Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) պաշտոնական կայքում տեղադրված տվյալների համաձայն, Հայաստանի տնտեսության ծավալները դեռ չեն վերականգնվել 2008-2009 թվականների ճգնաժամից հետո:
Ուշագրավ է, որ հարևան Ադրբեջանն ու Վրաստանը 2009-ի անկումից հետո արդեն վերականագնել են իրենց տնտեսությունների մինչճգնաժամային մակարդակները. Ադրբեջանը դա արել է հենց հենց հաջորդ տարի՝ 2010-ին, իսկ Վրաստանը՝ 2011-ին:
Ընդ որում, եթե 2008-ին Հայաստանի ու Վրաստանի տնտեսությունները մոտավորապես հավասար էին, իսկ Սդրբեջանի տնտեսությունը հայաստանյանից մեծ էր մոտ 4.5 անգամ, ապա, ըստ ԱՄՀ-ի, գալիք տարվա վերջին Վրաստանի տնտեսությունը մեր երկրի տնտեսությունից մեծ կլինի մոտ 70%-ով, իսկ ադրբեջանական տնտեսությունը` շուրջ 8 անգամ՝ կազմելով գրեթե 90 միլիարդ դոլար:
Ազգային ժողովի պատգամավոր (ՀԱԿ), երկրի նախկին վարչապետ (1993-1996) Հրանտ Բագրատյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասաց, թե այդ թվերը վկայում են, որ նախորդ տարիներին Հայաստանի տնտեսությունը խոշոր հաշվով դոփել է տեղում և որ Հայաստանի իշխանությունների ներկայացրած վերջին տարիների վիճակագրությունը, մեղմ ասած` չի համապատասխանում իրականությանը:
«Հայաստանի կառավարությանը, վարչապետին, Ազգային վիճակագրական ծառայությանը հաջողվում է իբր աճ ցույց տալ, որը, ի դեպ, շատ ավելի ցածր է, քան Սերժ Սարգսյանի խոստացած 7 տոկոսը, համեմայն դեպս այս տարվա առաջին չորս ամսվա համար հրապարակել են 4.4 տոկոս: Մետամորֆոզը կայանում է նրանում, որ նեքին վիճակագրության առումով, դրամով մեզ աճ են ցույց տալիս, իսկ դրսի առումով` Համաշխարհային բանկի և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կայքերում մենք անընդհատ տեսնում ենք անկում», - ասաց Բագրատյանը` շարունակելով. - «Անցյալ տարվա ՀՆԱ-ն եղել է 9 մլրդ 910 մլն` 2008-ի 11 մլրդ 700 մլն դոլարի փոխարեն: Այսինքն, մենք բացահայտ անկման մեջ ենք: Ավելին, Արժույթի միջազգային հիմնադրամը գտնում է, որ Հայաստանը կվերականգնվի միայն 2017 թվականին: Տոկոսներով հաշված` մենք 2009-ի 14 տոկոսանոց անկումն ամբողջությամբ հաղթահարել ենք: Դրանից հետո բնակչության մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն Հայաստանում կազմում է 3300 դոլար, այն դեպքում, որ 2008-ին շուրջ 4000 դոլար էր»:
Նա ընդգծեց, որ այստեղ պետք է հաշվի առնել նաև, որ վերջին չորս տարում երկրից հեռացել է 320 հազար մարդ. - «Պատկերացրեք, եթե այդ մարդիկ դուրս եկած չլինեին… Ի վերջո, Կառավարությանը հաջողվում է արտագաղթի հաշվին մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն ավելացնել: Զավեշտ է, բայց այդպես է»:
Դիտարկմանը, որ Կառավարությունը ճգնաժամից հետո հայտարարում էր, թե պետք է փոխվի տնտեսության կառուցվածը, պայքար ծավալվի մոնոպոլիաների դեմ և հարցին, թե ինչ է արվել այս ուղղությամբ, ընդդիմադիր պատգամավորն արձագանքեց. - «Ճիշտ հակառակն է արել` ուժեղացվել է խոշորը, ուժեղացվել են մոնոպոլիաները: Մենք հստակ տեսել ենք, թե ինչպես է հերթական օլիգարխը կամ մեծահարուստը ստանում արտոնություն` նույն Դիլիջանի դպրոցի մասով: Կամ տեսել ենք, թե ինչպես է հերթական օլիգարխը սար ստանում, ոսկու սար ստանում: Երկիրը դարձել է մի քանի օլիգարխների երկիր` մի 10-15 հոգի, որոնց մի մասը Հայաստանում է ապրում, մյուսը` արտասահմանում: Իրար հետ պայմանավորվում են, պրոեկտներ են իրականացնում: Ժողովուրդ գոյություն չունի, փող չկա, ժողովուրդը չի մասնակցում երկրի տնտեսական աճին, էներգիա չի ծախսում, չի էլ ուզում ծախսել… Ստեղծվել է իշխանությունը, որն ապրում է իր համար, ժողովուրդն ապրում է իր համար, նրանց տնտեսական շահերն իրար չեն առնչվում: Եվ սոցիալական մեկուսացումն ու բևեռացումն օրեցօր խորանում են»:
Առաջիկա տարիներին նախկին վարչապետը «ոչ մի լավ բան չի կանխատեսում». - «Չի կարելի արտագաղթի դեմն առնել այս պետությունում, որովհետև այս պետությունը չի պատրաստվում փող ծախսել կամ այս օլիգարխները չեն պատրաստվում իրենց աշխատած փողերը դնել երկրի տնտեսության վրա: Միակ հույսն այն է, որ մարդիկ դուրս գնան, այնտեղ փող աշխատեն, մի մասն ուղարկեն այստեղ, որպեսզի այդ վալյուտան գա Հանրապետություն և Կենտրոնական բանկը կուրսի խնդիր չունենա: Ինչպես նարկոմանը կախված է ասեղից, Հայաստանը կախված է արտագաղթողների ուղարկած փողի ասեղից»:
Ուշագրավ է, որ հարևան Ադրբեջանն ու Վրաստանը 2009-ի անկումից հետո արդեն վերականագնել են իրենց տնտեսությունների մինչճգնաժամային մակարդակները. Ադրբեջանը դա արել է հենց հենց հաջորդ տարի՝ 2010-ին, իսկ Վրաստանը՝ 2011-ին:
Ընդ որում, եթե 2008-ին Հայաստանի ու Վրաստանի տնտեսությունները մոտավորապես հավասար էին, իսկ Սդրբեջանի տնտեսությունը հայաստանյանից մեծ էր մոտ 4.5 անգամ, ապա, ըստ ԱՄՀ-ի, գալիք տարվա վերջին Վրաստանի տնտեսությունը մեր երկրի տնտեսությունից մեծ կլինի մոտ 70%-ով, իսկ ադրբեջանական տնտեսությունը` շուրջ 8 անգամ՝ կազմելով գրեթե 90 միլիարդ դոլար:
Ազգային ժողովի պատգամավոր (ՀԱԿ), երկրի նախկին վարչապետ (1993-1996) Հրանտ Բագրատյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասաց, թե այդ թվերը վկայում են, որ նախորդ տարիներին Հայաստանի տնտեսությունը խոշոր հաշվով դոփել է տեղում և որ Հայաստանի իշխանությունների ներկայացրած վերջին տարիների վիճակագրությունը, մեղմ ասած` չի համապատասխանում իրականությանը:
«Հայաստանի կառավարությանը, վարչապետին, Ազգային վիճակագրական ծառայությանը հաջողվում է իբր աճ ցույց տալ, որը, ի դեպ, շատ ավելի ցածր է, քան Սերժ Սարգսյանի խոստացած 7 տոկոսը, համեմայն դեպս այս տարվա առաջին չորս ամսվա համար հրապարակել են 4.4 տոկոս: Մետամորֆոզը կայանում է նրանում, որ նեքին վիճակագրության առումով, դրամով մեզ աճ են ցույց տալիս, իսկ դրսի առումով` Համաշխարհային բանկի և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կայքերում մենք անընդհատ տեսնում ենք անկում», - ասաց Բագրատյանը` շարունակելով. - «Անցյալ տարվա ՀՆԱ-ն եղել է 9 մլրդ 910 մլն` 2008-ի 11 մլրդ 700 մլն դոլարի փոխարեն: Այսինքն, մենք բացահայտ անկման մեջ ենք: Ավելին, Արժույթի միջազգային հիմնադրամը գտնում է, որ Հայաստանը կվերականգնվի միայն 2017 թվականին: Տոկոսներով հաշված` մենք 2009-ի 14 տոկոսանոց անկումն ամբողջությամբ հաղթահարել ենք: Դրանից հետո բնակչության մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն Հայաստանում կազմում է 3300 դոլար, այն դեպքում, որ 2008-ին շուրջ 4000 դոլար էր»:
Նա ընդգծեց, որ այստեղ պետք է հաշվի առնել նաև, որ վերջին չորս տարում երկրից հեռացել է 320 հազար մարդ. - «Պատկերացրեք, եթե այդ մարդիկ դուրս եկած չլինեին… Ի վերջո, Կառավարությանը հաջողվում է արտագաղթի հաշվին մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն ավելացնել: Զավեշտ է, բայց այդպես է»:
Դիտարկմանը, որ Կառավարությունը ճգնաժամից հետո հայտարարում էր, թե պետք է փոխվի տնտեսության կառուցվածը, պայքար ծավալվի մոնոպոլիաների դեմ և հարցին, թե ինչ է արվել այս ուղղությամբ, ընդդիմադիր պատգամավորն արձագանքեց. - «Ճիշտ հակառակն է արել` ուժեղացվել է խոշորը, ուժեղացվել են մոնոպոլիաները: Մենք հստակ տեսել ենք, թե ինչպես է հերթական օլիգարխը կամ մեծահարուստը ստանում արտոնություն` նույն Դիլիջանի դպրոցի մասով: Կամ տեսել ենք, թե ինչպես է հերթական օլիգարխը սար ստանում, ոսկու սար ստանում: Երկիրը դարձել է մի քանի օլիգարխների երկիր` մի 10-15 հոգի, որոնց մի մասը Հայաստանում է ապրում, մյուսը` արտասահմանում: Իրար հետ պայմանավորվում են, պրոեկտներ են իրականացնում: Ժողովուրդ գոյություն չունի, փող չկա, ժողովուրդը չի մասնակցում երկրի տնտեսական աճին, էներգիա չի ծախսում, չի էլ ուզում ծախսել… Ստեղծվել է իշխանությունը, որն ապրում է իր համար, ժողովուրդն ապրում է իր համար, նրանց տնտեսական շահերն իրար չեն առնչվում: Եվ սոցիալական մեկուսացումն ու բևեռացումն օրեցօր խորանում են»:
Առաջիկա տարիներին նախկին վարչապետը «ոչ մի լավ բան չի կանխատեսում». - «Չի կարելի արտագաղթի դեմն առնել այս պետությունում, որովհետև այս պետությունը չի պատրաստվում փող ծախսել կամ այս օլիգարխները չեն պատրաստվում իրենց աշխատած փողերը դնել երկրի տնտեսության վրա: Միակ հույսն այն է, որ մարդիկ դուրս գնան, այնտեղ փող աշխատեն, մի մասն ուղարկեն այստեղ, որպեսզի այդ վալյուտան գա Հանրապետություն և Կենտրոնական բանկը կուրսի խնդիր չունենա: Ինչպես նարկոմանը կախված է ասեղից, Հայաստանը կախված է արտագաղթողների ուղարկած փողի ասեղից»: