«Բնականաբար, սպասվող հարկային բեռը որոշակի չափով կընկնի նաեւ փոքր եւ միջին բիզնեսի վրա, թե որ չափով, այսօր դեռեւս դժվար է ասել», - պատասխանելով «Ազատություն» ռադիոկայանի հարցին` այսօր այս մասին կառավարության մամլո կենտրոնում տեղի ունեցած ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց Հայաստանի Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության զարգացման խորհրդի անդամ, «Գործարար շահերի պաշտպանության ցանց» կազմակերպության համակարգող Գագիկ Պողոսյանը:
2012 թվականի պետբյուջեի նախագծով նախատեսվում է հավաքագրել լրացուցիչ 101 միլիարդ դրամի հարկ ու տուրք: Այս կապակցությամբ արդեն իսկ մտահոգություններ են հնչում, որ այդ բեռը զգալի չափով ծանրանալու է առանց այդ էլ ոչ այնքան նախանձելի վիճակում գտնվող փոքր ու միջին ձեռներեցների վրա:
Գագիկ Պողոսյանն ասաց, որ այդ հարցը Հայաստանի Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության զարգացման խորհրդի այսօր կառավարությունում կայացած նիստի ժամանակ արծարծել են նաեւ վարչապետի մոտ:
«Մենք այսօր վարչապետին նույնպես ասացինք, որ այն հարկային օրենսդրության փոփոխությունները, որոնք դեռ քննարկման փուլում են գտնվում, մենք դեռ չենք ստացել: Բայց վարչապետը ասաց, որ քննարկման վերջնական արդյունքները չկան, բայց վերջնական տարբերակը կստանանք, որպեսզի նաեւ իրազեկված լինենք եւ իրազեկենք մեր անդամներին, մեր շահառուներին, թե ինչ հարկային փոփոխություններ են նախատեսվում: Գոնե ընդունվելուց հետո փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության սուբյեկտները ունենան որոշակի ժամանակահատված` թեկուզ 2-3 ամիս, որպեսզի հնարավորություն ունենան կանխատեսել իրենց տնտեսական գործունեությունը», - ասաց Պողոսյանը:
Ըստ նրա` այդ խնդիրը Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության զարգացման խորհրդի օրակարգային հարցերից է, եւ իրենք անում են հնարավորը` առնվազն օրենսդրորեն միջին բիզնեսի հոգսերը թեթեւացնելու համար:
Այսօր կառավարությունում տեղի ունեցած Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության զարգացման խորհրդի նիստի ժամանակ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը պարզաբանել է Ազգային ժողովին ներկայացված օրենսդրական նոր փաթեթը, որը, վարչապետի մատուցմամբ, «փոքր եւ միջին բիզնեսի միջավայրը հնարավորինս բարելավելու եւ հարկային բեռը ավելի բարձր եկամուտներ ապահովող ոլորտներ տեղափոխելու» նպատակ ունի: Նոր փաթեթով, մասնավորապես, նախատեսվում է սահմանել պրոգրեսիվ սկզբունքով կազմված եկամտահարկի սանդղակ:
Դա, ըստ Սարգսյանի, նշանակում է, որ եթե նախկինում կար 20 տոկոսանոց վերին շեմ, ապա այժմ սահմանվելու է նաեւ լրացուցիչ մեկ աստիճան:
«Այսօր կա 10 տոկոս, 20 տոկոս, եւ մենք սահմանում ենք նաև 25 տոկոսանոց շեմ այն ֆիզիկական անձանց համար, ովքեր ստանում են 2 միլիոն դրամից ավելի եկամուտ: Նրանք պետք է վճարեն ոչ թե 20, այլ 25 տոկոս եկամտահարկ», - պարզաբանել է վարչապետը:
Նոր փաթեթը նախատեսում է նաեւ, այսպես կոչված, շքեղության հարկ: Առաջին անգամ Հայաստանում թանկարժեք մեքենաների համար բարձրացվելու է դրույքաչափը: Խոսքը 90 հազար դոլարից ավելի բարձր գին ունեցող մեքենաների մասին է: Դրանց մաքսային արժեքի նկատմամբ դրույքաչափը բարձրացվելու է 20 տոկոսով: Մեկ այլ փոփոխությամբ էլ` խաղատների, շահումով խաղերի, ինտերնետ շահումով խաղերի, վիճակախաղերի կազմակերպման համար նախատեսված հաստատագրված վճարները ավելացվելու են 50 տոկոսով:
Տնտեսական վերլուծաբան Արա Գալոյանը տարակուսած է այն հանգամանքից, որ ՓՄՁ զարգացման խորհրդի այսօրվա նիստին քննարկված հարցերը, իր ձեւակերպմամբ, վերաբերել են ամեն ինչին, բայց ոչ փոքր ու միջին ձեռներեցությանը:
«Ես մի քիչ լավ չեմ հասկանում` վարչապետի կարծիքով, հարկային բեռի տակ պիտի ընկնի միայն 90 հազար դոլարից ավելի թանկ մեքենա՞ն, նա այն կարծիքի՞ն է, թե 40 կամ 50 հազար դոլարանոց մեքենան միջին խավն է քշո՞ւմ: Ես ինչ-որ վատ եմ պատկերացնում` սա ի՞նչ կապ ունի փոքր բիզնեսի հետ, երբ ինքը խոսում է ավելացված արժեքի հարկի հաշվանցումների կանոնակարգի մասին, ինքն էլ ասում է` սա վերաբերում է խոշոր բիզնեսին: Ինչո՞ւ ես հավաքել մանր եւ միջին բիզնեսի գործարարներին կամ մասնագետներին եւ ներկայացնում, թե ինչ ես անելու խոշոր բիզնեսի մասով», - «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասաց Գալոյանը:
Վերլուծաբանը տարօրինակ է համարում նաեւ վերը նշված տեսքով պրոգրեսիվ հարկի ներմուծումն ու հիմնավորումը:
«Ասում է` մինչեւ այսօր մենք եկամտահարկը հարկում էինք 10 տոկոս եւ 20 տոկոս, հիմա սահմանում ենք 25 տոկոսանոց եկամտահարկ եւ այն մարդկանց համար, ովքեր ունեն 2 միլիոն դրամից ավելի եկամուտ: Անկեղծ ասած, ես չգիտեմ, վարչապետին, բնականաբար, պիտի հետաքրքրեն ամսական 2 միլիոն դրամից ավելի եկամուտ ունեցող մարդիկ, ինձ իրենք հետաքրքիր չեն: Ինձ հետաքրքրում են այն մարդիկ, ում միջին աշխատավարձը մոտ 100 հազար է: Դա է պաշտոնապես հանրապետության միջին աշխատավարձը: Թող բարի լինի, հրապարակի, թե քանի մարդ է Հայաստանում 2 միլիոն դրամից ավելի աշխատավարձ ստանում: Խոսքը մեր նախարարների աշխատավարձը պաշտոնապես 5 անգամ գերազանցող աշխատավարձի մասին է», - ասում է Գալոյանը:
Ըստ տնտեսական վերլուծաբանի` փոքր և միջին ձեռներեցությանն իրապես աջակցելու միայն մեկ ճանապարհ կա` մոնոպոլիաների դեմ պայքարը, մի բան, որ, նրա խոսքով, իշխանությունները երբեք չեն անում:
2012 թվականի պետբյուջեի նախագծով նախատեսվում է հավաքագրել լրացուցիչ 101 միլիարդ դրամի հարկ ու տուրք: Այս կապակցությամբ արդեն իսկ մտահոգություններ են հնչում, որ այդ բեռը զգալի չափով ծանրանալու է առանց այդ էլ ոչ այնքան նախանձելի վիճակում գտնվող փոքր ու միջին ձեռներեցների վրա:
Գագիկ Պողոսյանն ասաց, որ այդ հարցը Հայաստանի Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության զարգացման խորհրդի այսօր կառավարությունում կայացած նիստի ժամանակ արծարծել են նաեւ վարչապետի մոտ:
«Մենք այսօր վարչապետին նույնպես ասացինք, որ այն հարկային օրենսդրության փոփոխությունները, որոնք դեռ քննարկման փուլում են գտնվում, մենք դեռ չենք ստացել: Բայց վարչապետը ասաց, որ քննարկման վերջնական արդյունքները չկան, բայց վերջնական տարբերակը կստանանք, որպեսզի նաեւ իրազեկված լինենք եւ իրազեկենք մեր անդամներին, մեր շահառուներին, թե ինչ հարկային փոփոխություններ են նախատեսվում: Գոնե ընդունվելուց հետո փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության սուբյեկտները ունենան որոշակի ժամանակահատված` թեկուզ 2-3 ամիս, որպեսզի հնարավորություն ունենան կանխատեսել իրենց տնտեսական գործունեությունը», - ասաց Պողոսյանը:
Ըստ նրա` այդ խնդիրը Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության զարգացման խորհրդի օրակարգային հարցերից է, եւ իրենք անում են հնարավորը` առնվազն օրենսդրորեն միջին բիզնեսի հոգսերը թեթեւացնելու համար:
Այսօր կառավարությունում տեղի ունեցած Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության զարգացման խորհրդի նիստի ժամանակ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը պարզաբանել է Ազգային ժողովին ներկայացված օրենսդրական նոր փաթեթը, որը, վարչապետի մատուցմամբ, «փոքր եւ միջին բիզնեսի միջավայրը հնարավորինս բարելավելու եւ հարկային բեռը ավելի բարձր եկամուտներ ապահովող ոլորտներ տեղափոխելու» նպատակ ունի: Նոր փաթեթով, մասնավորապես, նախատեսվում է սահմանել պրոգրեսիվ սկզբունքով կազմված եկամտահարկի սանդղակ:
Դա, ըստ Սարգսյանի, նշանակում է, որ եթե նախկինում կար 20 տոկոսանոց վերին շեմ, ապա այժմ սահմանվելու է նաեւ լրացուցիչ մեկ աստիճան:
«Այսօր կա 10 տոկոս, 20 տոկոս, եւ մենք սահմանում ենք նաև 25 տոկոսանոց շեմ այն ֆիզիկական անձանց համար, ովքեր ստանում են 2 միլիոն դրամից ավելի եկամուտ: Նրանք պետք է վճարեն ոչ թե 20, այլ 25 տոկոս եկամտահարկ», - պարզաբանել է վարչապետը:
Նոր փաթեթը նախատեսում է նաեւ, այսպես կոչված, շքեղության հարկ: Առաջին անգամ Հայաստանում թանկարժեք մեքենաների համար բարձրացվելու է դրույքաչափը: Խոսքը 90 հազար դոլարից ավելի բարձր գին ունեցող մեքենաների մասին է: Դրանց մաքսային արժեքի նկատմամբ դրույքաչափը բարձրացվելու է 20 տոկոսով: Մեկ այլ փոփոխությամբ էլ` խաղատների, շահումով խաղերի, ինտերնետ շահումով խաղերի, վիճակախաղերի կազմակերպման համար նախատեսված հաստատագրված վճարները ավելացվելու են 50 տոկոսով:
Տնտեսական վերլուծաբան Արա Գալոյանը տարակուսած է այն հանգամանքից, որ ՓՄՁ զարգացման խորհրդի այսօրվա նիստին քննարկված հարցերը, իր ձեւակերպմամբ, վերաբերել են ամեն ինչին, բայց ոչ փոքր ու միջին ձեռներեցությանը:
«Ես մի քիչ լավ չեմ հասկանում` վարչապետի կարծիքով, հարկային բեռի տակ պիտի ընկնի միայն 90 հազար դոլարից ավելի թանկ մեքենա՞ն, նա այն կարծիքի՞ն է, թե 40 կամ 50 հազար դոլարանոց մեքենան միջին խավն է քշո՞ւմ: Ես ինչ-որ վատ եմ պատկերացնում` սա ի՞նչ կապ ունի փոքր բիզնեսի հետ, երբ ինքը խոսում է ավելացված արժեքի հարկի հաշվանցումների կանոնակարգի մասին, ինքն էլ ասում է` սա վերաբերում է խոշոր բիզնեսին: Ինչո՞ւ ես հավաքել մանր եւ միջին բիզնեսի գործարարներին կամ մասնագետներին եւ ներկայացնում, թե ինչ ես անելու խոշոր բիզնեսի մասով», - «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում ասաց Գալոյանը:
Վերլուծաբանը տարօրինակ է համարում նաեւ վերը նշված տեսքով պրոգրեսիվ հարկի ներմուծումն ու հիմնավորումը:
«Ասում է` մինչեւ այսօր մենք եկամտահարկը հարկում էինք 10 տոկոս եւ 20 տոկոս, հիմա սահմանում ենք 25 տոկոսանոց եկամտահարկ եւ այն մարդկանց համար, ովքեր ունեն 2 միլիոն դրամից ավելի եկամուտ: Անկեղծ ասած, ես չգիտեմ, վարչապետին, բնականաբար, պիտի հետաքրքրեն ամսական 2 միլիոն դրամից ավելի եկամուտ ունեցող մարդիկ, ինձ իրենք հետաքրքիր չեն: Ինձ հետաքրքրում են այն մարդիկ, ում միջին աշխատավարձը մոտ 100 հազար է: Դա է պաշտոնապես հանրապետության միջին աշխատավարձը: Թող բարի լինի, հրապարակի, թե քանի մարդ է Հայաստանում 2 միլիոն դրամից ավելի աշխատավարձ ստանում: Խոսքը մեր նախարարների աշխատավարձը պաշտոնապես 5 անգամ գերազանցող աշխատավարձի մասին է», - ասում է Գալոյանը:
Ըստ տնտեսական վերլուծաբանի` փոքր և միջին ձեռներեցությանն իրապես աջակցելու միայն մեկ ճանապարհ կա` մոնոպոլիաների դեմ պայքարը, մի բան, որ, նրա խոսքով, իշխանությունները երբեք չեն անում:
