Արդեն 11 տարի է, ինչ Արմեն Մարտիրոսյանը հանրային դրամահավաքներ կազմակերպելով աջակցում է ծանր հիվանդություններ ունեցող երեխաներին՝ բուժումն արտերկրում կազմակերպելու համար։ Տարիների սեփական նախաձեռնությունն այս տարվա մայիսից արդեն նորաստեղծ հիմնադրամի միջոցով են իրականացնում։
32-ամյա Արմենին հանդիպեցինք հիվանդանոցում` այցելել էր երկու փոքրիկների, որոնք հիմնադրամի հայտարարած դրամահավաքի օգնությամբ սպասում են արտերկիր մեկնելու իրենց հերթին։
Երկու տարեկան Ադամի ծնողները լիահույս են, որ սուր լեյկոզ ունեցող որդու կյանքը կփրկվի՝ ոսկրածուծի փոխպատվաստումն արտասահմանում բարեհաջող կկատարվի։ Առողջական վիճակին վերաբերող հարցերին ի պատասխան՝ փոքրիկն ամուր փակում է բոլոր մատներն ու բութը վեր պարզում։ Անհրաժեշտ է շուրջ 70 հազար դոլար, դրամահավաքը սկսված է։
«Փոխպատվաստման կարիք կա, որը պետք է իրականացվի Պետերբուրգում: Այնտեղ ամեն ինչ պատրաստ է, բժիշկները սպասում են», - ասաց Արմեն Մարտիրոսյանը:
12-ամյա Ռուբենին նույնպես բժիշկները սուր լեյկոզ են ախտորոշել, անհրաժեշտ 60 հազար դոլարի մի մասը ֆեյսբուքյան դրամահավաքի, մյուս մասն էլ՝ հաշվեհամարին փոխանցումներ կատարելով հավաքվել է։ Ռուբենի առողջացման փուլը պետք է կայունանա, որպեսզի հնարավոր լինի արդեն Սանկտ Պետերբուրգում բուժումը շարունակել. - «Արդեն պուճուրը կգնա, իր ուղևորությունը կանի, ավելի առողջ, հիմա էլ ես առողջ, բայց է՛լ ավելի առողջ հետ կգաս արդեն, չէ՞»:
Արմեն Մարտիրոսյանին բոլորը որպես Արմեն (Արմոս) Մարտիրոսյան են ճանաչում:10 տարուց ավելի ծանր հիվանդություններ ունեցող երեխաների բուժման խնդիրներով մտահոգված Արմենը հերթական սովորական հետազոտություններից մեկի ընթացքում բժիշկներից լսում է, որ ինքը նույնպես քաղցկեղ ունի՝ գոյացությունը բրոնխներում է եղել։ Հատուկենտ մարդիկ են իմացել դրա մասին, ընկերների աջակցությամբ մեկնել է Գերմանիա, վիրահատվել ու առողջացած վերադարձել։ Իր բուժման համար դրամահավաք չի կազմակերպել։ Ասում է՝ ավելի շատ ծնողների ու հարազատների մասին է մտածել, իսկ ինքն արդեն փոքրիկների փորձով է համոզվել՝ վաղ փուլում հայտնաբերված քաղցկեղը հիմնականում բուժվում է։
«Ասեմ՝ ավելի բարդ էր, իմ ամենամտերիմ մարդկանց, որոնց շրջանակը շատ փոքր էր, շատ շատ քիչ թվով մարդիկ գիտեին, որովհետև չցանկացա շատ ավելի լայն շրջանակների ներգրավել, իրենց հետ աշխատելն էր, որ նրանք ավելի թեթև տանեն, ավելի հանգիստ տանեն, հասկանան, որ սա թեթև վիճակ է, բուժելի վիճակ է», - «Ազատության» հետ զրույցում նշեց Մարտիրոսյանը՝ շարունակելով. - «Պետք է այդ կարծրատիպերը կոտրել, ջարդուփշուր անել, որովհետև երբ որ դու ասում ես քաղցկեղ, դու հասկանում ես դատավճիռ՝ շատերն են հասկացել, շատերս ենք հասկացել ժամանակին, շատ տարիներ առաջ: Բայց ինքը դատավճիռ չի, իր բուժելիությունը, ապրելիությունը մանավանդ երեխաների դեպքում շատ մեծ է»:
Երբ արտերկրում բուժման կարիք ունեցող երեխաների ծնողների թիվը մեծացավ, Արմենն իր մի քանի ընկերների աջակցությամբ հիմնադրամ ստեղծեց, կոչելով՝ «Հայաստանի երեխաների առողջություն»։ 70 հազար աջակից, 5 միլիոն դոլարի նվիրաբերություն, աջակցություն ստացած 400-ից ավելի երեխա. սա գործունեության 11 տարվա հետագիծն է։ Իսկ ահա հիմնադրամի ստեղծումից մինչև այսօր՝ 4 ամսվա ընթացքում, արդեն հանրային 6 դրամահավաք է կազմակերպվել, հանգանակվել է շուրջ 160 հազար դոլար, տարբեր երեխաների տրամադրվել է թանկարժեք դեղորայք, ու կազմակերպվել են հետազոտություններ։ Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահն է Արցախի պետական նախարար Արտակ Բեգլարյանը, թիմի հիմնական անդամներն այն մարդիկ են, որոնք այս տարիների ընթացքում օգնել են բազմաթիվ երեխաների։
«Կյանքին վտանգ սպառնացող այն բոլոր դեպքերում, որոնց ժամանակ բժշկական խորհրդի անդամները հաստատում են, որ, այո, այս երեխայի կյանքին վտանգ կարող է սպառնալ, և կարիք ունի երեխան միջամտության՝ դա կլինի Հայաստանում, թե Հայաստանից դուրս, մենք փորձում ենք աջակցել», - ասաց Արմենը:
Արյունաբանական կենտրոնում օրերս առաջին անգամ ոսկրածուծի ալոգեն փոխպատվաստում է իրականացվել, մասնագետները կարծում են, որ սա մեծ հնարավորություն է արյան չարորակ հիվանդություններ ունեցողների բուժման համար։ Այսպիսի բացառիկ վիրահատություններին, մասնագետների պրոֆեսիոնալիզմին զուգահեռ՝ Հայաստանում դեռ խնդիր է ծանր հիվանդությունների բուժումը։
«Եթե, օրինակ, քաղցկեղով երեխաների բուժումն անվճար է երկրում, ապա ինչո՞ւ են շարունակվում այսպիսի դրամահավաքները, ինչո՞վ է պայմանավորված այսպիսի խնդիրներով զբաղվող մարդկանց աջակցող հասարակական կազմակերպությունների գոյությունը», - «Ազատություն»-ը հետաքրքրվեց Արմեն Մարտիրոսյանից: Ասաց՝ դեղորայք, գերժամանակակից տեխնիկական հագեցվածություն և անընդհատ վերապատրաստվող մասնագետներ՝ սրանք են համակարգի հզորացման նախադրյալները. - «Ինտենսիվ զարգանում է այդ ոլորտը, այնպես չի, որ չի զարգանում: Առողջապահության վրա ներդրումներ կատարվում են, ոչ բավարար, բնականաբար, բայց փոփոխություններ կատարվում են, բայց դրանք ավելի շատ իրականացվում են կոնկրետ կլինիկաների մակարդակով՝ Արյունաբանական, «Արաբկիր». մյուս կենտրոններ: Պետական աջակցությունը կա, ու գնալով գումարն էլ է մեծանում, բայց, կրկին ասեմ, բավարար չի: Երբ որ ասում ենք՝ երեխաների քաղցկեղ, ընդհանրապես երեխաների բուժումը Հայաստանում անվճար է, այո, ֆորմալ առումով, իրավական առումով այդպես է, բայց բազմաթիվ դեղորայքներ, հետազոտություններ, միջամտություններ կան, որոնք կարիք են ունենում հավելյալ ֆինանսավորման, պետությունը դա չի կազմակերպում: Հիմա, մեր խնդիրն է նաև փորձել ոչ միայն երեխաներին օգնել, պարբերաբար գումարներ հավաքել ամենատարբեր միջամտությունների համար, այլ նաև օգնել և՛ պետությանը՝ հնարավորության սահմաններում, և՛ տարբեր կլինիկաներին, որպեսզի իրենք կարողանան այդ բարդ պրոցեդուրաները, միջամտությունները, հետազոտությունները իրականացնել նաև Հայաստանում»:
7 ամսական Միշա Տեփանյանի լուսանկարը հիմնադրամի գլխավոր էջում առաջինն է։ Ծնվել է լուռ, որովհետև քթըմպանում անսովոր չափսերի գոյացությունը թույլ չի տվել, որ կարողանա ձայն հանել։ Ծնողները 5 ամիս շարունակ չեն լսել փոքրիկի ձայնը, մինչև տեղեկացել ու դիմել են Արմենին, վերջինս էլ նախաձեռնել է հանրային դրամահավաք, և անհրաժետ 39 հազար դոլարը հավաքվել է մեկ օրում։ Փոքրիկը վիրահատվել է Փարիզում, նախորդ ամիս են վերադարձել։ «Հայաստանում այդպիսի վիրահատության փորձ չի եղել», - բժիշկներն են ասել երեխայի ծնողներին:
«Մեր ծանոթներից մեկը ուղարկել է Արմենի ֆեյսբուքյան էջը, ասել է, որ նա օգնում է մարդկանց՝ ֆանդռեյզինգ բացելով: Մենք դիմեցինք Արմենին, նա մեզ օգնեց: Շատ շուտ հավաքվեց, էլի, բոլորիս համար անակնկալ եղավ այդքան շուտ հավաքվելը գումարի՝ ընդամենը մեկ օր: Հինգ ամիս մենք իր ձայնը չենք լսել ընդհանրապես: Ինքը ծնվեց պատերազմից հետո, իր պապան դիրքերում էր, հետո որ վերադարձավ պատերազմից, իմ բալիկը ծնվեց այդ խնդիրով», - պատմեց երեխայի մայրը՝ Հեղինե Գրիգորյանը:
Փրկված ու չփրկված մանկական կյանքեր... Արմենն ասում է՝ արդեն կարողանում է կառավարել էմոցիաները, որ կարողանա սթափ լինել և օգտակար լինել մարդկանց:
