Մատչելիության հղումներ

ՄԻԵԴ դիմած շնողցին մտահոգ է՝ շահելու դեպքում վճարելու է ոչ թե «իրեն թալանողը», այլ պետությունը


Պղնձի հանքավայրը Թեղուտում, արխիվ
Պղնձի հանքավայրը Թեղուտում, արխիվ

Շնողի բնակիչ Լևոն Ալիխանյանը պատմում է, որ ժամանակին իր ընտանիքին պատկանող շուրջ 7,5 հա տարածքը՝ շենք շինություններով, ջրագծերով, ցանկապատով, գերակա հանրային շահ է ճանաչվել և անցել «Թեղուտ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը բավական չնչին գումարով՝ ընդամենը 6 միլիոն դրամ:

Դեռ 9 տարի առաջ Ալիխանյանը վնասի փոխհատուցման հայցապահանջով դիմել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան: Իր ընտանիքին հասցված վնասի համար բնակիչը շուրջ 300 միլիոն դրամ է պահանջում: «Ես ունեմ արած ծախսեր, միայն 200 միլիոն դրամի կարգի առուվաճառքի պայմանագրեր ունեմ, որ կադաստրում գրանցված ա: Էդ տարածքների մեծ մասը ես առել եմ»,- «Ազատությանն» ասաց Ալիխանյանը:

Կառավարության 2007 թ․ նոյեմբերի 1-ի որոշմամբ Թեղուտ և Շնող համայնքների ավելի քան 81 հա հողեր ճանաչվեցին բացառիկ, գերակա հանրային շահ՝ Թեղուտի պղնձամոլիբդենային հանքավայրը շահագործելու համար: Այդ որոշմանը հաջորդեցին դատական գործընթացներ, մասնավորապես, «Թեղուտ» ընկերությունը դատի տվեց հողերի փոխհատուցման արժեքից դժգոհ և իրենց հողերը ընկերությանը հանձնել չցանկացող Շնող և Թեղուտ համայնքների մի շարք բնակիչների` նրանց հողերը պետական և հասարակական կարիքների համար համարժեք փոխհատուցմամբ օտարելու պահանջով: Որոշ գյուղացիներ էլ իրենց հերթին դատական հայցով դիմեցին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան` ընկերությանը մեղադրելով իրենց հողամասերի արժեքը սխալ գնահատելու մեջ:

Ինը տարի առաջ Եվրոպական դատարան դիմած Ալիխանյանն ասում է, գործն արդեն վերջնական փուլում է, բայց նաև մտահոգված է՝ շահելու դեպքում ոչ թե ընկերությունը, այլ պետությունն է վճարելու գումարները: «Ասենք՝ էկող տարի մենք գումարները ստանալու ենք, բայց ստանալու ենք պետությունից, ոչ թե նրանից, ով մեզ թալանել ա»,- ասում է Ալիխանյանը:

Շնողի մեկ այլ բնակիչ Վարդան Վարդանյանը ևս փորձել է իր իրավունքները Եվրոպական դատարանում պաշտպանել: Ասում է, թե դեմ չէ հանքարդյունաբերությանը, բայց պետք է այն նորմերին համապատասխան լինի: Բնակիչը դժգոհում է՝ առողջապահության առումով հանք շահագործող ընկերությունը կանխարգելիչ կամ հետևանքները վերացնող որևէ քայլ չի արել: Գյուղացիներն «Ազատության» հետ զրույցում մատնանշում էին հանքարդյունաբերության վնասակար ազդեցության տարբեր դրսևորումները, ինչը «տարեցտարի առավել ակնհայտ է դարձել»:

Թեղուտի հանքը շահագործող «Վալլեքս» ընկերությունը դեռ հունվարին էր հայտարարել, որ ձեռնպահ է մնում հանքավայրի՝ ներկա ծավալներով շահագործումից ու համապատասխան արտադրանք թողարկելուց: Ընկերության 1200 աշխատակիցների մեծամասնությունն անորոշ ժամանակով ազատվել է աշխատանքից: Արդեն նախկին աշխատակիցները, ովքեր սոցիալական ծանր վիճակի մեջ են հայտնվել, նախորդ ամիս փակեցին դեպի ընկերություն տանող ճանապարհը՝ պահանջելով կամ իրենց աշխատանքի ընդունել, կամ որոշ չափով թեթևացնել սոցիալական բեռը:

Շնող խոշորացված համայնքի ղեկավար Դավիթ Ղումաշյանն «Ազատությանը» փոխանցեց, որ գյուղացիների բողոքից հետո հանքում աշխատող 250 հոգուց 38-ը կրկին անցել են աշխատանքի, իսկ գործազուրկ դարձած մյուս գյուղացիներին ընկերությունը 5 միլիոն դրամի սոցիալական օգնություն է տրամադրել, յուրաքանչյուրին՝ 20 հազարական դրամ։

Ուղիղ հեռարձակում

XS
SM
MD
LG