Ոչ մարտական պայմաններում բանակում գրանցվող մահվան դեպքերը չփոխվող մթնոլորտի հետևանք են, համոզված է իրավապաշտպան Ժաննա Ալեքսանյանը։
Տարիներ շարունակ խաղաղ պայմաններում մահվան դեպքերն ու վիճակագրությունը ուսումնասիրած Ալեքսանյանն ասում է՝ ինչպես նախկինում, այսօր էլ ոչինչ չի արվում բանակում վերահսկողությունը ուժեղացնելու և նման ողբերգությունները կանխելու համար։ «Եվ ամենակարևորը՝ որ մահվան դեպքերը չեն բացահայտվում, այդ անպատժելիության մթնոլորտը, այսպես, կայուն վիճակում է բանակում», - «Ազատության» հետ զրույցում նշեց իրավապաշտպանը։
Պաշտպանության նախարարությունը երեկ հաղորդեց բանակում հերթական մահվան դեպքի մասին, որ տեղի էր ունեցել դեկտեմբերի 31-ին Վայոց ձորի մարտական հենակետերից մեկում։ Ըստ պաշտոնական հաղորդագրության՝ 18-ամյա ժամկետային զինծառայող Մովսես Թադևոսյանը մահացել էր գլխի մասում հրազենային վիրավորումից։ Ավելի ուշ Քննչական կոմիտեն հաղորդեց, որ կալանավորվել է Թադևոսյանի համածառայակիցը, նրան մեղադրանք է առաջադրվել սպանության համար, որը պատժվում է 8-15 տարվա ազատազրկմամբ։
Անպատժելիության մթնոլորտն է ծնում նոր հանցանքներ, վստահ է իրավապաշտպան Ալեքսանյանը։ Նա ընդգծում է՝ իշխանությունները չեն փորձում անգամ կրել այս մահերի պատասխանատվությունը․ - «Քննչական կոմիտեն աշխատում է նույն տրամադրությամբ, նույն ձեռագրով, ինչպես նախկինում, ոչինչ չի փոխվել, և դրա համար շարունակվում են այս դեպքերը։ Եթե պատժվեն մի քանի հոգի․․․ Զորամասը և Քննչական կոմիտեն համագործակցում են, և սրա հետևանքը այս դեպքերն են, որոնք շատանում են»։
«Գիտե՞ք, պատերազմից հետո, այսքան զոհերից հետո, այսինքն այդքան անխիղճ ո՞նց կարելի է լինել։ Դուք պարտականություններ ունեք, պատասխանատվություն ունեք։ Լսե՞լ եք որևէ մեկը՝ գերագույն գլխավոր հրամանատարը, պաշտպանության նախարարը, մեկ բառ ասեն, խոսեն, որ իրենք պայքարելու են,,,», - ընդգծեց իրավապաշտպանը։
Թեև վերջին դեպքը տեղի էր ունեցել դեկտեմբերի 31-ին, սակայն ռազմական գերատեսչությունը միայն չորս օր անց հաղորդեց զինվորի մահվան լուրը։ Ժաննա Ալեքսանյանը հիշեցնում է՝ սա այս արատավոր պրակտիկայի առաջին դեպքը չէ. – «Մի դեպքը նոյեմբերի 15-ին էր, որքան հիշում եմ՝ Ճամբարակի դեպքն է, երեք թե չորս օր հետո են հրապարակել, և մյուսը սա է։ Այսինքն՝ Պապիկյանի օրոք էր, 15-ը հենց այն օրն էր, որ նշանակվել էր Պապիկյանը՝ երևի չէր ուզում տխուր լուրեր լսել։ Այսպես է իրենց հարմար, չեն ուզում իրենց տրամադրությունը փչանար երևի, որ մենք մտածեինք, որ, գիտե՞ք, 31-ի գիշերը զինվոր է սպանվել»։
Բանակի խնդիրներով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունների վիճակագրական տվյալների համաձայն՝ 2020-ին բացի պատերազմի հազարավոր զոհերից, բանակում ևս 100 զինվորական է մահացել, նրանցից 17-ը՝ պատերազմից առաջ կամ հետո հրադադարի ռեժիմի խախտման հետևանքով։ 2021-ին բանակում 65 զոհ է եղել, 19-ը՝ հակառակորդի կրակոցի հետևանքով։ Մնացածը, ըստ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի, ոչ մարտական պայմաններում գրանցված դեպքեր են՝ սպանություն, ինքնասպանություն, առողջական խնդիրների կամ ավտովթարների, այլ դժբախտ պատահարների հետևանքով մահեր։
