Ազգային ժողովի արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի փոխնախագահ, Հայաստանի նախկին արտգործնախարար Ալեքսանդր Արզումանյանը վստահ է, որ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի ընթացիկ նստաշրջանին ունենալիք իրենց ելույթներում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի արտգործնախարարներն անդրադառնալու են մարդասպան Ռամիլ Սաֆարովի ներման փաստին ու դրան հաջորդած զարգացումներին։
Հիշեցնենք՝ Ադրբեջանի արտգործնախարարի ելույթը սպասվում է սեպտեմբերի 28-ին, Հայաստանի արտգործնախարարը ելույթ կունենա հոկտեմբերի 1-ին։
«Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում Ալեքսանդր Արզումանյանը նշեց, թե սպասվող ելույթներն առավելապես քարոզչական նպատակներ են հետապնդելու։ Արտգործնախարարներից յուրաքանչյուրը փորձելու է հիմնավորել այդ աղմկահարույց դեպքով պայմանավորված՝ իր երկրի վարքագծի ճշմարտացիությունը։
«Հայաստանի համար սա շատ լավ պատեհություն է՝ հայկական կողմի հիմնական մտահոգությունները եւս մեկ անգամ բարձրաձայնելու եւ հստակեցնելու առումով», - ընդգծում է խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի փոխնախագահն ու մանրամասնում, - «Որ սա իրոք ոչ միայն ազգի ինքնորոշման խնդիր է, այլ ինքնապահպանության։ Այսինքն՝ գոյատեւման խնդիր է լուծվում այստեղ։ Պետք է հիշեցվի Սումգայիթի դեպքերը եւ բացատրվի, որ 70 տարիների ընթացքում այդ ժողովուրդը տարբեր հետապնդումների է ենթարկվել եւ այլեւս անհնարին է պատկերացնել որեւէ լուծում այսօրվա Ադրբեջանի կազմում»։
Ըստ Արզումանյանի, ՄԱԿ-ում կան նաեւ այլ կարեւոր խնդիրներ, որոնցով հայկական դիվանագիտությունն անպայմանորեն պետք է զբաղվի։ Խոսքը վերաբերում է Ադրբեջանի կողմից օրակարգ մտցված երկու բանաձեւերի նախագծերին, որոնցից մեկը, մասնավորապես, «Օկուպացված տարածքներում տիրող իրավիճակի մասին» անվանումը կրող նախագիծն է։
Նախկին արտգործնախարարի գնահատմամբ, այդ նախագծերը «Մարտի 1»-ի արգասիքն են։
«Երբ Հայաստանի արտաքին գերատեսչությունը զբաղված էր «Մարտի 1»-ի դեպքերը կոծկելով, Ադրբեջանը կարողացավ այդ բանաձեւը մտցնել օրակարգ, եւ դա նշանակում է, որ այլեւս յուրաքանչյուր նստաշրջանում այդ հարցը արծարծվելու է», - նշեց Արզումանյանը։
Ընդհանուր առմամբ, անիմաստ է ակնկալելը, թե ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան հատուկ կզբաղվի Սաֆարովի հարցով։
«Դա բացառված է», - ասում է Արզումանյանը, հիշեցնելով, որ այդ կառույցի գլխավոր քարտուղարն արդեն իսկ հանդես է եկել դատապարտող հայտարարությամբ։ Սակայն այս հարցը, նախկին արտգործնախարարի խոսքով, պետք է շարունակաբար բարձրացնել մարդու իրավունքներով զբաղվող միջազգային բոլոր կառույցներում։
Միջազգային հանրությունը գոհունակությամբ է արձանագրում հանգամանքը, որ Սաֆարովի ներումից հետո Հայաստանը դուրս չեկավ բանակցային գործընթացից։ - «Այս համատեքստում ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այն, որ Հայաստանը հրաժարվել է Նյու Յորքում միջնորդների եւ երկու արտգործնախարարների համատեղ հանդիպումից», - «Ազատություն» ռադիոկայանի այս հարցին Ալեքսանդր Արզումանյանը պատասխանեց․ - «Տրամաբանական է, որովհետեւ դա զուտ խորհրդակցական հանդիպում պետք է լիներ, որեւէ առաջընթաց չէր ակնկալվում։ Կարծում եմ կողմերին ժամանակ է պետք հանդարտվելու»։
Նախկին արտգործնախարարը չի բացառում, որ Սաֆարովին ներելու՝ Ադրբեջանի նախագահի քայլի ենթատեքստում ի սկզբանե եղել է որոշակի նպատակ՝ Հայաստանին հարկադրելը, որ վերջինս դուրս գա բանակցային գործընթացից։ Նա համոզված է՝ Հայաստանը պետք է շարունակի նույն ձեւաչափով բանակցել Ադրբեջանի հետ։
«Պետք է հիմա, օգտագործելով այս առիթը, էլ ավելի ակտիվորեն բացատրել անհնարինությունը ինչ-որ ավտոնոմիաներից խոսելու», - ասում է Ալեքսանդր Արզումանյանը։
Հիշեցնենք՝ Ադրբեջանի արտգործնախարարի ելույթը սպասվում է սեպտեմբերի 28-ին, Հայաստանի արտգործնախարարը ելույթ կունենա հոկտեմբերի 1-ին։
«Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում Ալեքսանդր Արզումանյանը նշեց, թե սպասվող ելույթներն առավելապես քարոզչական նպատակներ են հետապնդելու։ Արտգործնախարարներից յուրաքանչյուրը փորձելու է հիմնավորել այդ աղմկահարույց դեպքով պայմանավորված՝ իր երկրի վարքագծի ճշմարտացիությունը։
«Հայաստանի համար սա շատ լավ պատեհություն է՝ հայկական կողմի հիմնական մտահոգությունները եւս մեկ անգամ բարձրաձայնելու եւ հստակեցնելու առումով», - ընդգծում է խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի փոխնախագահն ու մանրամասնում, - «Որ սա իրոք ոչ միայն ազգի ինքնորոշման խնդիր է, այլ ինքնապահպանության։ Այսինքն՝ գոյատեւման խնդիր է լուծվում այստեղ։ Պետք է հիշեցվի Սումգայիթի դեպքերը եւ բացատրվի, որ 70 տարիների ընթացքում այդ ժողովուրդը տարբեր հետապնդումների է ենթարկվել եւ այլեւս անհնարին է պատկերացնել որեւէ լուծում այսօրվա Ադրբեջանի կազմում»։
Ըստ Արզումանյանի, ՄԱԿ-ում կան նաեւ այլ կարեւոր խնդիրներ, որոնցով հայկական դիվանագիտությունն անպայմանորեն պետք է զբաղվի։ Խոսքը վերաբերում է Ադրբեջանի կողմից օրակարգ մտցված երկու բանաձեւերի նախագծերին, որոնցից մեկը, մասնավորապես, «Օկուպացված տարածքներում տիրող իրավիճակի մասին» անվանումը կրող նախագիծն է։
Նախկին արտգործնախարարի գնահատմամբ, այդ նախագծերը «Մարտի 1»-ի արգասիքն են։
«Երբ Հայաստանի արտաքին գերատեսչությունը զբաղված էր «Մարտի 1»-ի դեպքերը կոծկելով, Ադրբեջանը կարողացավ այդ բանաձեւը մտցնել օրակարգ, եւ դա նշանակում է, որ այլեւս յուրաքանչյուր նստաշրջանում այդ հարցը արծարծվելու է», - նշեց Արզումանյանը։
Ընդհանուր առմամբ, անիմաստ է ակնկալելը, թե ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան հատուկ կզբաղվի Սաֆարովի հարցով։
«Դա բացառված է», - ասում է Արզումանյանը, հիշեցնելով, որ այդ կառույցի գլխավոր քարտուղարն արդեն իսկ հանդես է եկել դատապարտող հայտարարությամբ։ Սակայն այս հարցը, նախկին արտգործնախարարի խոսքով, պետք է շարունակաբար բարձրացնել մարդու իրավունքներով զբաղվող միջազգային բոլոր կառույցներում։
Միջազգային հանրությունը գոհունակությամբ է արձանագրում հանգամանքը, որ Սաֆարովի ներումից հետո Հայաստանը դուրս չեկավ բանակցային գործընթացից։ - «Այս համատեքստում ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այն, որ Հայաստանը հրաժարվել է Նյու Յորքում միջնորդների եւ երկու արտգործնախարարների համատեղ հանդիպումից», - «Ազատություն» ռադիոկայանի այս հարցին Ալեքսանդր Արզումանյանը պատասխանեց․ - «Տրամաբանական է, որովհետեւ դա զուտ խորհրդակցական հանդիպում պետք է լիներ, որեւէ առաջընթաց չէր ակնկալվում։ Կարծում եմ կողմերին ժամանակ է պետք հանդարտվելու»։
Նախկին արտգործնախարարը չի բացառում, որ Սաֆարովին ներելու՝ Ադրբեջանի նախագահի քայլի ենթատեքստում ի սկզբանե եղել է որոշակի նպատակ՝ Հայաստանին հարկադրելը, որ վերջինս դուրս գա բանակցային գործընթացից։ Նա համոզված է՝ Հայաստանը պետք է շարունակի նույն ձեւաչափով բանակցել Ադրբեջանի հետ։
«Պետք է հիմա, օգտագործելով այս առիթը, էլ ավելի ակտիվորեն բացատրել անհնարինությունը ինչ-որ ավտոնոմիաներից խոսելու», - ասում է Ալեքսանդր Արզումանյանը։
