Նախագահ Սերժ Սարգսյանի նստավայրի առջեւ ուրբաթ օրը ցույց էին դուրս եկել տարբեր տարիներին բանակում սպանված զինվորների մայրերը:
Նախագահի նստավայրի առջեւ շարք էին կազմել 19-20 տարեկան որդիներին բանակում կորցրած մայրերը, հարազատները, նաեւ` քաղաքացիական ակտիվիստներ, ովքեր պարզել էին մի քանի տասնյակ մահացած զինծառայողների լուսանկարներ: Չնայած մեծաթիվ ոստիկանների առկայությանը, որդեկորույս մայրերին հաջողվեց հատել Բաղրամյան պողոտան եւ մոտենալ նախագահի նստավայրի ճաղավանդակներին: Նրանք այնտեղից կանչում էին երկրի նախագահին, հորդորում դուրս գալ եւ պատասխան տալ իրենց, թե ինչու չեն պատժվում իրենց որդիների սպանության մեղավորները:
Զոհված զինծառայողների մայրերը պնդում էին, որ բանակում իրենց որդիներին սպանել են, մինչդեռ քննչական մարմինը պնդում է, թե նրանք ինքնասպան են եղել: Յուրաքանչյուր ծնող պատմում էր իր որդու սպանության պատմությունը, նրանք իրենց հետ բերել էին նաեւ որդիների դիակների լուսանկարները` տարբեր վնասվածքներով, բռնության հետքերով:
Տարիներ առաջ բանակում զոհված Տիգրան Օհանջանյանի մայրը` Գրետան, ցույց տալով որդու լուսանկարը, հարցում էր` երե տղան էլեկտրահարվելուց է մահացել, ապա ինչո՞ւ որդու մարմնի տարբեր մասերում բռնության հետքեր կան` կապտուկներ ձեռքերի վրա, ոտքերի տակ եւ մարմնի այլ մասերում: Մեկ այլ զինծառայողի` Վալերի Մուրադյանի մայրը` Նանան պատմում էր, որ տղան 2010 թվականին Ղարաբաղի զորամասերից մեկում ականատես է եղել վառելիքի գողությանը եւ մոր վարկածով դա պատճառ է հանդիսացել նրա սպանության համար: (Վալերի Մուրադյանին գտել էին զորամասի պտտաձողից կախված, ընդ որում տղայի հասակը 180 սմ էր, իսկ պտտաձողը 149 սմ):
«Եթե երկրի նախագահը չի ուզում որ այս գործերը բացահայտվեն, ինքը այդքան անզոր է, որ չի ուզում բացահայտվեն, թո'ղ հրաժարական տա: Հերի'ք եղավ ձեռք առնեն մեզ», - ասում էր Վալերի Մուրադյանի մայրը:
«Մարդասպաններին եք պաշտպանում, թո'ղ դուրս գան, մեզ պատասխան տան: Ես ուզում եմ իմանալ, թե ի՞նչ է արել իմ էրեխեն, որ գազանաբար սպանել են, հոշոտել են հայոց բանակում», - ասում էր Տիգրան Օհանջյանի մայրը:
Որդեկորույս մայրերը նշում էին, որ այլեւս իրենց տղաների սպանությունները չբացահայտելու համար մեղավոր են համարում երկրի նախագահին, քանի որ եթե Սերժ Սարգսյանը ուզենա, ապա մեկ հայտարարությամբ կարող է կանխել բանակում կատարվող բռնությունները:
«Ոնց որ երեկ ֆուտբոլի մասին ելույթ էր ունենում, թող ելույթ ունենա` ասի, եթե մի զորամասից մի սպանված զինվոր բերեցին իրենց մայրերին հանձնեցին, ուրեմն զորամասի ողջ սպայական անձնակազմը ձերբակալվելու է ցմահ բանտարկության: Եթե երկրի նախագահը այդ հայտարարությունը անի ու կատարի իր խոստումը, էլ չի լինի սպանություն», - ասում էր Նանան:
Չնայած մայրերի կանչերին, նախագահը դուրս չեկավ նստավայրից: Փոխարենը ցուցարաների մեջ անսպասելիորեն հայտնվեց պաշտպանության փոխնախարար Վլադիմիր Գասպարյանի աշխատակազմի ներկայացուցիչ Վարդան Ղուկասյանը, ով սկսեց համոզել ցուցարարներին իր հետ Ռազմական ոստիկանություն գնալ: Նրա ասելով` այնտեղ են հավաքվել բոլոր կայազորերի քննչական պետերը, ովքեր պատրաստ են լսել մահացած զինծառայողների հարազատներին: Սակայն մայրերը հրաժարվեցին` նշելով, որ իրենք պահանջում են հանդիպում երկրի նախագահի հետ, քանի որ հենց այդ նույն քննիչները ամիսներ, տարիներ շարունակ խաբել են իրենց, իսկ որդիների սպանության գործերը կոծկել: Ծնողները նաեւ հարցնում էին, թե ինչո՞ւ քննիչները որոշեցին հենց այսօր իրենց ընդունել այն բանից հետո, երբ արդեն պարզ դարձավ, որ բողոքի ակցիա է կազմակերպված նախագահի նստավայրի դիմաց:
«Եկեք կատարենք եւս մեկ քայլ, տեսնենք արդյո՞ք մենք սխալ ենք, թե ոչ, որպեսզի հասարակությանը պարզ լինի, որ ոչ մեկ չի փորձում ծածկադմփոց անել եւ արյուն մխսել», - ծնողներին համոզում էր Ղուկասյանը, սակայն ծնողները անհողդողդ մնացին;
Ղուկասյանը թեեւ առաջարկում էր եւս մեկ քայլ անել, բայց միեւնույն ժամանակ պնդում էր, որ իրենք արդեն բացահայտել են տվյալ զինծառայողների մահվան դեպքերը: Այս հայտարարությունը, սակայն, էլ ավելի վրդովվեցրեց մայրերին:
«Այս հարցը պիտի նախագահի շենքում լուծվի, թո'ղ ընդունի մեզ նախագահը: Ես չեմ հանգստանա, իմ էրեխեն չկա, իրա սպանողն էլ պիտի չլինի, վե'րջ, որ չշարունակվեն այս սպանությունները, որ էլ ոչ մի մայր իմ օրը չընկնի», - ասում էր Նանան:
Տեսնելով, որ ծնողները անդրդվելի են, պաշտպանության փոխնախարարի ներկայացուցիչը թեժ վեճից հետո հեռացավ:
Մահացած զինծառայողների ծնողներին նախագահի նստավայրում ոչ ոք չընդունեց, նրանք էլ հեռացան` խոստանալով կրկին վերադառնալ:
Իսկ մինչ այդ բանակում զոհերի թիվը աճում է. երեկ կրկին զինծառայող է սպանվել: Ինչպես «Ազատություն» ռադիոկայանին փոխանցեցին քննչական ծառայությունից, Իջեւանի զորամասերից մեկում 21-ամյա ժամկետային զինծառայող Արամ Մելիքյանը իրենց ամրակցված ինքնաձիգը մաքրելիս, ինքն իրեն հրազենային վիրավորում է հասցրել որովայնի շրջանում եւ մահացել: Փաստի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով: Վերջին 5 օրերի ընթացքում բանակում սպանվել է արդեն 3 զինծառայող:
Նախագահի նստավայրի առջեւ շարք էին կազմել 19-20 տարեկան որդիներին բանակում կորցրած մայրերը, հարազատները, նաեւ` քաղաքացիական ակտիվիստներ, ովքեր պարզել էին մի քանի տասնյակ մահացած զինծառայողների լուսանկարներ: Չնայած մեծաթիվ ոստիկանների առկայությանը, որդեկորույս մայրերին հաջողվեց հատել Բաղրամյան պողոտան եւ մոտենալ նախագահի նստավայրի ճաղավանդակներին: Նրանք այնտեղից կանչում էին երկրի նախագահին, հորդորում դուրս գալ եւ պատասխան տալ իրենց, թե ինչու չեն պատժվում իրենց որդիների սպանության մեղավորները:
Զոհված զինծառայողների մայրերը պնդում էին, որ բանակում իրենց որդիներին սպանել են, մինչդեռ քննչական մարմինը պնդում է, թե նրանք ինքնասպան են եղել: Յուրաքանչյուր ծնող պատմում էր իր որդու սպանության պատմությունը, նրանք իրենց հետ բերել էին նաեւ որդիների դիակների լուսանկարները` տարբեր վնասվածքներով, բռնության հետքերով:
Տարիներ առաջ բանակում զոհված Տիգրան Օհանջանյանի մայրը` Գրետան, ցույց տալով որդու լուսանկարը, հարցում էր` երե տղան էլեկտրահարվելուց է մահացել, ապա ինչո՞ւ որդու մարմնի տարբեր մասերում բռնության հետքեր կան` կապտուկներ ձեռքերի վրա, ոտքերի տակ եւ մարմնի այլ մասերում: Մեկ այլ զինծառայողի` Վալերի Մուրադյանի մայրը` Նանան պատմում էր, որ տղան 2010 թվականին Ղարաբաղի զորամասերից մեկում ականատես է եղել վառելիքի գողությանը եւ մոր վարկածով դա պատճառ է հանդիսացել նրա սպանության համար: (Վալերի Մուրադյանին գտել էին զորամասի պտտաձողից կախված, ընդ որում տղայի հասակը 180 սմ էր, իսկ պտտաձողը 149 սմ):
«Եթե երկրի նախագահը չի ուզում որ այս գործերը բացահայտվեն, ինքը այդքան անզոր է, որ չի ուզում բացահայտվեն, թո'ղ հրաժարական տա: Հերի'ք եղավ ձեռք առնեն մեզ», - ասում էր Վալերի Մուրադյանի մայրը:
«Մարդասպաններին եք պաշտպանում, թո'ղ դուրս գան, մեզ պատասխան տան: Ես ուզում եմ իմանալ, թե ի՞նչ է արել իմ էրեխեն, որ գազանաբար սպանել են, հոշոտել են հայոց բանակում», - ասում էր Տիգրան Օհանջյանի մայրը:
Որդեկորույս մայրերը նշում էին, որ այլեւս իրենց տղաների սպանությունները չբացահայտելու համար մեղավոր են համարում երկրի նախագահին, քանի որ եթե Սերժ Սարգսյանը ուզենա, ապա մեկ հայտարարությամբ կարող է կանխել բանակում կատարվող բռնությունները:
«Ոնց որ երեկ ֆուտբոլի մասին ելույթ էր ունենում, թող ելույթ ունենա` ասի, եթե մի զորամասից մի սպանված զինվոր բերեցին իրենց մայրերին հանձնեցին, ուրեմն զորամասի ողջ սպայական անձնակազմը ձերբակալվելու է ցմահ բանտարկության: Եթե երկրի նախագահը այդ հայտարարությունը անի ու կատարի իր խոստումը, էլ չի լինի սպանություն», - ասում էր Նանան:
Չնայած մայրերի կանչերին, նախագահը դուրս չեկավ նստավայրից: Փոխարենը ցուցարաների մեջ անսպասելիորեն հայտնվեց պաշտպանության փոխնախարար Վլադիմիր Գասպարյանի աշխատակազմի ներկայացուցիչ Վարդան Ղուկասյանը, ով սկսեց համոզել ցուցարարներին իր հետ Ռազմական ոստիկանություն գնալ: Նրա ասելով` այնտեղ են հավաքվել բոլոր կայազորերի քննչական պետերը, ովքեր պատրաստ են լսել մահացած զինծառայողների հարազատներին: Սակայն մայրերը հրաժարվեցին` նշելով, որ իրենք պահանջում են հանդիպում երկրի նախագահի հետ, քանի որ հենց այդ նույն քննիչները ամիսներ, տարիներ շարունակ խաբել են իրենց, իսկ որդիների սպանության գործերը կոծկել: Ծնողները նաեւ հարցնում էին, թե ինչո՞ւ քննիչները որոշեցին հենց այսօր իրենց ընդունել այն բանից հետո, երբ արդեն պարզ դարձավ, որ բողոքի ակցիա է կազմակերպված նախագահի նստավայրի դիմաց:
«Եկեք կատարենք եւս մեկ քայլ, տեսնենք արդյո՞ք մենք սխալ ենք, թե ոչ, որպեսզի հասարակությանը պարզ լինի, որ ոչ մեկ չի փորձում ծածկադմփոց անել եւ արյուն մխսել», - ծնողներին համոզում էր Ղուկասյանը, սակայն ծնողները անհողդողդ մնացին;
Ղուկասյանը թեեւ առաջարկում էր եւս մեկ քայլ անել, բայց միեւնույն ժամանակ պնդում էր, որ իրենք արդեն բացահայտել են տվյալ զինծառայողների մահվան դեպքերը: Այս հայտարարությունը, սակայն, էլ ավելի վրդովվեցրեց մայրերին:
«Այս հարցը պիտի նախագահի շենքում լուծվի, թո'ղ ընդունի մեզ նախագահը: Ես չեմ հանգստանա, իմ էրեխեն չկա, իրա սպանողն էլ պիտի չլինի, վե'րջ, որ չշարունակվեն այս սպանությունները, որ էլ ոչ մի մայր իմ օրը չընկնի», - ասում էր Նանան:
Տեսնելով, որ ծնողները անդրդվելի են, պաշտպանության փոխնախարարի ներկայացուցիչը թեժ վեճից հետո հեռացավ:
Մահացած զինծառայողների ծնողներին նախագահի նստավայրում ոչ ոք չընդունեց, նրանք էլ հեռացան` խոստանալով կրկին վերադառնալ:
Իսկ մինչ այդ բանակում զոհերի թիվը աճում է. երեկ կրկին զինծառայող է սպանվել: Ինչպես «Ազատություն» ռադիոկայանին փոխանցեցին քննչական ծառայությունից, Իջեւանի զորամասերից մեկում 21-ամյա ժամկետային զինծառայող Արամ Մելիքյանը իրենց ամրակցված ինքնաձիգը մաքրելիս, ինքն իրեն հրազենային վիրավորում է հասցրել որովայնի շրջանում եւ մահացել: Փաստի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով: Վերջին 5 օրերի ընթացքում բանակում սպանվել է արդեն 3 զինծառայող: