Հայաստանի իշխանությունները մարտի 1-2-ի ողբերգության վերքերը ապաքինելուն ուղղված որոշ դրական քայլեր կատարել են, սակայն մի շարք հարցեր մինչեւ հիմա լուրջ մտահոգությունների տեղիք են տալիս: Այդ մասին «Ազատություն» ռադիոկայանի հայկական ծառայությանը տված բացառիկ հարցազրույցում ասաց Միացյալ Նահանգների փոխպետքարտուղարի օգնական Մեթյու Բրայզան:
«Մասնավորապես, Միացյալ Նահանգները մտահոգված է, որ մինչեւ հիմա կան քաղաքական մեղադրանքների կամ ենթադրյալ հանցագործությունների համար կալանավորվածներ, ամբողջությամբ չի վերականգնվել ազատ կերպով ցույցեր եւ երթեր անցկացնելու մարդկանց իրավունքը, մեզ նաեւ մտահոգում է իշխանությունների եւ ընդդիմության միջեւ առկա անջրպետը: Դրական քայլերից, անշուշտ, կարելի է նշել այն, որ ընդդիմությանը ավելի շատ տեղ է հատկացվում հանրային հեռուստատեսության եթերում, հուսով ենք, որ այդ շատ դրական քայլը այսուհետ ավելի կանոնակարգված կլինի: Մենք ուրախ ենք, որ մարտի 1-2-ի իրադարձություններն ուսումնասիրող խորհրդարանական հանձնաժողովն աշխատում է: Թերեւս ավելի լավ կլիներ, եթե ընդդիմությունը մասնակցեր այդ հետաքննությանը եւ, հուսով ենք, կառավարությանը կհաջողվի համոզել ընդդիմությանը` միանալ այդ աշխատանքներին», - հայտարարեց ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետը:
Ապրիլի 9-ին` Սերժ Սարգսյանի երդմնակալության օրը «Ազատություն» ռադիոկայանի հարցազրույցում Մեթյու Բրայզան նշել էր, թե մարտի 1-ի իրադարձությունները աննախադեպ էին, եւ դրամատիկ քայլեր են անհրաժեշտ, որպեսզի Հայաստանում վերականգնվի վստահությունը, որ երկիրը շարժվում է ճիշտ ուղղությամբ: Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման 100-րդ օրը Մեթյու Բրայզան դժվարացավ դրանք դրամատիկ գնահատել. - «Չեմ կարծում, թե Հայաստանը հիմա դրամատիկ փոփոխությունների փուլում է, բայց որոշ դրական փոփոխությունների ականատեսը դառնում ենք, ուղղությունը փոխվել է, եւ դա շատ ավելի լավ է: Ինչպես արդեն նշեցի, հունիս-հուլիսին ընդդմությանը հաջողվեց մի քանի հանրահավաք անցկացնել, որոնց իշխանությունը չփորձեց միջամտել: Բացի այդ, առաջընթաց է նկատվում նաեւ տնտեսական բարեփոխումների ոլորտում. մաքսային, հարկային վարչարարություն, ընդհանրապես` տնտեսությունում օրենքի գերակայության հաստատմանն ուղղված քայլեր: Սրանք կարեւոր քայլեր են, միգուցե` ոչ դրամատիկ, սակայն գործընթացի թափն ու շարունակականությունը պահպանելու տպավորություն ստեղծող»:
Այդուամենայնիվ, կարելի՞ է ասել, որ Հայաստանը վերադառնում է ժողովրդավարության ուղի, որից շեղվել էր նախագահական ընտրություններից եւ դրանց հետեւած ողբերգական իրադարձություններից հետո: «Ինձ թվում է, նախագահ Սարգսյանը հասկանում է երկրի առջեւ ծառացած մարտահրավերները, եւ թե որ խնդիրներն են ավելի շատ աշխատանք պահանջում: Մենք տեսել ենք որոշ ուղղություններով նրա կատարած քայլերը եւ բարձր ենք գնահատում դրանք: Նույնը կարելի է ասել նաեւ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի մասին», - ասաց ԱՄՆ-ի փոխպետքարտուղարի օգնականը:
Նրա խոսքով` ամենահոռետես փորձագետներն ու վերլուծաբանները Հայաստանում կարող են ասել, թե Սերժ Սարգսյանը ոչինչ չի անում եւ անհրաժեշտ է իրական առաջընթաց: «Այստեղ` Վաշինգտոնում մեզ ամենից շատ, թերեւս, մտահոգում են մարտի 1-2-ի իրադարձությունների համար մեղադրվող ընդդիմադիր ակտիվիստների դատավարությունները, հատկապես` ներկայացվող ապացույցները, որոնք, հաճախ, պարզապես համոզիչ չեն: Եվ իհարկե, մեզ անհանգստացնում է ձերբակալված քաղաքական գործիչների եւ նրանց կողմնակիցների քանակը: Հենց այս խնդիրների պատճառով էլ հնարավոր չէ խոսել Հայաստանում ժողովրդավարության նախկին թափի վերականգնման մասին», - փաստեց ամերիկացի դիվանագետը:
Ավելին, ասում է Մեթյու Բրայզան, հենց այս մտահոգությունների պատճառով էլ «Հազարամյակի մարտահրավեր» կորպորացիան առայժմ չի շտապում վերականգնել շուրջ 236 միլիոն դոլարի ծրագիրը: Ըստ նրա, կորպորացիայի տնօրենների խորհուրդը շարունակում է ուշադիր հետեւել հայաստանյան զարգացումներին եւ այս հարցին կրկին անդրադառնալու է սեպտեմբերին. այդ ժամանակ էլ պարզ կդառնա` շարունակվելո՞ւ է ծրագրի իրականացումը, թե՞ վերջնականապես դադարեցվելու է:
Օրերս «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում Մեթյու Բրայզան խոսել էր նաեւ հայ - թուրքական հարաբերությունների եւ դրանց բարելավման ուղղությամբ Սերժ Սարգսյանի` Մոսկվայում արած առաջարկությունների մասին, շեշտելով, թե երկկողմ հարաբերությունների հաստատմանն ուղղված ջանքեր գործադրում են ե’ւ Երեւանը, ե’ւ Անկարան:
«Նախագահ Սարգսյանը խիզախ քայլ կատարեց` նախագահ Գյուլին Երեւան հրավիրելով եւ պատմաբանների հանձնաժողով ստեղծելու մասին խոսելով, ինչի համար քննադատության արժանացավ քաղաքական գործիչների կողմից, այդ թվում նրանց, ովքեր երկու տարի առաջ նույն քայլերն էին առաջարկում կատարել: Եթե այդ առաջարկները կարեւոր էին այն ժամանակ, ապա ինչո՞ւ հիմա կորցրին իրենց կարեւորությունը: Իհարկե, ես չեմ կարող խոսել նախագահ Գյուլի կամ Թուրքիայի կառավարության անունից, սակայն Միացյալ Նահանգները հուսով է, որ Գյուլը կօգտվի այդ ոսկյա հնարավորությունից», - ասել էր Մեթյու Բրայզան:
Էմիլ Դանիելյան եւ Ռուբեն Մելոյան
«Մասնավորապես, Միացյալ Նահանգները մտահոգված է, որ մինչեւ հիմա կան քաղաքական մեղադրանքների կամ ենթադրյալ հանցագործությունների համար կալանավորվածներ, ամբողջությամբ չի վերականգնվել ազատ կերպով ցույցեր եւ երթեր անցկացնելու մարդկանց իրավունքը, մեզ նաեւ մտահոգում է իշխանությունների եւ ընդդիմության միջեւ առկա անջրպետը: Դրական քայլերից, անշուշտ, կարելի է նշել այն, որ ընդդիմությանը ավելի շատ տեղ է հատկացվում հանրային հեռուստատեսության եթերում, հուսով ենք, որ այդ շատ դրական քայլը այսուհետ ավելի կանոնակարգված կլինի: Մենք ուրախ ենք, որ մարտի 1-2-ի իրադարձություններն ուսումնասիրող խորհրդարանական հանձնաժողովն աշխատում է: Թերեւս ավելի լավ կլիներ, եթե ընդդիմությունը մասնակցեր այդ հետաքննությանը եւ, հուսով ենք, կառավարությանը կհաջողվի համոզել ընդդիմությանը` միանալ այդ աշխատանքներին», - հայտարարեց ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետը:
Ապրիլի 9-ին` Սերժ Սարգսյանի երդմնակալության օրը «Ազատություն» ռադիոկայանի հարցազրույցում Մեթյու Բրայզան նշել էր, թե մարտի 1-ի իրադարձությունները աննախադեպ էին, եւ դրամատիկ քայլեր են անհրաժեշտ, որպեսզի Հայաստանում վերականգնվի վստահությունը, որ երկիրը շարժվում է ճիշտ ուղղությամբ: Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման 100-րդ օրը Մեթյու Բրայզան դժվարացավ դրանք դրամատիկ գնահատել. - «Չեմ կարծում, թե Հայաստանը հիմա դրամատիկ փոփոխությունների փուլում է, բայց որոշ դրական փոփոխությունների ականատեսը դառնում ենք, ուղղությունը փոխվել է, եւ դա շատ ավելի լավ է: Ինչպես արդեն նշեցի, հունիս-հուլիսին ընդդմությանը հաջողվեց մի քանի հանրահավաք անցկացնել, որոնց իշխանությունը չփորձեց միջամտել: Բացի այդ, առաջընթաց է նկատվում նաեւ տնտեսական բարեփոխումների ոլորտում. մաքսային, հարկային վարչարարություն, ընդհանրապես` տնտեսությունում օրենքի գերակայության հաստատմանն ուղղված քայլեր: Սրանք կարեւոր քայլեր են, միգուցե` ոչ դրամատիկ, սակայն գործընթացի թափն ու շարունակականությունը պահպանելու տպավորություն ստեղծող»:
Այդուամենայնիվ, կարելի՞ է ասել, որ Հայաստանը վերադառնում է ժողովրդավարության ուղի, որից շեղվել էր նախագահական ընտրություններից եւ դրանց հետեւած ողբերգական իրադարձություններից հետո: «Ինձ թվում է, նախագահ Սարգսյանը հասկանում է երկրի առջեւ ծառացած մարտահրավերները, եւ թե որ խնդիրներն են ավելի շատ աշխատանք պահանջում: Մենք տեսել ենք որոշ ուղղություններով նրա կատարած քայլերը եւ բարձր ենք գնահատում դրանք: Նույնը կարելի է ասել նաեւ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի մասին», - ասաց ԱՄՆ-ի փոխպետքարտուղարի օգնականը:
Նրա խոսքով` ամենահոռետես փորձագետներն ու վերլուծաբանները Հայաստանում կարող են ասել, թե Սերժ Սարգսյանը ոչինչ չի անում եւ անհրաժեշտ է իրական առաջընթաց: «Այստեղ` Վաշինգտոնում մեզ ամենից շատ, թերեւս, մտահոգում են մարտի 1-2-ի իրադարձությունների համար մեղադրվող ընդդիմադիր ակտիվիստների դատավարությունները, հատկապես` ներկայացվող ապացույցները, որոնք, հաճախ, պարզապես համոզիչ չեն: Եվ իհարկե, մեզ անհանգստացնում է ձերբակալված քաղաքական գործիչների եւ նրանց կողմնակիցների քանակը: Հենց այս խնդիրների պատճառով էլ հնարավոր չէ խոսել Հայաստանում ժողովրդավարության նախկին թափի վերականգնման մասին», - փաստեց ամերիկացի դիվանագետը:
Ավելին, ասում է Մեթյու Բրայզան, հենց այս մտահոգությունների պատճառով էլ «Հազարամյակի մարտահրավեր» կորպորացիան առայժմ չի շտապում վերականգնել շուրջ 236 միլիոն դոլարի ծրագիրը: Ըստ նրա, կորպորացիայի տնօրենների խորհուրդը շարունակում է ուշադիր հետեւել հայաստանյան զարգացումներին եւ այս հարցին կրկին անդրադառնալու է սեպտեմբերին. այդ ժամանակ էլ պարզ կդառնա` շարունակվելո՞ւ է ծրագրի իրականացումը, թե՞ վերջնականապես դադարեցվելու է:
Օրերս «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում Մեթյու Բրայզան խոսել էր նաեւ հայ - թուրքական հարաբերությունների եւ դրանց բարելավման ուղղությամբ Սերժ Սարգսյանի` Մոսկվայում արած առաջարկությունների մասին, շեշտելով, թե երկկողմ հարաբերությունների հաստատմանն ուղղված ջանքեր գործադրում են ե’ւ Երեւանը, ե’ւ Անկարան:
«Նախագահ Սարգսյանը խիզախ քայլ կատարեց` նախագահ Գյուլին Երեւան հրավիրելով եւ պատմաբանների հանձնաժողով ստեղծելու մասին խոսելով, ինչի համար քննադատության արժանացավ քաղաքական գործիչների կողմից, այդ թվում նրանց, ովքեր երկու տարի առաջ նույն քայլերն էին առաջարկում կատարել: Եթե այդ առաջարկները կարեւոր էին այն ժամանակ, ապա ինչո՞ւ հիմա կորցրին իրենց կարեւորությունը: Իհարկե, ես չեմ կարող խոսել նախագահ Գյուլի կամ Թուրքիայի կառավարության անունից, սակայն Միացյալ Նահանգները հուսով է, որ Գյուլը կօգտվի այդ ոսկյա հնարավորությունից», - ասել էր Մեթյու Բրայզան:
Էմիլ Դանիելյան եւ Ռուբեն Մելոյան