«Հայաստանը եւ Թուրքիան մի քայլ եւս արեցին իրենց հարաբերությունների հետագա բարելավման ճանապարհին», «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ Նյու Յորքից հեռախոսազրույցի ընթացքում այսպես գնահատեց Թուրքիայի արտգործնախարարի հետ հանդիպումը ՀՀ արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը: Սակայն նա զերծ մնաց հայ-թուրքիական սահմանի մոտալուտ բացման հնարավորության մասին հայտարարություններից:
«Ընդհանուր առմամբ, դրական եմ գնահատում զուտ գործընթացի առումով, - ասաց պարոն Օսկանյանը՝ ավելացնելով, - Այս պահին որեւէ գործնական արդյունք չունեմ հայտնելու, բայց գործընթացը դրական եմ գնահատում, եւ այս հանդիպումն այս պորցեսի մեջ կարեւոր հանգամանք եմ համարում: Մենք ընդհանուր նպատակների իրականացման առումով ճիշտ ճանապարհի վրա ենք»:
Վարդան Օսկանյանը չցանկացավ ներկայացնել հանդիպման մանրամասները, նշելով միայն, որ սա անցած մայիս Մադրիդում կայացած երկու նախարարների հանդիպման շարունակությունն էր:
Այս հանդիպումը մեծացնում է հույսերը, որ Թուրքիայի կողմից Հայաստանի շրջափակումը՝ կապված Ղարաբաղյան պատերազմի հետ, կարող է վերացվել: Որոշ վերլուծաբանների կանխատեսումներով, հնարավոր է, որ Անկարան արդեն այս տարի որոշի բացել Հայաստանի հետ սահմանը: Սակայն Թուրքիան դեռեւս չի համաձայնում այդ քայլին, քանի որ դրան դեմ է տարածաշրջանում վերջինիս ամենասերտ դաշնակիցը՝ Ադրբեջանը:
Հայաստանի քաղաքական գործիչները, ովքեր գտնում են, որ առեւտրաշրջանառությունը Թուրքիայի հետ կարող է տնտեսապես շահեկան լինել երկու երկրների համար, թերահավատություն են արտահայտում Անկարայի ադրբեջանամետ քաղաքականության մեջ շրջադարձի հնարավորության առումով:
Ըստ Օսկանյանի, երկու կողմերի այժմ փորձում են իրենց կապերը նորմալացնել «փոքր քայլերով»:
Ղարաբաղի չլուծված հակամարտությունը որպես հայ֊ թուրքական հարաբերությունների բարելավման հիմնական խոչընդոտ, նույնպես շոշափվեց Օսկանյան - Գ֊յուլ հանդիպման ընթացքում : Օսկանյանն ասաց, որ երկու նախարարները քննարկել են այդ հարցը՝ Ադրբեջանում կայանալիք նախագահի ընտրությունների եւ«դրանց հնարավոր արդյունքների» լույսի ներքո: Նա ասաց, որ իրենք խոսել են նաեւ տարածաշրջանային խնդիրների, մասնավորապես Իրաքի իրադրության եւ այնտեղ հետպատերազմյան վերականգնման շրջանում Թուրքիայի ռազմական մասնակցության մասին:
Ղարաբաղի հարցը Վարդան Օսկանյանի՝ հինգշաբթի ավելի վաղ, ՄԱԿ֊ի գլխավոր Ասամբլեայի 58֊րդ նստաշրջանում արտասանած ելույթի գլխավոր թեմաներից էր: Նա հերքեց նախորդ օրն Ադրբեջանի վարչապետ Իլհամ Ալիեւի հնչեցրած մեղադրանքները՝ «ահաբեկչության» եւ«ագրեսիայի» շուրջ:
«Իսկապես, ադրբեջանցիները զոհ են, բայց զոհ են սեփական ագրեսիայի», ասել է նա: «Նրանք միակողմանիորեն սկսեցին պատերազմը: Նրանք սկսեցին կոտորել հայերին՝ Ադրբեջանի քաղաքներում բնակվող քաղաքացիներին, Սումգայիթում, Բաքվում, Գյանջայում…Դրան հետեւած պատերազմը փոխեց աշխարհը հայերի երկու սերնդի համար, որոնք երբեւէ չեն ապրել ադրբեջանական իշխանության ներքո»:
Նա նշել է, որ Բաքվին չի հաջողվի ծնկի բերել Հայաստանն՝ իր նավթային ռեսուրսներով եւ տնտեսական շրջափակումը շարունակելով:
Աննա Կարապետյան, Երեւան
«Ընդհանուր առմամբ, դրական եմ գնահատում զուտ գործընթացի առումով, - ասաց պարոն Օսկանյանը՝ ավելացնելով, - Այս պահին որեւէ գործնական արդյունք չունեմ հայտնելու, բայց գործընթացը դրական եմ գնահատում, եւ այս հանդիպումն այս պորցեսի մեջ կարեւոր հանգամանք եմ համարում: Մենք ընդհանուր նպատակների իրականացման առումով ճիշտ ճանապարհի վրա ենք»:
Վարդան Օսկանյանը չցանկացավ ներկայացնել հանդիպման մանրամասները, նշելով միայն, որ սա անցած մայիս Մադրիդում կայացած երկու նախարարների հանդիպման շարունակությունն էր:
Այս հանդիպումը մեծացնում է հույսերը, որ Թուրքիայի կողմից Հայաստանի շրջափակումը՝ կապված Ղարաբաղյան պատերազմի հետ, կարող է վերացվել: Որոշ վերլուծաբանների կանխատեսումներով, հնարավոր է, որ Անկարան արդեն այս տարի որոշի բացել Հայաստանի հետ սահմանը: Սակայն Թուրքիան դեռեւս չի համաձայնում այդ քայլին, քանի որ դրան դեմ է տարածաշրջանում վերջինիս ամենասերտ դաշնակիցը՝ Ադրբեջանը:
Հայաստանի քաղաքական գործիչները, ովքեր գտնում են, որ առեւտրաշրջանառությունը Թուրքիայի հետ կարող է տնտեսապես շահեկան լինել երկու երկրների համար, թերահավատություն են արտահայտում Անկարայի ադրբեջանամետ քաղաքականության մեջ շրջադարձի հնարավորության առումով:
Ըստ Օսկանյանի, երկու կողմերի այժմ փորձում են իրենց կապերը նորմալացնել «փոքր քայլերով»:
Ղարաբաղի չլուծված հակամարտությունը որպես հայ֊ թուրքական հարաբերությունների բարելավման հիմնական խոչընդոտ, նույնպես շոշափվեց Օսկանյան - Գ֊յուլ հանդիպման ընթացքում : Օսկանյանն ասաց, որ երկու նախարարները քննարկել են այդ հարցը՝ Ադրբեջանում կայանալիք նախագահի ընտրությունների եւ«դրանց հնարավոր արդյունքների» լույսի ներքո: Նա ասաց, որ իրենք խոսել են նաեւ տարածաշրջանային խնդիրների, մասնավորապես Իրաքի իրադրության եւ այնտեղ հետպատերազմյան վերականգնման շրջանում Թուրքիայի ռազմական մասնակցության մասին:
Ղարաբաղի հարցը Վարդան Օսկանյանի՝ հինգշաբթի ավելի վաղ, ՄԱԿ֊ի գլխավոր Ասամբլեայի 58֊րդ նստաշրջանում արտասանած ելույթի գլխավոր թեմաներից էր: Նա հերքեց նախորդ օրն Ադրբեջանի վարչապետ Իլհամ Ալիեւի հնչեցրած մեղադրանքները՝ «ահաբեկչության» եւ«ագրեսիայի» շուրջ:
«Իսկապես, ադրբեջանցիները զոհ են, բայց զոհ են սեփական ագրեսիայի», ասել է նա: «Նրանք միակողմանիորեն սկսեցին պատերազմը: Նրանք սկսեցին կոտորել հայերին՝ Ադրբեջանի քաղաքներում բնակվող քաղաքացիներին, Սումգայիթում, Բաքվում, Գյանջայում…Դրան հետեւած պատերազմը փոխեց աշխարհը հայերի երկու սերնդի համար, որոնք երբեւէ չեն ապրել ադրբեջանական իշխանության ներքո»:
Նա նշել է, որ Բաքվին չի հաջողվի ծնկի բերել Հայաստանն՝ իր նավթային ռեսուրսներով եւ տնտեսական շրջափակումը շարունակելով:
Աննա Կարապետյան, Երեւան