Առողջապահության նախարարությունում չունեն վիճակագրական որևէ տվյալ, թե տարեկան Դաունի համախտանիշով քանի երեխա է ծնվում Հայաստանում և քանի հղիություն է ընդհատվում այդ պատճառով: Մինչդեռ մանկաբարձ-գինեկոլոգները մասնավոր զրույցներում ասում են, որ այդ երեխաների թիվը վերջին շրջանում աճել է, ընդ որում, եթե տարիներ առաջ ավելի հաճախ այս համախտանիշով երեխաները ծնվում եին 35-ից բարձր տարիքում ծննդաբերող կանանց շրջանում, ապա հիմա քիչ չեն դեպքերը, երբ Դաունի համախտանիշով երեխա կարող է ունենալ նաև ավելի երիտասարդ կինը:
Ու թեև չկա վիճակագրություն, հետազոտություններ և հստակ տվյալներ, թե իսկապես դեպքերն ավելացել են, թե ոչ, կամ որքանով է երիտասարդացել Դաունի համախտանիշով երեխաներ ունեցող մայրերի թիվը, բժիշկ-գենետիկ Գոհար Շահսուվարյանն ասում է, որ վերջին շրջանում այդ հիվանդությունը ախտորոշող թեստեր առաջարկում են բոլոր հղի կանանց՝ անկախ տարիքից:
Այս թեստերի մի մասը հղիության ընթացքում պետական պատվերով է իրականացվում, բայց մյուս մասի համար հարկավոր է վճարել։ Դրանից հետո են ծնողներ որոշում ընդհատել հղիությունը թե ոչ:
Ըստ պաշտոնական տվյալների, 2014 թվականին 22 Դաունի համախտանիշով ծնված երեխաներ մանկատանն են հայտնվել, քանի որ ծնողները հրաժարվել են նրանցից:
Դաունի համախտանիշով երեխա ունեցող Աննա Մովսիսյանը իր երեխայից չի հրաժարվել, սակայն ասում է, որ շատ դժվարությունների միջով է անցել, մինչև հասկացել, ճանաչել և ընդունել է իր երեխային այնպիսին, ինչպիսին նա կա, միևնույն ժամանակ՝ բացահայտելով նրա կարողությունները:
«Իմ կյանքը ամբողջովին փոխվել էր, ես սկսել էի չապրել, սկսել էի ուղղակի գոյատևել: Ես երկար տարիներ այդպես ինքն ինձ ապրել եմ՝ անորոշության մեջ, ես գիտեի, թե աշխարհում մենակ եմ և իմ երեխան», - պատմեց Աննա Մովսիսյանը:
Թեև Դաունի համախտանիշով շատ երեխաներ ունեն որոշակի պոտենցիալ և կարող են ինտեգրվել միջավայրին, անգամ ունենալ մասնագիտություն, սակայն այս երեխաների համար այդ զարգացումը ապահովող կենտրոններ Հայաստանում պետական մակարդակով չեն գործում:
Հաշմանդամություն ունեցող անձանց շահերի պաշտպան Զարուհի Բաթոյանն ասում է, որ այդ պատճառով են շատ մայրեր հուսահատված և միայնակ են իրենց զգում՝ ծննդատնից սկսած, և հաճախ հրաժարվում նման երեխաներից:
«Այդ ծառայությունների բացը այսօր փոքր ինչ լրացնում են հասարակական կազմակերպությունները, բայց դրանք կարող են, օրինակ, գործել Երևանում և չգործել Գյումրիում, և եթե ծնողի բախտը բերի և հանդիպի նման մի կազմակերպության, շատ լավ է, բայց այն ծառայությունները, որոնք թույլ կտան ծնողին ապահով զգալ երկրում, դրանք, ցավոք, չկան կամ շատ անհասանելի են Հայաստանում», - ընդգծեց Բաթոյանը:
Ու քանի դեռ չկա վիճակագրություն, անգամ հասարակական կազմակերպությունները չեն կարող լիարժեք աջակցել Դաունի համախտանիշով երեխաներին և նրանց ծնողներին: