Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցի կարծիքով, «պետության զավթմանը» պետք է տրվի քաղաքական գնահատական:
Նրա ղեկավարած կազմակերպությունը, «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնի», «Բաց հասարակության հիմնադրամներ - Հայաստանի», Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի և Ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբի հետ համատեղ մոտ 30 էջանոց դիտարկումներ ու առաջարկություններ են ներկայացրել առաջիկա երեք տարիների հակակոռուպցիոն ռազմավարության նախագծի վերաբերյալ։
«Պետության զավթմանը» գնահատական տալու առաջարկը հենց այդ փաստաթղթում են ներառել:
Ինչո՞ւ «պետության զավթում»․ քաղահասարակության ներկայացուցիչները հղում են անում միջազգային փորձին, թե տասնյակ տարիներով բարգավաճող կոռուպցիան Հայաստանում պետք է բնորոշել հենց այդ եզրույթով:
«Մենք նույնիսկ բացել ենք այդ պետության զավթման դրսևորումները: Խոսքը վերաբերում է ընտրությունների արդյունքների կեղծման փաստին, հանրային ռեսուրսների զավթման փաստին, զանգվածային լրատվամիջոցների յուրացման փաստին, քաղաքական ընդդիմադիրների և ակտիվիստների նկատմամբ հետապնդումներին: Այսինքն, մենք էստեղ բացահայտում ենք կոռուպցիոն տարբեր սխեմաների դրսևորումները տարբեր բնագավառներում, նաև անդրադառնում ենք դրանց արդյունք հանդիսացող անպատժելիության երևույթին: Պետությունը եղել է համակարգային կոռուպցիոն մեխանիզմների միջոցով զավթված: Եվ եթե դու չես տալիս այդ գնահատականը, ապա այս ռազմավարության ինքնին նպատակները դառնում են անհասկանալի», - պարզաբանեց Սաքունցը:
Նրա խոսքով, «պետության զավթումը» պետք է ճանաչվի թե՛ հակակոռուպցիոն ռազմավարության մեջ, թե՛ խորհրդարանի կողմից:
Իրավապաշտպանը կարծում է, որ խորհրդարանը պետք է հանդես գա հայտարարությամբ, որը վերջնական տեսքի պետք է բերեն թե՛ քաղհասարակությունը, թե՛ Ազգային ժողովի իշխանականներն ու ընդդիմադիրները: Սաքունցն ընդգծում է՝ պետության զավթման մասին հայտարարությունը պետք է վերաբերի «Հայաստանի անկախության ողջ ժամանակահատվածին՝ մինչև թավշյա հեղափոխություն».- «Պետք է տրվի ամբողջական գնահատական, ոչ թե ֆրագմենտալ»։
«Հակակոռուպցիոն ռազմավարության կամ դատաիրավական բարեփոխումների հայեցակարգի մշակման և իրականացման ինչ-որ մի փուլում գալու ենք հանգենք այդ գնահատականի տալու անհրաժեշտությանը, որովհետև հենց հատկապես աքիլլեսյան գարշապարը նոր իրավիճակում, դա դատական համակարգն է: Երբ որ պետության զավթման այդ երևույթի ամբողջ էությունը չես բացահայտել, որի հիման վրա էլ նաև չես տվել գնահատական, ապա ինքը շարունակում է ընկալվել որպես լեգիտիմ մարմին, որը ունի ուղղակի թերություններ: Բայց այդ մարմնի, ես նկատի ունեմ դատարանի, զավթվածությունը քաղաքական իշխանության կողմից, որը հանգեցրել է կոնկրետ դատական իշխանության նկատմամբ հասարակության անվստահությանը, սա պետք է արձանագրվի», - պնդեց իրավապաշտպանը:
Ընդդիմադիր «Բարգավաճ Հայաստանի» պատգամավոր Սերգեյ Բագրատյանն ասաց, որ իրենց կուսակցությունում առաջարկը չեն քննարկել: Բայց հնչեցրեց իր անձնական կարծիքը՝ այսօրվա իշխանությունը պետք է քաղաքական գնահատական տա նախորդներին:
Տարբեր տարիների Գագիկ Ծառուկյանի ղեկավարած ուժը, հիշեցնեմ, Հանրապետականի հետ իշխող կոալիցիայի մաս է եղել:
Բագրատյանը, մասնավորապես, ասաց․ - «Եթե չես շարունակելու նախորդ իշխանության գաղափարախոսությունը, տնտեսության զարգացման նախորդ իշխանության շարունակությունը, նախորդ իշխանության ժամանակ կերտած արդարադատությունը չես շարունակելու, էդ բոլորը չանելու համար պետք է առաջին հերթին քաղաքական գնահատական տաս: Կոռուպցիայի դեմ պայքարը դրանով պետք է սկսել: Քաղաքական գնահատականի պարագայում դու այլևս լեգալ իրավունք ես ունենում նախորդ իշխանությունից ստացած ժառանգությունը՝ կադրային բազայից սկսած, գաղափարախոսությունից սկսած, ընդհատելու»:
Ազգային ժողովի փոխնախագահ Ալեն Սիմոնյանի («Իմ քայլը») խոսքով, նախորդ իշխանություններին գնահատական տալու քաղհասարակության ներկայացուցիչների առաջարկը «քննարկելի է»․ - «Կարող է ոչ այդպես հնչել, կարող է նաև այլ եզրույթներ լինել՝ սկսած սահմանադրական կարգը տապալելու, Հայաստանի անկախության և անվտանգության դեմ ուղղված գործունեություն ծավալել և այլն, և այլն: Ընդհանուր առմամբ, առաջարկը քննարկելի է»:
Սիմոնյանը հավելեց․ - «Ընդհանուր առմամբ, գնահատականը տրված է, և այն իրադարձությունները, որոնք այսօր տեղի են ունենում թե՛ քրեական գործերի, թե՛ քաղաքական բացահայտումների և անունների հետ կապված, արդեն իսկ առաջարկի շրջանակներում կարելի է դիտարկել և համարել, որ ընդհանուր առմամբ մեկնարկը տրված է»: