Ստամբուլում աշխատող թուրք լրագրող Ֆուլյա Սոյբաշ Իշիկը առաջին անգամ է Երևանում, եկել է փակ սահմանի ու հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին հայաստանցիների կարծիքը լսելու։ Լրագրողն ասում է, որ իրեն Երևանում շատ լավ են դիմավորել, տհաճ միջադեպ է եղել միայն օդանավակայանում։
«Դուք ունեք տոլմա, քյաբաբ, շաուրմա, մեզ մոտ էլ նույն խոհանոցն է։ Եվ տեսեք մեր մաշկի գույնն էլ նույնն է, մենք նման ենք, դրա համար ես այստեղ ինձ լավ եմ զգում, բայց չեմ կարող չասել՝ ինձ օդանավակայանում 14 ժամ պահել են, ոստիկանները ինձ ներս չէին թողնում, քանի որ թուրքական անձնագիր ունեմ, բայց դրանից հետո, երբ արդեն քաղաք եկա, ամեն ինչ լավ էր»,- ասում է նա։
Լրագրողի համար ավելի հեշտ է խոսել հայերի ու թուրքերի ընդհանրություններից, քան սառեցված արձանագրություններից ու գոյություն չունեցող դիվանագիտական հարբերություններից։ Հրանտ Դինքի հիմնադրամի աջակցությամբ Երևան ժամանած թուրք լրագրողների ողջ խմբից միայն նա համաձայնեց զրուցել «Ազատության» հետ, մյուսները բացատրեցին, որ աշխատանքը կարող են կորցնել, եթե անդրադառնան արգելված թեմաների։
Թուրքական Kanal D-ի լրագրող Ֆուլյա Սոյբաշ Իշիկը թուրքերի ու հայերի հարաբերությունների մասին անձնական տեսանկյունից է խոսում։
«Ստամբուլում ես ապրում եմ հայկական փողոցում, որի անունը Քուրթլուշ է, Թուրքիայի հայերը միանգամից տեղը կբերեն։ Շատ հայ ընկերներ ունեմ, նույնիսկ իմ տանտերն է հայ։ Ես գիտեմ՝ ինչ վիճակում են երկու երկրների հարաբերությունները, բայց ուզում եմ ընդգծել՝ երկու ժողովուրդների միջև ոչ մի խնդիր չկա»։
Ֆուլյա Սոյբաշ Իշիկն, այնուամենայնիվ, դարասկզբի իրադարձությունները դժվարանում է ցեղասպանություն անվանել, ասում է՝ այլ բան է սովորել դպրոցում։
«Ես անձամբ հավատում եմ, որ մի բան տեղի է ունեցել, չեմ կարող անվանել ցեղասպանություն, բայց կարող եմ ասել, որ ցավում եմ տեղի ունեցածի համար, իրոք շատ ցավում եմ, թեև ցեղասպանություն ասել չեմ կարող, որովհետև մեր կրթությունը տարբեր է ձեր կրթությունից, մենք դպրոցներում այլ պատմություն ենք սովորում, դուք՝ այլ պատմություն։ Իրոք ցավում եմ, որ հայերը անհետացել են, և երբ Հրանտ Դինքին սպանեցին, ես Թաքսիմի հրապարակում էի, բարձրաձայնում էի, որ մենք բոլորս հայ ենք, եթե դա նշանակություն ունի ձեզ համար»,- ասում է նա։
Լրագրողը կարծում է, որ Հայաստանի հետ բարիդրացիական հարաբերություններ ունենալու հարցում թուրք հասարակությունը երկփեղված է, մի մասը կարծում է, որ պետք է առանց նախապայմանների բացել սահմանն ու հարաբերություններ հաստատել, մյուսները ցանկանում են ամեն ինչ թողնել այնպես, ինչպես կա։
Արևելագետ Վահրամ Տեր-Մաթևոսյանի կարծիքով, թեև թուրքական հասարակության ճնշող մեծամասնությունը 20-րդ դարասկզբի իրադարձությունները ցեղասպանություն չի անվանում, միևնույն է, տասնամյակների լռությունից հետո թեմայի վերաբերյալ քննարկումներ կան։
«Ավելի ու ավելի շատ մարդիկ են հետաքրքրվում սրանով, որովհետև կա հանրային քննարկում, հետևաբար դրա հիման վրա էլ կառավարությունը ավելի է կարևորում ցեղասպանության հարցի քննարկումը։ Եթե չլինեին քննարկումներն ընդարձակելու քաղաքական որոշում, դժվար է պատկերացնել, որ Թուրքիայում տեղի ունենային գիտաժողովներ այս հարցի շուրջ»,- ասում է արևելագետը։