Խորհրդարանը այսօր ավարտեց Մարդու իրավունքների եւ հիմնարար ազատությունների եվրոպական կոնվենցիայի առաջին, հինգերորդ եւ յոթերորդ արձանագրությունների քննարկումը, եւ գրեթե կասկած չկա, որ վաղը սպասվող քվեարկությամբ Հայաստանի Ազգային Ժողովը կվավերացնի դրանք: Վավերացման ներկայացված փաստաթուղթը չվավերացնելու որեւէ կոչ կամ հորդոր այսօրվա քննարկմանը չհնչեց նիստերի դահլիճում:
Եվրախորհրդին անդամակցությամբ Հայաստանի ստանձնած պարտավորությունների մեջ մտնող այս փաստաթուղթը քվեարկության կդրվի ընդամենը մեկ վերապահումով, որն արել է Հայաստանի կառավարությունը եւ՝ ընդունելի է համարել Եվրախորհուրդը:
Ըստ Կոնվենցիայի դրույթներից մեկի, ձերբակալված կամ կալանավորված յուրաքանչյուր ոք անհապաղ պետք է տարվի դատական իշխանության ներկայացուցչի մոտ, երաշխիքի դեպքում՝ ազատ արձակվի մինչեւ դատավճիռ, դատավարությունը պետք է ավարտվի ողջամիտ ժամկետում:
Ընդունելի համարելով այս մոտեցումը, Հայաստանի կառավարությունը պնդում է, որ այն չտարածվի զինված ուժերի կարգապահական կանոնադրության վրա, որով կարգապահական տույժի ենթարկելու կոնկրետ կարգ է սահմանված ժամկետային ծառայության զինվորների եւ սերժանտների համար:
Վավերացման ներկայացված առաջին արձանագրությունը վերաբերում է սեփականության, կրթության եւ ազատ ընտրության, չորրորդը՝ պարտքի համար ազատազրկումը, օտարերկրացիների կոլեկտիվ արտաքսումը արգելելուն: Յոթերորդը՝ օտարերկրացիների արտաքսման հետ կապված երաշխիքներին, սխալ դատապարտման դեպքում փոխհատուցում տրամադրելուն, նույն հանցագործության համար կրկին անգամ չդատվելու եւ չպատժվելու իրավունքին:
Մահապատժի վերացմանն առնչվող՝ Կոնվենցիայի վեցերորդ արձանագրությունը խորհրդարանի վավերացմանը կներկայացվի միայն այն բանից հետո, երբ քրեական օրենսգրքի փոփոխությամբ առավելագույն պատիժ կսահմանվի ցմահ բանտարկությունը: Գործող օրենսգրքով մահապատժից հետո առավելագույնը 15 տարվա ազատազրկումն է:
Ազգային Ժողովի նախագահ Արմեն Խաչատրյանի հարցին, թե վավերացման ներկայացված մասում կա՞ն դրույթներ, որոնք կարող են անմիջական ազդեցություն ունենալ «Հոկտեմբերի 27»-ի դատավարության վրա, արտաքին հարաբերությունների հաձնաժողովի նախագահ Հովհաննես Հովհաննիսյանը հավաստիացրեց, որ այդպիսիք չկան:
Պատգամավոր Շավարշ Քոչարյանը իր ելույթում ասաց, թե կասկած չունի, որ Ազգային Ժողովը կվավերացնի Կոնվենցիան, կասկած, սակայն, ունի, թե վեցերորդ արձանագրության առանձին վավերացման բերելը կարող է վտանգել արձանագրության վավերացումը:
«Այս կոնվենցիայի քաղաքական նշանակությունն այն է, որ գոնե օրենսդրական մակարդակում մենք հռչակում ենք, թե ուր է գնում երկիրը», - ասաց «Օրինաց Երկիր» խմբակցության ղեկավար Արթուր Բաղդասարյանը:
Եվ ամենակարեւորը, որ ողջունեցին բոլոր ելույթ ունեցողները՝ Կոնվենցիան վավերացնելուց հետո Հայաստանի ցանկացած քաղաքացի, խումբ, կազմակերպություն իրավունք կունենա դիմելու Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան՝ երկրի դատական բոլոր հնարավորությունները սպառելուց հետո:
Ռուզան Խաչատրյան, Երեւան
Եվրախորհրդին անդամակցությամբ Հայաստանի ստանձնած պարտավորությունների մեջ մտնող այս փաստաթուղթը քվեարկության կդրվի ընդամենը մեկ վերապահումով, որն արել է Հայաստանի կառավարությունը եւ՝ ընդունելի է համարել Եվրախորհուրդը:
Ըստ Կոնվենցիայի դրույթներից մեկի, ձերբակալված կամ կալանավորված յուրաքանչյուր ոք անհապաղ պետք է տարվի դատական իշխանության ներկայացուցչի մոտ, երաշխիքի դեպքում՝ ազատ արձակվի մինչեւ դատավճիռ, դատավարությունը պետք է ավարտվի ողջամիտ ժամկետում:
Ընդունելի համարելով այս մոտեցումը, Հայաստանի կառավարությունը պնդում է, որ այն չտարածվի զինված ուժերի կարգապահական կանոնադրության վրա, որով կարգապահական տույժի ենթարկելու կոնկրետ կարգ է սահմանված ժամկետային ծառայության զինվորների եւ սերժանտների համար:
Վավերացման ներկայացված առաջին արձանագրությունը վերաբերում է սեփականության, կրթության եւ ազատ ընտրության, չորրորդը՝ պարտքի համար ազատազրկումը, օտարերկրացիների կոլեկտիվ արտաքսումը արգելելուն: Յոթերորդը՝ օտարերկրացիների արտաքսման հետ կապված երաշխիքներին, սխալ դատապարտման դեպքում փոխհատուցում տրամադրելուն, նույն հանցագործության համար կրկին անգամ չդատվելու եւ չպատժվելու իրավունքին:
Մահապատժի վերացմանն առնչվող՝ Կոնվենցիայի վեցերորդ արձանագրությունը խորհրդարանի վավերացմանը կներկայացվի միայն այն բանից հետո, երբ քրեական օրենսգրքի փոփոխությամբ առավելագույն պատիժ կսահմանվի ցմահ բանտարկությունը: Գործող օրենսգրքով մահապատժից հետո առավելագույնը 15 տարվա ազատազրկումն է:
Ազգային Ժողովի նախագահ Արմեն Խաչատրյանի հարցին, թե վավերացման ներկայացված մասում կա՞ն դրույթներ, որոնք կարող են անմիջական ազդեցություն ունենալ «Հոկտեմբերի 27»-ի դատավարության վրա, արտաքին հարաբերությունների հաձնաժողովի նախագահ Հովհաննես Հովհաննիսյանը հավաստիացրեց, որ այդպիսիք չկան:
Պատգամավոր Շավարշ Քոչարյանը իր ելույթում ասաց, թե կասկած չունի, որ Ազգային Ժողովը կվավերացնի Կոնվենցիան, կասկած, սակայն, ունի, թե վեցերորդ արձանագրության առանձին վավերացման բերելը կարող է վտանգել արձանագրության վավերացումը:
«Այս կոնվենցիայի քաղաքական նշանակությունն այն է, որ գոնե օրենսդրական մակարդակում մենք հռչակում ենք, թե ուր է գնում երկիրը», - ասաց «Օրինաց Երկիր» խմբակցության ղեկավար Արթուր Բաղդասարյանը:
Եվ ամենակարեւորը, որ ողջունեցին բոլոր ելույթ ունեցողները՝ Կոնվենցիան վավերացնելուց հետո Հայաստանի ցանկացած քաղաքացի, խումբ, կազմակերպություն իրավունք կունենա դիմելու Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան՝ երկրի դատական բոլոր հնարավորությունները սպառելուց հետո:
Ռուզան Խաչատրյան, Երեւան