Ռուսաստանի հետ հարաբերություններ․ բանավեճ «Ազատության» տաղավարում։ Հրայր Թամրազյանի «Կիրակնօրյա վերլուծականի» հյուրերն են «Քաղաքացու որոշում» կուսակցության ղեկավար Սուրեն Սահակյանը և Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Նիկոլայ Բաղդասարյանը։
Ստորև՝ հատված բանավեճից․
«Ազատություն»․ - Դուք ինչպե՞ս եք վերաբերվում Ռուսաստանի հետ հարաբերություններին, և եթե պետք է ամրապնդեք հարաբերությունները՝ բոլորն ասում են, որ պետք է ամրապնդենք, խորացնենք Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները, բայց դա ի՞նչ է նշանակում։ Էլ ո՞ւր, էլ տեղ կա՞ ավելի ամրապնդելու համար, մնում է, ինչպես արցախցիները արեցին, ըստ էության՝ ռուսաց լեզուն դարձրեցին պաշտոնական լեզու։ Բարեբախտաբար՝ առայժմ մեզ մոտ նման պահանջարկ չկա։
Նիկոլայ Բաղդասարյան․ - Նախ, որպեսզի տեղեկատվությունը ճիշտ լինի, ոչ թե ռուսաց լեզուն դարձրեցին պաշտոնական լեզու, այլ փաստաթղթաշրջանառության հետ կապված հարց էր, և փաստաթղթաշրջանառությունը նաև ամրագրեցին, որ իրականացնեն ռուսերեն լեզվով։ Դա ոչ մի կապ չունի պաշտոնական լեզու ճանաչելու հետ։ Ե՛վ Հայաստանի Հանրապետությունում, և՛ Լեռնային Ղարաբաղում պաշտոնական լեզուն միակն է՝ դա հայերենն է։
Հաջորդ հարցադրմանը Ձեր պատասխանեմ։ Ես՝ որպես քաղաքական գործիչ, հայամետ քաղաքական գործիչ եմ, և մեր կուսակցությունը ևս հայամետ քաղաքականություն է վարում, այսինքն՝ ո՛չ ռուսամետ, ո՛չ արևելամետ, ո՛չ թուրքամետ, չգիտեմ, ո՛չ այլ պետության –մետ քաղաքականություն չի իրականացնում։ Մենք հայամետ քաղաքական գործունեություն ենք իրականացնում և կարծում ենք, որ, իմը նաև համոզմունքս է անձամբ, որ այս քաղաքականությունը ունի ապագա։
Ես կողմ եմ, որ պետք է խորացվի քաղաքականությունը և՛ Ամերիկայի հետ, և՛ Իրանի հետ, և՛ Ռուսաստանի հետ, և՛ Վրաստանի հետ, և այդ ուղղությամբ մեր քաղաքական ուժը իրականացնում է շատ լուրջ աշխատանք, և կարող եմ փաստել, որ այդ թվում նաև պառլամենտական և այլ դիվանագիտությունը ուղղված է նրան, որպեսզի և՛ Եվրոպայի խորհրդի հետ, և՛ Եվրամիության հետ, և՛ Ռուսաստանի հետ մենք խորացնում ենք օրեցօր մեր հարաբերությունները։ Եվ խորացնելու, ինչպես Դուք ասացիք՝ տեղ չկա, իրականում տեղ կա, որովհետև տարբեր ոլորտներում մենք համագործակցելու խնդիր ունենք՝ և՛ մշակույթի, և՛ քաղաքականության, և՛ սպորտի, և այդ ոլորտներում այնպիսի քաղաքականություն պետք է վարել, որպեսզի համագործակցությունը ավելի խորացվի։ Եվ խոսքս չի վերաբերում միայն Ռուսաստանին, և նույն քաղաքականությունը պետք է վարվի և՛ Գերմանիայի հետ, և՛ Ամերիկայի հետ, և՛ Պարսկաստանի հետ, և՛ մնացած այլ պետությունների հետ։
«Ազատություն»․ - Պարոն Սահակյան, Դո՞ւք ինչ եք մտածում այս հարցի շուրջ։
Սուրեն Սահակյան․ - Մենք ռուսամետ չենք, և այս եթերից ով գա խոսի քաղաքականության մասին՝ արտաքին քաղաքականության, Ձեզ չի ասելու, որ իրենք ռուսամետ են։
Միաժամանակ, այդ հարաբերությունները գոյություն ունեն, և այդ հարաբերությունների վերաբերյալ մեր կուսակցության դիրքորոշումն եղել է այն, որ Ռուսաստանի հետ մեր հարաբերությունները պետք է վերանայվեն՝ պետք է վերանայվեն ոչ միայն հարաբերությունները ամբողջությամբ, ասել ենք նաև՝ ինչ պետք է վերանայվի․ բազայի, ռազմաբազայի այստեղ գտնվելու անհրաժեշտությունը պետք է մի հատ վերանայենք՝ ի շահ Ռուսաստանի Դաշնության և ի շահ Հայաստանի Հանրապետության, պետք է վերանայվի նաև այն հարաբերությունները, որ մեր սահմանները պաշտպանում են ռուսական սահմանապահ ուժերը։ Եվ մեկնաբանել դա որպես ռուսամետություն՝ ես կարծում եմ, որ այդքան էլ ճիշտ չէ։
«Ազատություն»․ - Որ ասում եք՝ վերանայել, օրինակ՝ սահմանապահների կարգավիճակը, կարո՞ղ եք ավելի կոնկրետ ասել։
Սահակյան․ - Ես կարծում եմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունը ի վիճակի է, ի վիճակի էր գոնե այն ժամանակ, երբ մենք այդ ծրագիրը գրում էինք, և շատ կարճ ժամանակ անց նորից ի վիճակի կլինի իր սահմանները ինքնուրույն վերահսկել։
«Ազատություն»․ - Այսինքն, դուք չեք ցանկանում, որպեսզի ռուսական սահմանապահները մնան Հայաստանում, նրանք պետք է ուրեմն հեռանա՞ն, թե՞ ինչ։
Սահակյան․ - Ես ռուսականին չէ միայն, ես նույն վերաբերմունքն ունեմ նաև կիրգիզական, ամերիկյան, հնդկական սահմանապահների վերաբերյալ․․․
«Ազատություն»․ - Դե տվյալ պահին միայն ռուսականն է, կիրգիզական չկա։
Սահակյան․ - Եթե խոսքը գնում է Հայաստանի Հանրապետության մասին, որևէ պետության մասին, ապա այդ պետության կազմավորման հիմնական նպատակը ֆիզիկական անվտանգությունը ապահովելն է քաղաքացիների, և եթե մենք չենք կարողանում ապահովել ֆիզիկական անվտանգությունը, սահմանների անձեռնմխելիությունը, ապա այդտեղ պետության մասին խոսելը մի քիչ վերամբարձ տոներ կարող է պարունակի։ Եվ քանի որ մենք հավատում ենք Հայաաստանի Հանրապետությանը, ապա պետք է որ պետությունը կարողանա իր սահմանները վերահսկել։
«Ազատություն»․ - Այսպիսի մի հանգամանք կա՝ պատերազմը դադարեցվեց, կանգնեցվեց այն պահից, երբ Ռուսաստանը միջամտեց, և, ըստ էության, հստակ չէ՝ ինչպես է դա տեղի ունեցել, բայց հասկանում եմ, որ հավանաբար Ալիևը նախազգուշացումներ է ստացել, որ հակառակ դեպքում ռուսական ուժերը կմիջամտեն, և փաստորեն պատերազմը դադարեցվեց Ռուսաստանի ջանքերի շնորհիվ։ Հիմա, Դուք ասում եք՝ ռուս սահմանապահները գնան Հայաստանից, իսկ ինչպե՞ս ենք մենք ապահովելու մեր անվտանգությունը։
Բաղդասարյան․ - Եվ ուզում եմ շեշտադրեմ, որ սահմանապահները գտնվում են հայ-թուրքական սահմանի վրա, և պարոն Սահակյանը թող պատճառաբանի, նաև հիմնավորի՝ ինչ ռեսուրսներով ենք մենք ապահովելու նաև այդ սահմանի անվտանգությունը մոտակա իր պատկերացրած 10 կամ 15 տարվա ընթացքում։
Սահակյան․ - Պարոն Թամրազյան, եթե Դուք սխալ եք նկատել, ես չասացի՝ հիմա ռուսները թողնեն գնան, ես ասացի՝ մեր ծրագրի մեջ նշված է եղել, որ պետք է վերանայվեն Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները, մասնավորապես՝ ռազմաբազայի հետ կապված պայմանագիրը և սահմանների պաշտպանունակությունը, մեր սահմաններում Ռուսաստանի սահմանապահ զորքերի առկայությունը։ Հիմա ինչ դրանից հասկացաք այս ասելուց՝ ես չեմ կարող ճիշտ ընկալել, բայց մեր, այս պահի դրությամբ եղած իրավիճակի վերաբերյալ մեր ծրագրերը տեղ կգտնեն մեր նախընտրական ծրագրի մեջ։
«Կիրակնօրյա վերլուծական Հրայր Թամրազյանի հետ» հաղորդաշարի ապրիլի 11-ի թողարկումը կարող եք դիտել այստեղ․
