում է Ամերիկայի Սահմանադրությամբ։ «Ես չեմ կատակում, ես սիրում եմ աշխատել», - վստահեցրեց 78-ամյա Թրամփը նախօրեին NBC News-ին տված հարցազրույցում, - «Շատերն են ուզում, որ ես գնամ դրան։ Ես հիմնականում նրանց ասում եմ, որ մենք մինչ այդ հսկայական ճանապարհ պիտի անցնենք»:
Ամերիկայի Սահմանադրության 22-րդ ուղղումը, մինչդեռ, արգելում է նախագահներին պայքարել երրորդ ժամկետի համար․ այդ դրույթը ընդունվել է և չի վիճարկվել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից և նախագահ Ֆրանկլին Ռուզվելտից հետո, ով Ամերիկայի պատմության մեջ միակ նախագահն է, որ կառավարել է երկու ժամկետից ավելի։
Ինչպես է Դոնալդ Թրամփը շրջացնելու այս արգելանքը՝ հարցին նա բավական խուսափողական արձագանքեց. - «Մեթոդներ կան, որոնց օգնությամբ հնարավոր է դա անել»։
Սպիտակ տան ղեկավարը չհերքեց սցենարը, որով, օրինակ, ներկայիս փոխնախագահ Ջեյ Դի Վենսը կարող է առաջադրվել հաջորդ ընտրություններում որպես նախագահ, հետո լիազորությունները փոխանցել Դոնալդ Թրամփին։ «Կան նաև այլ լուծումներ», - ասաց Միացյալ Նահանգների գործող նախագահը՝ հրաժարվելով մանրամասները ներկայացնել։ Հաջորդ օրը կրկին խոսեց այդ մասին, այս անգամ՝ Սպիտակ տան Օվալաձև սենյակում. -
«Մարդիկ են ինձ խնդրում առաջադրվել, մի ամբողջ պատմություն է ստեղծվել դրա շուրջ, ես չգիտեմ, բայց նրանք ասում են, որ ձևեր կան դրան հասնելու»։
Երրորդ անգամ պաշտոնավարելու գաղափարն առաջին անգամ չէ հնչում Դոնալդ Թրամփի շուրթերից։ 2020-ի նախընտրական հանդիպումներից մեկի ժամանակ, օրինակ, նա հայտարարել էր, թե հարցը կլուծեն բանակցությամբ։ Ում հետ և ինչպես՝ նախագահը չէր հստակեցրել։ 2018-ին էլ՝ նախընտրական դրամահավաքի ժամանակ, Թրամփը Չինաստանի անժամկետ ընտրված առաջնորդ Սի Ծինփինին էր հիշել ու կատակել՝ «գուցե մի օր էլ մենք նման բան փորձենք»։ Թե ինչպես, հստակ չէ անգամ Մասաչուսեթսի իրավաբանական համալսարանի պրոֆեսոր Փիթեր Մալագութիի համար:
«Կարծում եմ՝ սահմանադրագետների մեծ մասը Մայր օրենքը թերթելով այսօր հստակ կասի, որ նախագահը չի կարող առաջադրվել երրորդ անգամ։ Ավելի մանրազնին պատասխան տալու դեպքում պետք է ասեմ՝ կասկած չունեմ, որ Թրամփի փաստաբաններն ինչ-որ ձևեր են փնտրում, ինչ-որ սողանցքեր Սահմանադրության մեջ, որ նրան կրկին առաջադրվելու հնարավորություն կտան», - նշում է պրոֆեսորը:
Ի դեպ, այս տարվա սկզբին Դոնալդ Թրամփի կուսակիցներից մեկը՝ Ներկայացուցիչների տան անդամ Էնդի Օգլզը, արդեն իսկ շրջանառության մեջ է դրել Սահմանադրական փոփոխությունների մի բանաձև, որով առաջարկվում է Մայր օրենքի 22-րդ ուղղումը փոխել հետևյալ կերպ՝ «միևնույն անձը չի կարող երեք անգամից ավելի ընտրվել Միացյալ Նահանգների նախագահ, ինչպես նաև չի կարող ընտրվել՝ երկու անգամ անընդմեջ կառավարելուց հետո»։
Տեսականորեն, եթե այս փոփոխությունն ընդունվի, երրորդ անգամ պաշտոնավարելու իրավունք կստանա ներկայումս ողջ երեք նախագահներից միայն Դոնալդ Թրամփը, քանի որ թե՛ Բարաք Օբաման, թե՛ Բիլ Քլինթոնը, թե՛ Ջորջ Բուշը պաշտոնավարել են երկու անգամ անընդմեջ։ Միայն թե այդ փոփոխությունը կյանքի կոչելու համար դրան պետք է համաձայնեն Ներկայացուցիչների տան ու Սենատի երկու երրորդը։ Թրամփի կուսակից հանրապետականներն օրենսդիր երկու պալատներում էլ այսօր մեծամասնություն ունեն, բայց միևնույն է՝ նրանց ձայները երկու երրորդի համար բավարար չեն։ Եթե անգամ այդ խոչընդոտը հաղթահարվի, հարցը պետք է դրվի նահանգների դատին, և փոփոխությանը պետք է հավանություն տան Ամերիկայի 50 նահանգներից առնվազն 38-ը, ինչը ևս բավական դժվար է երաշխավորել։ Մինչ օրս Միացյալ Նահանգների պատմության մեջ Սահմանադրության միայն մեկ ուղղում է չեղարկվել։
«Այս վարչակազմը բազմիցս է ցույց տվել, որ արհամարհում է օրենքի գերակայությունը», - CBS-ին ասել է Նյու Յորքի համալսարանի սահմանադրական բաժնի պրոֆեսոր Նոա Ռոզենբլումը, ընդգծելով. - «Կկարողանա՞ Թրամփը խախտել օրենքը և անորոշ ժամանակով մնալ իր պաշտոնում։ Այո, եթե միայն ամերիկացի ժողովուրդը թույլ տա»:
