Մարտակերտում զոհված 20-ամյա ժամկետային զինծառայող, ազգությամբ եզդի Քյարամ Սլոյանին վերահուղարկավորել են: «Ազատության» հետ զրույցում Քյարամի հայրը՝ Քյալաշ Սլոյանը պատմեց, որ տղայի անդամահատված գլուխը երեկ են ստացել, մինչդեռ մարմինը հուղարկավորել էին 7 օր առաջ:
Հայաստանի պաշտպանության նախարարի խոսնակը տեղեկացրեց, որ զինծառայողի գլուխը վերադարձվել է Կարմիր Խաչի միջնորդությամբ: Մինչդեռ Կարմիր Խաչի հայաստանյան ներկայացուցչության ղեկավարը չցանկացավ որևէ մանրամասն փոխանցել, սակայն հաստատեց, որ ապրիլի 8-ին, որպես անկախ միջնորդ, կողմերին աջակցություն են տրամադրել զոհվածների մարմինների որոնման և դուրս բերման համար:
«Ինքն իրա աֆիցերի, իրա ընկերոջ հետ՝ 3-4 հոգի են էլե, չեն թողել, որ առաջ գան, մինչև իրանց պատրոնները պրծել ա, նոր իրանց խփել են: Հրամանատարը վիրավոր ա եղել, իրան ասել ա՝ փախի, ասել ա՝ չէ, ես քեզի չեմ թողի մենակ, ու իրան էլ են խփել, որ պատրոնները պրծել են», - պատմեց հայրը.- «Դիակը բերեցին՝ չէինք իմանում, որ անգլուխ ա: Հետո իմացանք: Շատ ցավալի էր․․․ բայց երեկ էլ գլուխը բերինք անատոմիկից, տարանք, դագաղը հանեցինք, բացեցինք, գլուխը դրեցինք տեղը, թաղեցինք»։
Քյարամի ավագ եղբայրը՝ Համիկը հպարտանում է զինվոր եղբորով, ասում է՝ հերոսաբար է զոհվել: Մարմնի վրա առկա հրազենային վնասվածքներից ենթադրում է՝ մինչև վերջին պահը պայքարել է.- «Որովհետև որտեղ որ իրանք կռվել են, էդտեղից մի «Կամազ»-ից ավել ադրբեջանցու դիակ են հանել։ Բայց մինչև էդ, որ իրանց փամփուշտները վերջացել էր, հրամանատարը նռնակը քաշել էր, որ գերի չընկնեն։ Հրամանատարը մահացել էր, ախպերս էլ վիրավորվել էր ոտից, բայց էդքանից հետո նորից առանց զենք իրանք ուզեցել են բռնեն, որ տանջամահ անեն, գերի վերցնեն։ Չեն կարացել։ Էլի կռիվ է արել, մի հատ ուսից կրակել են, էլի վրեն չեն կարեցել, նոր էրկու հատ սրտին են կրակել։ Վիշտ է մեր մոտ, բայց հպարտ ենք, որովհետև մեր էրեխեն հերոսություն է արել»։
Այսօր Արագածոտնի Արտաշավան գյուղում Քյարամի հոգեհացի արարողությունն էր։ 20-ամյա զինծառայողի նկարը դրված էր հայոց եռագույնի վրա: Նկարի կողքին զինվորի գլխարկն էր, Լեռնային Ղարաբաղի նախագահի կողմից հետմահու տրված «Մարտական ծառայության» մեդալը, նաև լավ ծառայության համար ավելի վաղ ստացված շնորհակալագիրը:
Քյարամի մայրը, ով առայսօր տեղյակ չէ որդու մահվան մանրամասներին, ողբում էր որդու կորուստը, ասում էր «ես որդուս պատերազմ չէի ուղարկել», հետո մի պահ դադարեցնում է ողբը ու հպարտանում Քյարամի փայլուն ծառայությամբ: Մայրը որդու հետ վերջին անգամ ապրիլի 1-ին է խոսել, Քյարամն ասել է՝ դիրքերում է, ամեն ինչ լավ է, չմտածես:
«Ղրկել էի բանակ, երկու ամիս էր մնացել, հո չէի ղրկել պատերազմ բալիս։ Ինքը ուզում էր ծառայել, ուզում էր գար, տունը սարքեր, ասում էր՝ մամա ջան, տունը սարքեմ, ու մեկ էլ դու չաշխատես, քեզի թագուհու պես պահեմ, ըհը, պահեց մորը թագուհու պես»,- լալիս էր մայրը։
17 օրից՝ ապրիլի 27-ին, Քյարամ Սլոյանը պետք է տոներ 20-ամյակը, իսկ հուլիսին ավարտեր զինծառայությունը և վերադառնար հայրենի Արտաշավան: Հայրն ասում է՝ բանակ ուրախությամբ է գնացել, անհամբերությամբ էր սպասում այդ օրվա: Հոր փոխանցմամբ՝ Քյարամը բազմաթիվ երազանքներ ուներ, ու ամենագլխավորը թերևս կիսակառույց տունը ավարտին հասցնելն էր: «Ասում էր՝ կգամ, պապա ջան, դու ու մաման չեք աշխատի, ես ձեզ կպահեմ, ամեն ինչը ես եմ անելու ձեր համար»։
Տունը, որտեղ բնակվում է զինծառայողի բազմանդամ ընտանիքը, ծայրահեղ վատ վիճակում էր, աղյուսապատ մի շինություն՝ խոնավ պատերով, թաց հողե հատակով: Նաև այս վիճակն էր պատճառը, որ Քյարամի հոգեհացի արարողությունը անցկացնում էին հորեղբոր տանը:
Զինծառայողի հորեղբայրն ասում է՝ հայերն ու եզդիները դարերով եղբայրներն են, և հայերին հավասար իրենց հող ու ջրի համար պատրաստ են կռվել ու պայքարել, ապա ցույց է տալիս սպանված Քյարամի տունը, ընդգծելով՝ «երեխան բանակ գնաց էս օջախից».- «Պետությունը թող մտածի, եթե գնահատում են, թող գան էս մարդկանց մի քիչ ձեռ քցեն, տունը կարգավորեն»։
«Դրսից հաստատ լավ ա, ապրում ենք, ինչ արած, էս էլ մեր օջախն է»,- ասում է զինվորի եղբայրը՝ Համիկը։
Քյարամի հայրը՝ Քյալաշը ցույց է տալիս կիսախարխուլ տան ետևի տարածքը, որդին պլաններ ուներ, բարձր թմբի վրա հիմքեր էր փորել, ուզում էր նոր տունը հենց այդ վայրում կառուցել:
«Ասում էր՝ պապ ջան, ես ստեղ պտի իմ համար մի հատ սիրուն տուն սարքեմ։ Ես, ախպերները պտի կիսատ թողածը շարունակենք»,- ասաց հայրը։
Բայց թերևս նոր տուն կառուցելու, խոնավ ու հողե հատակով կացարանից դուրս գալու ծրագիրը էլի կհետաձգվի։ 20-ամյա զինծառայողի հայրը առաջիկա օրերին որպես կամավոր մեկնելու է Ղարաբաղ: Հիշում է՝ 1994-ին մասնակցել է ղարաբաղյան պատերազմին, եղել է Հորադիզում, Ասկերանում, ոտքից վիրավորվել է, մեդալներ ունի: Այժմ ուզում է կռվել հենց այն վայրում, որտեղ որդին է զոհվել:
«Մարտակերտ պտի գնամ, իմ տղեն ընդեղ է զոհվել»,- ասաց Քյալաշը։